Katar 2030 Vizyonu ve Çağdaş Sanat
Katar, son on yıl içinde dünyanın en önemli sanat alıcılarının başında. Ülkedeki yoğun inşaat faaliyetlerinin önemli bir kısmını müzeler oluşturuyor. Star mimarların tasarladığı yapılar, iddialı koleksiyonlara ev sahipliği yapıyor.
Son yıllarda Ateliers Jean Nouvel imzalı Ulusal Katar Müzesi'nin (National Museum of Qatar – NMoQ) de açılmasıyla ülke çapındaki sanat yatırımları ivme kazanmış durumda. Bu kez,
Kasım 2022'de FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak olan Katar, ülke çapında kamusal sanat programına 40 yeni yapıt ekliyor.
Katar Müzeleri otoritesi Başkanı Şeyha Al Mayassa bint Hamad bin Khalifa Al Thani yaptığı açıklamada, oldukça gelişmiş kamusal sanat programına sahip ülkenin Doha başta olmak üzere şehri “açık hava müzesi deneyimine" dönüştürmeyi planladıklarını ifade ediyor. "Katar'ın kamusal alanlarının tüm milletlerden ve kökenden sanatçıların olağanüstü sanat eserleriyle zenginleştirilmesi, milletimiz için bir gurur kaynağıdır." diyor. Nitekim, yeni stratejiler ve dönüşüm programlarının desteklediği 2030 ulusal vizyonunun gerçekleştirilmesinde çağdaş sanatın önemli bir rolü var.
Doha’da hayata geçirilen kamusal sanat programı, bugün New York ve Londra’nın aralarında olduğu sanat dünyasının kalbi sayılabilecek pek çok kentle yarışabilecek içerikte. Ülkedeki tüm kültür-sanat projelerini yöneten Katar Müzeler Kurumu (QMA) tarafından Temmuz 2021'de başlatılan proje, Hamad Uluslararası Havaalanı, alışveriş bölgeleri, eğitim kurumları, ulusal tren istasyonları başta olmak üzere 60 uluslararası sanatçıya ait 70 yapıta yer veriyor.
Dünya kupasına dek yerleştirilmesi planlanan yapıtlar arasında Monira al Qadiri, Faraj Daham, Simone Fattal, Wafeeqa Sultan, Shezad Dawood, Louise Bourgeois ve Richard Serra'ya ait eserler var.
Yakın zamanda yerleştirilen eserler arasında favorilerim: Richard Serra'nın Zekreet çölündeki East-West/West-East enstalasyonu, Katar Ulusal Kongre Merkezi’ndeki Louise Bourgeois’ya ait Maman; Tom Claassen'in Hamad Uluslararası Havalimanı'nın dışında yer alan Falcon heykeli (2021); Bruce Nauman, Untitled (Trench, Shafts, Pit, Tunnel and Chamber) (1978); ve Iza Genzken'a ait Ulusal Tiyatro’nun dışında sergilenen ‘İki Orkide’(2015).
Batılı Kurumlarla İşbirlikleri
Müzeler otoritesi ayrıca, kamusal sanat eseri üretmelerine yönelik açık çağrı olan 5/6 Girişimi, mural projesi JEDARIART ve öğrenci yarışmaları aracılığıyla genç yeteneklerle bağlantı kuruyor.
Projeler, Katar’la da sınırlı değil.
Ülke, Batılı kurumlarla işbirlikleri yapıyor, oradaki büyük sergilerin sponsorluğunu üstleniyor ve akabinde kendi ülkesine ölçeği büyüterek taşıyor. Geçmiş yıllarda Damien Hirst’ün Tate Modern sergisi ve Japon sanatçı Takashi Murakami'nin Versaille'daki sergisinin ana sponsoru olup; hemen ardından her iki sergiyi de Doha’ya taşımışlardı. Cezanne’ın rekor fiyata satılan Card Players (İskambil Oyuncuları), Da Vinci’nin baş yapıtları dahil olmak üzere emirin kız kardeşi Şeyha Al-Mayassa Al Thani’nin sanata yılda 1 milyar dolar harcadığı tahmin ediliyor.
Geleceğe Sanatla Hazırlanıyor
Katar’ın çağdaş sanata, özellikle de sayısız insan arasında diyaloğu teşvik eden ve erişilebilir ilham kaynakları sağlayan kamusal sanat programına bağlılığı kayda değer.
Tüm Körfez ülkelerinde sanat yatırımları yarış halini almışken, Katar, nüfusunun yüzde 60’ını oluşturan genç nüfusu (30 yaş altı) hedef alan 2030 vizyonunda yer verdiği kültür-sanat önceliğiyle, hem çekim merkezi oluşturmak hem de gençleri dönüştürmeyi hedefliyor.
Müslümanların figüratif yapıtlardan rahatsız olduğu, yer yer mağaza vitrinlerindeki mankenlerin kafalarının dahi olmadığı ülkede, muhafazakar İslam devletindeki geleneksel kavramlara meydan okuyan bu kamusal sanat programını kararlılıkla ilerleyişini ilgiyle takip ediyorum.
