Medya araştırmaları alanında televizyon ve radyo izler kitlesinin kanalları ve programları izleme veya dinleme verilerinin sistemli ve kurumsal olarak ölçülmesi. Dünyada ilk televizyon reyting ölçümü ABD'de Nielsen araştırma şirketinin 1950'de televizyon izleyici davranışlarını ölçmesiyle başlamıştır. Türkiye'de izlenme ölçümü, 1989 yılında AGB Nielsen şirketi tarafından yapılmaya başlanmıştır. 2010 yılında TİAK (Televizyon İzleme Araştırmaları Komitesi) televizyon izleme araştırması faaliyetini yüklenici firmalar aracılığıyla organize etmek ve objektif kurallara göre ölçümün sürdürülmesini sağlamak amacıyla anonim şirket olarak kurulmuştur.
İzleyici ölçümü, yayıncı kuruluşlar ve reklamcılar tarafından, yayınlarla kaç kişiye ve hangi izleyici profiline ulaşıldığını güncel, tutarlı ve güvenilir verilerle belirlemek için kullanılmaktadır. İzleyici ölçümünde yaygın kullanılan yöntemler günlük tutma, anket ve elektronik izleme (peoplemeter / izleyici ölçer) olmuştur. Radyo dinleme ölçümleri ise dinleyicilerin günlük olarak kaydettikleri kendi dinleme verilerinin, araştırma kurumları tarafından dönemsel olarak yapılan anket yöntemiyle toplanarak analiz edilmesiyle yapılır.
Türkiye'de televizyon izleme ölçümleri hane reisinin eğitim ve mesleğine bakılarak oluşturulan dört grup altında yer almaktadır. İzlenme ölçümü, toplumun genel izleme davranışını temsil eden oranda seçilmiş insanların evlerinde bulunan tüm televizyonlara kurulan peoplemeter cihazlarıyla yapılmaktadır. Hanehalkının her biri izlemeye başlamadan önce ve izlemeyi bitirdikten sonra cihaz kumandasında kendisine tahsis edilmiş düğmeye basarak izleme verilerinin kaydedilmesini sağlamaktadır. Televizyon izleyici ölçümü araştırmasında reyting (ortalama izlenme oranı), bir program dilimi veya zaman dilimi içerisinde dakika başına düşen ortalama izleyici oranını verir. İzlenme payı ise bir televizyon kanalının belli bir zaman dilimindeki toplam izleyiciden almış olduğu paydır.
YAZAR
Şükrü Sim
