Latin Amerika'nın kare ası dört romancısından üçünü Mehmed Uzun tanıştırdı benimle. Kolombiyalı Garcia Marquez'i 1984 yılında Seçkin Selvi'nin olağanüstü çevrisiyle Can Yayınları'ndan çıkan "Yüzyıllık Yalnızlık"la biliyordum ama karenin diğer üçlüsünü Meksikalı Carlos Fuentes'i, Arjantinli Julio...

Biri İstanbullu, diğer ikisi Adanalıdır. İstanbul Fatih'te, dede konağının denize bakan üst katında dünyaya gelmiş Vedat Günyol 1911 yılında. O zamanlar sivil kaymakam olan babası Ali Fikri Bey ömrünü Anadolu'da özellikle de Diyarbekir kazalarında geçirmiş. Dedesi adliye müsteşarı, hatta bir ara...

Ahmet Hamdi Tanpınar, kitap olarak yayınlanmadan önce bir gazetede tefrika edilen, bu yüzden de romanlarının içinde dili en sade olan "Sahnenin Dışındakiler"de, roman kahramanları İhsan ile Sabiha'yı, kitabın başlarında "ezeli meselelerimiz" üzerine bol bol konuşturur. Bir ara söz "hürriyet"...

Bir şairi büyük şair yapan, çok şiir yazmış olması değildir. Dünya edebiyatında örnekleri çoktur ama mesela bizde Ahmed Arif'in sadece 19 şiiri var. Bir döneme kadar, (belki de Leyla Erbil'den "umudunu kesinceye" kadar) yazdıklarını yazmış, ölümsüzler mertebesine ulaşmış, daha sonra da çeşitli...

HÜKÜM GECESİ: 14 Eylül 1961 gününü 15 Eylül'e bağlayan gece yarılanmak üzere. Koridorda el ayak çekilmiş. Gece yarısından sonra onu bekleyen subaylar nöbet değiştirecekler, demek daha yeni gün başlamamış. 9 metre kareden az, küçük bir gözetleme deliğinden başka penceresi olmayan, havalandırmaya...

Elimde bir sepet, daldım ormana. "Mavi yemiş" toplayacağım. Siz onları "yabanmersini" diye biliyorsunuz, gavur "blueberry" (mavi çilek) der. Tam mevsimidir şimdi. Açık mavi, soluk mavi, koyu lacivert renkleriyle üzümsü bir bitkidir. İsveç ormanlarında sürüsüne bereket… Burada yetişenlerin aynısı...

Acılarından halat yapıp cehennemin dibine inerek oradan "Kötülük Çiçekleri"ni derleyen şairlerin şairi Baudelaire'in on dokuz dörtlükten oluşan, annesine yazdığı uzun şiiri "Hayır Duası" şöyle başlar: "Karşı konmaz güçlerin buyruğu üzre şair Geldiğinde bu tatsız, can sıkıcı dünyaya Dehşet...

Cemal Süreya'nın deyimiyle şiirde bir çağ kapatıp yeni bir çağ açan büyük Fransız şairi Baudelaire'in "Her nerede değilsem orada iyi olacakmışım gibi gelir," diyen meşhur bir mısraı vardır. Mısra, hayatımızdan memnun değilsek, nerede olursak olalım, isterseniz cennette, bulunduğumuz yerde değil, o...

Yahya Kemal'i ölüm döşeğinde, sabah vefat etmeden önce gece saat onda son görenlerden ikisi Satvet Lütfü Tozan ve karısı Zeynep Hanım'dır. Bunu Ahmet Hamdi Tanpınar'ın günlüklerinden öğreniyoruz. Tanpınar'ın 26 Teşrin-i sani 1958 günü yazdıklarına göre öldüğü günün gecesinde saat yedide Fatma...

27 Mayıs 1960'ta Türkiye'de askeri darbe olduğunda; roman bahsi açıldığında ilk akla gelen, uzun bir süre sol aydınlar tarafından "sağcıdır" diyerek yok sayılan, Türk edebiyatının en büyük yazarlarından birisi olan Ahmet Hamdi Tanpınar Paris'tedir. İspanya'dan Paris'e gelir o gün, bir otele...

Lanetli kitaplar vardır; bazıları onları okumaktan, hatta onlara dokunmaktan çekinir, bazıları da dokununca onlara canından olur. Umberto Eco'nun "Gülün Adı" romanında, Aristo'nın "Poetika"sının ikinci cildine dokunan ölüyor mesela. Aristo'nun kitabı gülme teorisi üzerinedir; Orta Çağda...

Bir şehre gittiğinizde; çok değil bundan elli sene önce orada insanların yaşadığına dair bir emareyle karşılaşmıyor, bir istasyon, bir postane binası, bir kışla, bir cami çıkmıyorsa karşınıza eğer, binalar eciş bücüş, ön cephesi sıvasız, yapılardan çıkan demir filizleri birer mızrak başı gibi...

Pei-Yu Chang adında Tayvanlı bir öğrenci, memleketi Taipei'de Alman Dili ve Edebiyatını okuduktan sonra yüksek lisans için Almanya'nın Münster şehrine gider. Münster Sanat Akademisi'nde görsel iletişim tasarımı bölümünde, illüstrasyon dalında bitirme tezi üzerine düşünür ve bütün zamanların en ağır...

Can Yücel'in kader ayı belli ki Ağustos'tur. Aynı ayda doğmuş, aynı ayda ölmüş. Doğumu 21, ölümü 12 Ağustos... Datça'da yazdığı şiirlerden birisi olan TAKAZA şiirinde -ki benim yeni duyduğum bir kelimedir, "azarlama" demekmiş- ağustos böceğini paklar. "Mahşeri sıcakta ağustos böceği Kulağımın...

Masallar birer hazinedir. Hepsinin içinde küpler dolusu altın var. Saraylar altından, kasırlar konaklar hanlar hamamlar altındandır. Biri yolda altın bulur, başını belaya sokar. Biri altın arar, altın birisinin yoluna Şahmeranı çıkarır, altın gibi bir hayata kavuşmuşken kırkıncı odaya girmesi...

Murathan Mungan'ın 2005'te "Sonraki yıllarda baskısı tekrarlanmayacaktır" notuyla çıkardığı, o zamanlar üzerinde çalıştığı kitaplardan derlediği, Bülent Erkmen'in özel olarak tasarladığı, pembe kapağında adı yazılmamış "Elli Parça" adında hacimli bir kitabı vardır. (Şair o sene 50 yaşına...

Çetin Altan uzun yazarlık hayatı boyunca hep "mesleksizler toplumu" olmamızdan yakınıp durdu. Dönüp dönüp bu konuya geliyordu. Ona göre "hazineden geçinenlerle" mesleksizlerden oluşuyordu bu toplum; "hazineden geçinmek" yani memurluk da bir meslek değildi. Memurların, başka bir deyimle atanmışların...

Yeni 17 yaşına giren kızımın doğum gününde Datça'da, Can Yücel'in evine komşu bir evin lokantaya dönüştürülmüş şirin bahçesinde maaile oturmuş geç bir kahvaltı yapıyorduk. Oturduğumuz yerde zeytin ağacının dalları soframıza eğilmiş, Ağustos böcekleri durmadan şarkı söylüyordu. Bir kedi atladı...

Soru şu: Suyu evin içindeki musluktan akmayan, kaba kaçağa, içmeye yıkanmaya ya bahçedeki kuyudan ya da mahalle çeşmesinden tedarik edildiği; kışın sadece soba yanan odanın ısındığı, çoğu evin gaz lambasıyla aydınlandığı, buzdolabı girmemiş evlerde yiyeceklerin tel dolaplarda muhafaza edildiği,...

Şehir ışıklarının ulaşmadığı uzak dağ başlarında, geniş kanatlı atların mesafeleri kısalttığı tekinsiz düzlüklerde; serin bir yelin estiği aysız yaz gecelerinde kafanızı gökyüzüne kaldırıp kayan bir yıldız görürseniz eğer, bilin ki o sırada dünyanın herhangi bir yerinde bir şair ölmüştür. 19...