Haji Waddaullah Mohd. kim ola ki?
ÖNCE, şu tantanalı ismi okuyalım:
"Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah ibni Al-Marhum Sultan Haji Omar Ali Saifuddien Sa'adul Khairi"...
Ne kadar yorucu bir isim değil mi?
Okuduğunuzda sanki nefesinizi kesecek kadar uzun olan bu isim, Güneydoğu Asya'daki ufak şehir devleti Bruney'in adı dünyanın en zenginleri listesinin sık sık en başında yeralan sultanına ait...
Bruney'in, adı eski romanlardaki İspanyol asilzadelerini bile kıskandıracak kadar mutantan olan sultanı, geçenlerde kızı Hajah Hafizah Sururul Bolkiah için tam bir hafta devam eden ve 20 milyon dolara mâlolan bir düğün yapmış. Damadın ismi de kayınpederine özenir gibi imiş: "Haji Muhammad Ruzaini bin Dr. Haji Mohd. Yakub"...
Bu isimleri Bruney'de çıkan Malay dilindeki gazetelerden yahut internetteki yabancı dildeki sitelerden falan almadım, düğün ile ilgili haberlerin yeraldığı bizim gazetelerimizden, Türk basınından naklettim.
AYNEN NAKİL MERAKI
Gazetelerimizin dış haber servisleri Bruney'deki düğünün ayrıntılarını İngilizce ajanslardan almış, yine o ajansların servis ettiği resimlerle süsleyip yayınlamışlar. Bilirsiniz, asırlar boyunca âşina olduğumuz, hattâ bir kısmını da hâlâ kullandığımız bazı isimler yabancı ajanslarda İngilizce imlâya göre ve o dili konuşanların şark isimlerini eğip bükerek telâffuz etme âdetlerine göre yazılırlar, yani tanınmayacak hâle gelirler. Bruney Sultanı'nın, kızının ve damadının adlarının başına da aynı şey gelmiş, İskoçya'daki koyun çiftliği sahibinin yahut Idaho'daki patates tüccarının anlayabileceği şekle sokulmuş ve dış haberci arkadaşlar bu isimlerin bizde nasıl telâffuz edildiğini bilmediklerinden yahut hatırlarına bile getirmediklerinden her zaman yaptıkları gibi aynen almış ve sayfalarda yer vermişler!
"Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'izzaddin Waddaulah ibni Al-Marhum Sultan Haji Omar Ali Saifuddien Sa'adul Khairi"nin bizdeki imlâ ile nasıl yazılması gerektiğini merak mı ettiniz?
AISHA HANOUM!
Şöyle olması gerekir: "Sultan Hacı Hasan el-Bolkiye Muiziddin Vaadullah (yani Allah'ın vaadi) ibn el-merhum Sultan Hacı Ömer Ali Seyfeddin Saad el-Hayri". Sultanın kızı "Hajah Hafizah Sururul Bolkiah"nın da "Hâce (bildiğimiz hacı hanım) Hafîze Sürûrü'l-Bolkiye", yani Bolkiye hanedanının neş'esi olan Hacı Hafize... Damadın adı da "Hacı Muhammed Rûzîni bin Dr. Hacı Muhammed Yakub"... "Haji" yazılan kelime bildiğimiz "Hacı"nın Amerikancası, "Mohd." da "Muhammed" isminin Hindistan'ın İngiliz işgali, altında olduğu senelerden kalma kısaltılmış şekli!
Haydi, gazetelerimizin "Han"ı "Khan", "Ömer"i "Omar", "Ayşe"yi "Aisha", "Hanım"ı "Hanoum", "Ruşen"i "Rushan", "Üsame bin Lâdin"i de ısrarla hâlâ "Usama bin Laden" ve "Humeynî"yi bile "Khomeini" diye yazmalarına alıştık diyelim. Hattâ 19. asır sonunda ve 20. yüzyılın ilk senelerinde Bruney tahtında olan Sultan Haşim Celîlü'l-Âlem'in kim olduğunu bilmedikleri ve İngilizler'den kurtulabilmek için Sultan Abdülhamid'den yardım istediğinden de haberdar olmadıkları için adamcağızın adını "Hashim Jalilul Alam" diye İngilizce kitaplardan aynen nakletmelerini de mazur görelim...
Ama elin Amerikalısının yahut İngilizinin "Mohd." dediğinin "Muhammed" olduğunu hiç mi işitmediniz, okumadınız ve öğrenmediniz?
Yaptığınız dış haberler sayfalarını Uganda, Belize, Tanganika yahut Sloveyna basınına değil, Türkiye'de yayınlanan Türkçe gazeteler için hazırladığınızı unutmayın!
