Doğalgaza indirim geliyor
Ülke seçim sath-ı mailine girdi. Yargı kararları, seçmeni etkileyecek adımlar, transferler, hatalar, yanlışlar, doğrular… Hepsi bu süreçte yaşayacağımız, göreceğimiz ve kaleme alacağımız gelişmeler olacak.
Seçim tarihi yaklaştıkça vizyon belgelerini ve beyannamelerini açıklayacak olan muhalefet kadar iktidar partisi de yeni müjdeler vermeye hazırlanıyor. İktidarın vereceği müjdelerin ya da atacağı adımların ana çatısını ise ekonomik tedbirler ve geniş kitleleri rahatlatacak adımlar ve destekler oluşturacak.
Şimdi benim gündeme getireceğim konu; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklayacağı seçmen üzerinde belki de en etkili müjdelerden biri olacak. Oranını henüz bilmiyoruz. Bu konuda bürokratlar sıkı bir çalışma yürütüyor…
Sıkı durun; Ocak ya da Şubat ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan doğalgazda indirim açıklayacak. Bu kadar zamdan sonra açıklanacak indirim oranı vatandaşı ne kadar etkiler veya ne kadar ikna eder bilemem ancak Aralık ayında doğalgaza zam yapmayan hükümet, fiyatlar böyle gider ve Rusya’dan talep ettiği indirim gelirse, hem sanayide, hem ticarethanelerde ve en önemlisi konutlarda kullanılan doğalgaz fiyatında indirime gidecek.
Birkaç rakam vereyim ki vatandaşımızın doğalgaz konusunda çektiği güçlüğü ortaya koymuş olalım. Geçen yılın aralık ayı ile bu yılın aralık ayı arasında konutlarda kullanılan doğalgaza yüzde 174.2 oranında artış yapıldı. Kamunun çok büyük oranda konutlardaki gazı sübvanse ettiğini de kayda geçirmek gerekir. Haksızlık etmek istemem. Ticarethanelerde ve elektrik üretim tesislerindeki artış oranı bunun kat kat üstünde. Yüzde 378.8 artış yapılan tarifeler var.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklayacağı indirim konutlar kadar, sanayicileri ve üreticileri de sevindirecek. Çünkü elektrik üreticilerine doğalgazın bir metreküpü 20.5 liradan satılıyor. Ticari işletmelerde 7.5 lira, otellerde ise metreküpü 10 liradan satılıyor. Bu fiyatlar, dağıtıcı payları ve bölgeden bölgeye küçük farklılıklar gösterebilir.
SON GELEN ARTIŞ
Her ne kadar hükümet, Aralık ayında doğalgaza artış yapılmayacağını açıklasa da bizleri takip eden okurlarımız son faturalarında tarife artışı olduğunu bildirdi. Bu şikayet üzerine konuyu araştırınca gerçekten de doğalgaza gizli bir artış olduğunu öğrendim. Aslında gizli demek doğru değil mevzuattan kaynaklı bir artış yaşanmış. Her ay TÜFE oranında doğalgaz tarifelerine artış yapılıyor ancak küçük miktarlar olduğu için tüketiciler bunu pek fark etmiyor. Ancak son artış, dağıtım şirketlerinin 5 yıllık yükümlülüklerinden kaynaklı bonus...
Kafaları karıştırmamak adına KDV’si ve dağıtım şirketi paylarını da üzerine koyarak açıklıyorum. Geçen ay 1 metreküpünü 5 lira 77 kuruştan kullandığımız doğalgazı bu aydan itibaren 5 lira 94 kuruştan kullanacağız. 20 kuruşa yakın bir zamdan söz ediyoruz.
Artışın sebebini sordum ve aldığım yanıtı sizlere aktarayım:
EPDK, 5 yılda bir dağıtım şirketlerini denetleyip yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerine, söz verdikleri yatırımı yapıp yapmadıklarına bakıyor. Taahhütlerinin yüzde 65’ini tutturan firmalar, tarife artışı alıyorlar. Yükümlülüğünü yerine getirmeyen firmanın tarifesi, daha doğrusu kâr payı aşağı çekiliyor. Aslında bu, tüketicinin finanse ettiği bir yatırım sistemi. 2002’den beri böyle… Sonuçta tarifeleri EPDK belirliyor. Teknik denetim firmasının analizlerinde taahhütlerinde ve müşteri memnuniyetinde sektörün ortalamasının yüzde 10 üzerine çıkan firmalar ise bonus alıyorlar. Yani daha fazla kâr payı… İşletmelerin gazı kokulandırma, sayaçların kontrolü ve eskiyenlerin değişimi, personel ve diğer işletme giderleri var. Buna göre bir kâr payı belirleniyor.
RUSYA’DAN İNDİRİM TALEBİ
BOTAŞ’IN, Rus Gazprom’a ödeyeceği 20 milyar dolarlık doğalgaz alım taksitinin önümüzdeki yıla ertelenmesinin ardından şimdi Türkiye’nin Rusya’dan yeni bir talebi var. Türkiye’nin mevcut boru gazı anlaşmaları ve spottan aldıklarıyla beraber bin metreküp gaz maliyeti yaklaşık 1000 dolar civarında. Yani bir metreküp gazın maliyeti kabaca 18 lira. Yani konutlarda devlet sübvansiyonu çok yüksek. Geçmişte yapılan anlaşmalarla bu maliyet düşebiliyor. Rusya ile yapılan anlaşma 800 dolara yenilendi. Şimdi Türkiye bunun 600 dolara düşürülmesini istiyor. Geçmişte Rusya’dan 240 dolara gaz satın alıyorduk. 600 dolara düşerse o zaman bir metreküp 0.60 cent yapar. O da yaklaşık bir metreküpü 10 liraya düşürür. Dediğim gibi paçal sistemde eski anlaşmalarla bu fiyat daha aşağı düşebiliyor. Bir de Mart ayında sözü verilen Karadeniz gazı gelirse, o zaman Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın vereceği müjdeli indirim haberi daha yüksek olabilir. Sanayinin şu anda 20 liradan gaz kullandığını unutmayın…
Spot piyasada 800 dolarlara düşen gaz, Çin’in covid tehdidiyle tekrar yüzleşmesi üzerine bir miktar daha arttı. 1200-1300 dolar seviyesinde seyir ediyor. 2 bin 500 dolarlardan buralara düştüğünü de hatırlatmak isterim. Para veren altın bulsun diye bir söz vardır. İndirim indirimdir. Bu kış sert geçmezse, hayat pahalılığı ile boğuşan vatandaşımız gaz indirimiyle de bir nebze olsun rahatlamış olur. Buna üreticinin alacağı indirimin ürün maliyetlerinde ve fiyatlarda düşüşe yol açmasını da eklediğimizde tadından yenmez. Dört gözle doğalgazda indirim bekliyoruz… Haydi hayırlısı…
