Teknoloji milliyetçiliğinin yükselişi...

Dün Google tarafından yapılan açıklamada Türkiye’deki reklamlardan ilave %5’lik bir ödemenin faturalara yansıtılacağı duyuruldu. Bu aslında Türkiye’nin Mart sonunda yayınlanan tebliğ ile dijital ortamdaki hizmetlere %7.5’lik vergi uygulamasının bir sonucu denilebilir. Google’ın sahibi olduğu Alphabet adlı çatı şirket Youtube’nin de sahibi. Şirket 2019’da yıllık gelirlerinin %17 artarak 46 milyar dolar olduğunu duyurmuştu.

Bir süredir dikkatimi çeken konu ise Google, Apple, Facebook ve Amazon ve diğer Silikon Vadisi şirketlerinin Pentagonla ve ABD Savunma stratejileriyle giderek artan birliktelik eğilimleri…

Zira bu şirketlerin tepe yöneticileri geçtiğimiz ay ABD Kongresinde bir tür hesap verdiler denilebilir. Cumhuriyetçi kongre üyesi Ken Buck bugün Türkiye’de ek vergiler koyan Google yöneticisi Sundar Pichai’yi savunma bakanlığı ile işbirliği yapmamakla suçladı. Üstelik demokratlar ve cumhuriyetçilerin soruları farklı olsa da benzer kaygıları ortaya koymaları milyarlarca insanı buluşturan sosyal ağların bir milli güvenlik meselesi olarak algılanmasını beraberinde getiriyor. Ve bir başka ilginç durum Şirketin eski CEO'su EricSchmid’in şuan Silikon Vadisi’den ABD savunma sanayine yenilikleri getirmekle görevli kişi olması…Microsoft ise Pentagon ile 10 milyar dolarlık bir teknoloji anlaşması yaptı.

Meseleyi bu noktaya taşıyan ana etken Çin’in 2012’den bu yana Silikon vadisi şirketlerine (özellikle sosyal medya) karşı karartma politikası…Aradan 10 yıl geçmeden Çin bu şirketlerin gelirlerine olumsuz etki etmekle kalmayıp kendi sosyal medya ağlarını inşa etmeyi başardı. Çin teknoloji şirketi Tencent Facebook'u geçerek dünyanın en değerli sosyal medya şirketi oldu. TikTok, Facebook'un bir yan kuruluşu olan Instagramı geride bıraktı.

Gelinen noktada ABD bu şirketlere karşı büyük bir kampanya başlattı. Trump TikTok’un bağlı olduğu şirketin satılmaması durumunda ABD’de tamamen yasaklanacağını açıkladı. Teknoloji yazarı JS Tan’ın makalesinde bu durum şu şekilde izah ediliyor: “Silikon Vadisi'nin neoliberal düzeni sona erdi ve ardından teknoloji milliyetçiliği çağı doğdu.” Artık internet ağı milli sınırlar arasında daha fazla bölünecek ve teknoloji endüstrisi daha askeri bir kimlik kazanacak.

Türkiye’de biz bu konuyu kutuplaşma siyaseti ile irdelesek de karşımızda ciddi bir dönüşüm rüzgarı var. Bu dev sosyal medya ağlarının giderek Pentagonla eklektik hale gelmesi en başta Türkiye açısından yeni çözüm önerilerinin geliştirilmesini gerekli kılıyor.