Bedava

Kelime anlamını, ‘herhangi bir karşılık ödemeden, hiçbir emek ve çaba katmadan bir şeye sahip olmak’ diye veriyor sözlükler. Her şeye bedavadan sahip olma isteği, tüm insanların ortak zaafı olarak kabul edilebilir ve belli bir çizgiye kadar hoş görülebilir ancak bizde daha derin anlamlar içeriyor.

Hoş bir düşünce olduğunu kabul ediyorum. Yıllar önce bir reklam verenimiz bana, ‘Öyle bir fikir bul ki hiç reklam yapmadan satış yapabileyim’ demişti ciddi olarak ve eklemişti ‘Bir yıllık kazancını öderim.’ Kulakları çınlasın. Hiç olmazsa bir bedel ödemeye razıydı.

‘Hava bedava, su bedava. Bedava yaşıyoruz’ demişti bir sanatçımız şarkısında eski zamanlarda. O da yanıldı. Su artık bedava değil. Ümitlerimiz yıkıldı.

Atalarımızın ‘Bedava sirke baldan tatlıdır’ dediğini söylemişti büyüklerimiz. Bilmeyenimiz yoktur. Bedava olduğu için sirkeyi, tatlı niyetine yediğimizi yeni yeni anlıyor gibiyiz. Anladıkça moralimiz bozuluyor elbette.

Birisi çıkıp bize, ‘Hazır mezarın, bayat ölüsü’ dese, çok zeki olduğumuzu söylediğini sanarak gülümserdik. Biraz bozuluyor gibiyiz şimdilerde.

Eskiden işimiz kolaydı. Birinin ürettiği fikri hemen kopyalayıverirdik, bedavadan. Şimdi o da zor. Patent yasası, Fikir ve Sanat eserleri yasası gibi üreteni koruyan, bedavacılara çok ağır yaptırımları olan yasalar var. Gerçekten çok can sıkıcı.

Eskiden reklam verenler, reklam ajanslarını çağırırlardı ve derlerdi ki ‘Hadi bana iyi bir fikir bulun, hangisini beğenirsem onu seçeceğim.’ Bolca fikir toplarlardı, bedavadan... Sonra kendileri yaparlardı orasını burasını değiştirerek. Şimdi bir sürü soruya muhatap oluyorlar. Pazarlama iletişiminin süreç gerektiren bir ekip çalışması olduğu ve bedava olmadığını gördüler. Büyük dert.

Bütün suç yabancılarda. Bizim bedava yaptırmak istediğimiz her şeyi epey dolarlık bütçelerle araştırıyorlar, geliştiriyorlar. Bedava bir şeyi kabul etmiyorlar. Pazarlıkla neredeyse bedava fiyatına almak istediğimiz iletişim kanallarına yüksek bedeller ödüyorlar ve bunun değeri bu diyorlar. Pişmiş aşa su katıyorlar.

Kısacası durum kötü. Bedavacılık için daha zeki ve pratik güncel çözümler bulmalıyız. Herkes aklını çalıştırsın. Elbette bedavadan!