Yarınlar çok daha iyi olacak
- Bu bir ilandır. -
Nihan UREL: Coğrafyadaki karışıklıklar nedeniyle Türkiye ekonomisi hakkında, özellikle inşaat sektörü hakkında felaket tellallığı yapan bir grup var. Ekonomiye katkıda bulunan bir işadamı olarak bu karamsar öngörülerden etkileniyor musunuz?
Hamit DEMİR: Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu tarihten bu tarihe, Türkiye’nin geri kalmışlığı ile beslenen bir grup var. Son günlerde özelliklede inşaat sektörü hakkında felaket tellallığı yapanlar var. 4 veya 5 ay önce Türkiye’de konut stoğunun fazla olduğu ve konutta bir balonun olduğu tellallığını yapanlar amaçlarında kısmen de olsa başarılı oldular. Bugün ise dönüp Türkiye’de konut balonunun olmadığı ve konutta riskin olmadığını söylüyorlar. Ne oldu da 4 ayda konut balonluğu ve konut riski yok oldu. Uluslararası kurumlar sanki araştırmayla değil de, bir yerden gelen siparişle karar verip bildiri yayımlıyorlar. Sonra araştırdıklarında da, olmadığını görüp fikir değiştiriyorlar. Ama ilk etapta almış oldukları olumsuz sipariş bilgiler ister istemez. Bazı kesimlerde sıkıntı yaşatıyor yüzden şuan Türkiye’de çok iyi giden inşaat sektörünün önüne taş koymak için bazı uluslararası kurumlar Türkiye’deki olumsuzluğu yayan kesimler ile işbirliği içerisindeler. Âmâ inanıyorum ki başarılı olamayacaklar.
Nihan UREL: Dolar ve faiz yükseliyor. Gayrimenkul yatırımcısının konut alma eğilimi bu dönemde azalıyor. Ama Türkiye'deki en mantıklı yatırım aracı da gayrimenkul. Çelişkide olanlar gayrimenkul sektörünü etkileyen bu değişiklikleri nasıl algılamalı?
Hamit DEMİR: Dolar ve faiz her zaman için Türkiye’de bir zigzag çizmiştir. Yarınları belli olmayan iki önemli yatırım aracı zaman içerisinde kar ettirse de bazen yatırımcısını çok üzdüğü olmuştur. Gayrimenkul yatırımcısını hiçbir zaman üzülmemiştir. Hele ki istikrarlı olan projelerde yatırım yapanlar hiç risk almamış hep kazanmıştır. Parasıyla para kazanmak isteyen yatırımcılara kesinlikle önemle tavsiyem faizde ve dolarda kazanç aramasınlar. Mutlaka lokasyonu iyi olan koklu ve marka projelerde gayrimenkul konut. Ticari ve arşlara yatırım yapsınlar. Yatırım yaptığı tarihten 5 senenin sonunda görecekler ki gayrimenkule yatırım yapanların diğer yatırım yapanlara göre kazanç oranı çok olacaktır yüzden çelişkiye dedikoduya kulak vermeden gayrimenkule ve konuta yatırım yapsınlar. Türkiye’de gayrimenkul ve konut Avrupa’ya oranla çok daha ucuz. 5 sene sonrası bugün ki aldıkları TL değeriyle, 5 sene sonraki değeri dolar değerinde olacaktır.
Nihan UREL: 2015 hedefleriniz arasında yeni proje var mı?
Hamit DEMİR: Hedeflerimiz arasında yeni projelerimiz var. Önümüzdeki 4 yılı göze alırsak İstanbul içinde 3 tane kentsel dönüşüm, Anadolu yakasında 1 kentsel dönüşüm ve İzmir’de 1 normal 1’de kentsel dönüşüm olmak kaydıyla devam eden ve sonuçlanan görüşmelerimiz 2015’te başlamak kaydıyla 6 projemizin çalışmaları devam ediyor.
Nihan UREL: İstanbul'da daha çok Avrupa yakasında konut üretiyorsunuz? Anadolu yakası ve İstanbul dışındaki proje geliştirecek misiniz?
Hamit DEMİR: Anadolu yakasında 2015’te bir projemiz başlayacak. İzmir’de 2014 (1 proje) ve 2015 (1 proje) olmak üzere 2 projemiz vardır. 2014 sonunda ve 2015 yılında 3. ve 4. proje çalışmaları da devam etmektedir.
Nihan UREL: Uzmanlık alanınız, Türk aile yapısına uygun, rahat yaşanabilecek konutlar yapmak. İnşaattaki tecrübelerinizi konut dışında, ofis, avm ve otel gibi gayrimenkul yatırımlarına dönüştürme planlarınız var mı?
Hamit DEMİR: 2014’te başlayıp 2016’da bitirilmeyi hedeflediğimiz İstanbul Büyükçekmece sınırları içerisinde yeni havaalanı güzergâhı üzerinde 5 yıldızlı otelimizin hafriyatı başladı. İzmir’de de 1 Ofis bloğu görüşmeleri devam etmektedir.
Nihan UREL: Şehir içinde bu kadar çok avm gelişmiş hiçbir ülkede yok. Bu kadar çok avm yapılması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Hamit DEMİR: Türkiye’de Avrupa’nın hiçbir ülkesinde olmadığı kadar avm sayısı vardır. Hep yenileri yapılırken bazıları da belirli bir süre sonra kapanıyor veya çalışılamaz duruma geliyor. Tabii ki milli yatırım hatılı kalıyor ve bunu ne yaparız düşüncesi başlıyor. Ele aldığımızda 10 sene önce avm’lere girmek ve orada yer kiralamak için hep torpil aranırdı. Kira fiyatları oldukça yüksekti. Bugün ise bazı avm’ler de kiracılar gitmesin ve avm boşalmasın diye avm sahiplerinin taviz verdiklerini duyuyoruz. Umut ediyorum ki bunun da sonu iyi olacaktır.
Nihan UREL: Yabancıya gayrimenkul satışlarında geldiğimiz bir nokta var. Ortadoğu’nun dışına çıkmak daha da pazarımızı geliştirmek için ülke olarak ya da yatırımcı olarak neler yapılmalı?
Hamit DEMİR: Evet şuan Türkiye’de konutta en çok yatırım yapan ülke Ortadoğu. Avrupa ülkelerinde var ama çok nadir. 2.ci sırada da Rusya geliyor. Bizim için Ortadoğu ne kadar önemliyse Rusya ve Avrupa’da o kadar önemli. Bu ve diğer yatırımcılar istikrara ve güvene gelirler. Türkiye’de son 10 senedir istikrar ve güvenin inşa edildiği ve önümüzdeki yıllarda da bunun devam edeceğini Ortadoğulular ve Ruslar görüyorlar. Sınır komşularımızdaki savaş ve olumsuzlukların bitimiyle beraber ben inanıyorum ki Avrupa ve Ortadoğu ülkelerinde olduğu gibi yatırım yapacaktır. Avrupa ve Rus yatırımcısına yatırım yaptırabilmek için bu ülkelerde fuarlara katılıp gazeteler ve dergilerde de reklam vererek kendimizi tanıtmalıyız.
Nihan UREL: Kentsel dönüşüm gayrimenkul sektöründeki ilgiyi ve talebi şehir merkezlerine kaydırdı. Ama merkezlerde de fiyatlar çok yüksek, alanlar dar ve imkanları sınırlı. Bu kadar yüksek fiyatlar merkezlerde konut stoğu oluşturur mu? Stok oluşursa fiyatlar düşer mi, diğer bölgelerdeki gayrimenkul alım-satımını nasıl etkiler?
Hamit DEMİR: Türkiye’de olduğu gibi İstanbul’da hızla yaklaşan bir deprem var. Bu yüzdendir ki kentsel dönüşüm olmazsa olmazımızdır. Sayın Cumhurbaşkanımız 2012’de gelecek tehlikeyi bildiği için, başbakanlık döneminde kentsel dönüşümü başlattı. Ama biz burada çok yol kat edemedik. Hızlı bir şekilde bu engelleri asıp kentsel dönüşümü yapmalıyız. Şehir merkezinde tabii ki fiyatlar yüksek olacak. Çünkü alt maliyet bedeli çok pahalı, gönül isterdi ki daha uygun mal edip herkese hitap edelim. Ama maalesef mümkün olmuyor. Yalnız benim düşüncem kentsel dönüşümde oluşacak sitelerin ve yapıların yabancı yatırımcıyı daha çok cezbedeceği yönünde. Ortadoğulularda olduğu gibi Avrupa müşterilerinin de daha fazla talep edeceğine inanıyorum. Kesinlikle düzgün ve sorunsuz yapılan projelerde stok oluşmayacağına inanıyorum. Baktığımızda Türkiye’de arasa maliyetleri ve inşaat maliyetleri yüksek satış fiyatları maliyetlere oranla düşüktür. İnşaat sektöründe kar marjları %10 ile %15’lerde en ufak yanlışlarda hele ki firma kredi kullanıyorsa bu kar marjlarında sıfırlanıyor. Bu yüzdendir ki ben gelecekte fiyatların düşme yönünde değil artış olacağı yönünde inanıyorum.