İsrail’le ilişkilerin normalleşmesi ticareti 'gaz'lar
2010'da Mavi Marmara saldırısıyla bozulan İsrail ile Türkiye ilişkileri bugün açıklanması beklenen uzlaşmayla yeni bir döneme girecek. Normalleşme, inşaat ve enerjide yeni işbirliklerine kapı açacak
GAZETE HABERTÜRK
6 yıl önce Mavi Marmara saldırısı ile bozulan İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkiler normalleşme yolunda. Bugün basın toplantısıyla duyurulması beklenen normalleşmenin enerji ve inşaat alanında milyarlarca dolarlık anlaşmaların önünü açabileceği öngörülüyor. Uzlaşmayla İsrail yeni bir pazar kazanacak, Türkiye ise doğalgazda Rusya’ya bağlılığını azaltacak. İnşaat alanında ise Gazze’de hayata geçirilecek hastane, elektrik santralı, deniz suyunu içme suyuna dönüştüren tesisler ve toplu konut projeleri öne çıkıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre krizin hemen ardından 2011 yılında 4.4 milyar dolarla rekor seviyeye ulaşan iki ülke arasındaki dış ticaret, diplomatik ilişkilerden bağımsız bir şekilde Türkiye lehine bir seyir izledi. Son 5 yılda İsrail’e karşı sürekli dış ticaret fazlası verilirken, bu dönemde ihracat yüzde 13 artarak 2.4 milyar dolardan 2.7 milyar dolara yükseldi. İthalat ise yüzde 19 azalarak 2.1 milyar dolar seviyelerinden 1.7 milyar dolara geriledi. Turizmde ise diplomatik ilişkilere bağlı bir seyir görüldü. Yarım milyonlara varan turist sayısı 80 binin altına indi.
‘EN AZ İKİYE KATLANIR’
Türk İsrail İş Konseyi Başkanı Hasan Akçakayalıoğlu, iki ülke arasında ilişki olmadan dahi dış ticaret hacminin zaten arttığını belirterek “Anlaşmanın sağlanmasıyla iki ülke ilişkisi ve dış ticareti doğal olarak artacaktır. Özellikle İsrail doğalgazının boru hattıyla Türkiye’ye ve oradan da Avrupa’ya ulaşması projesi uzun dönemde iki ülke ticaretini geliştirecektir. Başlangıçta ticaret hacminin en az ikiye katlanması beklenebilir” diye konuştu.
20 MİLYON DOLARLIK TAZMİNAT
Dün İtalya’nın başkenti Roma’da yapılan toplantıdan sızan bilgilere göre, uzlaşma çerçevesinde İsrail’in Türkiye’den özür dileyip 20 milyon dolar tazminat ödemesi bekleniyor. Türk gemileri de Ashod Limanı üzerinden Gazze’ye ‘sınırsız’ yardım malzemesi ulaştırabilecek. Türkiye’den İsrail’e su satışı konusu netleşecek.
ENERJİDE YENİ İŞBİRLİKLERİNİN ÖNÜ AÇILACAK
Türkiye’nin İsrail ile yeni sayfa açması, enerji işbirliklerinin de önünü açacak. İsrail doğalgazının Akdeniz’de döşenecek 550 kilometrelik boru hattıyla Türkiye’ye getirilmesi için Zorlu Enerji, Turcas-Enerjisa ortaklığı ve Enka İsrail’le bir süredir görüşüyor. İlişkilerin düzelmesiyle, bugüne dek özel sektör üzerinden yürütülen görüşmelerin resmi makamlar arasında da başlaması bekleniyor. 2.5-3 milyar dolarlık yatırımla gerçekleştirilecek boru hattından 2020’ye kadar yıllık 15 milyar metreküplük ihracat yapılması öngörülüyor. İsrail açıklarındaki Leviathan sahasında 1 trilyon metreküp doğalgaz rezervi bulunduğu tahmin ediliyor. Bunun yarısının ihraç edilmesi planlanıyor.
SON 5 YILDA 2.8 KAT ARTIŞ VAR
Krizden önce yarım milyonu bulan İsrailli turist sayısı 2010 yılında 109 bin 559’a, 2011 yılında da 79 bin 140’a indi. İsrail’den gelen turist sayısı 2011-2015 döneminde 2.8 katına çıkarak 79 bin 140’tan 224 bin 568’e yükseldi. Bu yılın ilk 4 ayında ise 60 bin rakamı aşıldı.
