2023'te dolar duracak altın yürüyecek mi?

Hafta içinde konuşan Fed başkanı Powell aralık ayında faiz artırımında yavaşlayacaklarının ve 50 baz puana düşürecekleri konusunda son noktayı koydu. İstihdam verileri de yüksek geldi ve faiz artırımında Fed’in elini rahatlattı. Geriye 13 Aralık’ta açıklanacak ABD TÜFE’si kalıyor. Önemli ama sonucu pek değiştirmez.

Fed’in yarım puan daha artırmasıyla bu yıl içinde politika faizini 4.25 puan yükseltmiş olacak. 1980 sonrasının yıllık bazda en yüksek artırımı 2022’de gerçekleşiyor.

➔ Sert faiz artırımlarının ilk sonucu ekim ayı enflasyonunun yüzde 7.7’ye düşmesiyle alındı. Faiz artırımları etkisini göstermeye başladı denilebilir.

➔Araya, rekora çıkan aralık ayı indirimli satışların ve kış aylarında enerji faturalarının etkisi girebilir, enflasyonda dalga yaratabilir. Ama ilaç etkiliyse kış ayları sonrası bunu net bir şekilde gösterecek.

➔Dolayısıyla Fed gelen yılın iki toplantısında çeyrek puanlık artımlar yaparak faizi yüzde 4.75-5.00 aralığına çekip orada bırakabilir. Sonra da izlemeye geçebilir.

DOLAR GERİLİYOR ALTIN YÜKSELİYOR

➔Faiz artırımlarında sona yaklaşıldığı ihtimali ekim enflasyonu ile fiyatlanmaya başlandı. ABD 10 yıllık faizi enflasyon öncesi yüzde 4.176 düzeyindeyken 2 Aralık’ta 3.497’ye indi.

➔Dolar Endeksi 110.980’den 104.500’e indi ve yüzde 5.8 geriledi. Tepe noktası olan 26 Eylül’deki 14.445 düzeyine göre doların düşüşü yüzde 8.7’ye vardı.

➔Euro/dolar paritesi ABD enflasyon rakamının açıklandığı 10 Kasım’da 0.9935 düzeyinden hafta sonunda 1.0538’e yükseldi. Euro dolara göre yüzde 6 değerlendi.

➔Fiyatlamanın diğer ucunda ise dolarla işlem gören altın fiyatlarının sıçraması vardı. ABD faiz artırımlarının sonuna yaklaşılması altın fiyatlarını yaklaşık 100 dolar artırarak onsu 1706.86 dolardan 1804.93 dolara taşıdı. Artış yüzde 5.4’ü buldu. 3 Kasım’daki 1616.18 dolarlık dip düzeyinden itibaren altının onsu bir ayda yüzde 11.3 arttı.

➔Doların hız kestiği, altının yükseldiği ve genelde emtianın değerleneceği bir durum 2023 yılında sürer mi?

Yanıt için önce beklentileri aktaralım.

2023 BEKLENTİLERİ NE?

➔JP Morgan Citigroup ve BlackRock'ın tahminlerine göre 2023'de Amerikan ekonomisinin resesyona düşme ihtimali oldukça yüksek.

➔Ancak uzmanlar FED'in uyguladığı sert faiz politikası nedeniyle ekonominin zaten bir süredir yavaşlamakta olduğunu ve bu nedenle yaşanacak resesyonun önceki yıllardaki gibi sert olmayabileceğini düşünüyor.

➔S&P 500'ün bu yıl ulaştığı en üst seviyenin %25.2 altında olduğuna işaret eden uzmanlar zaten resesyon benzeri bir yavaşlamanın endekslerden bile okunabileceğine işaret ediyor.

➔JP Morgan yılın ilk çeyreğinde ABD için ılımlı bir resesyon beklerken S&P 500'ün bu dönemde 2022'deki en düşük seviyesini test edebileceğini tahmin ediyor.

➔Banka FED'in şahin para politikaları nedeniyle S&P 500'ün yukarı yönlü rekorları test etmesinin ise yakın dönemde kolay olmayacağını savunuyor.

➔Bank of America ise endekslerin 2023 boyunca genel olarak yatay seyredeceğini ancak altın fiyatlarının %20 yükselmesini bekliyor.

➔Banka gelecek yıl doların değer yitireceğini, bu nedenle dolarla işlem gören pek çok hammaddenin değerinde yükseliş kaydedileceğine işaret etti.

➔Citigroup ise resesyon korkuları nedeniyle ABD borsalarında gelecek yıl da düşüşlerin yaşanabileceğini işaret ederek borsalarda oluşacak sert kayıpların bir düzeltme değil ayı piyasası olarak algılanması gerektiğini duyurdu.

➔Banka Çin piyasalarının yeni yılla birlikte toparlanacağına işaret ederek buna gerekçe olarak Çin'in uyguladığı sıkı kovid politikalarını zaman içerisinde gevşetmesi ve sorunlu gayrimenkul piyasasını destek sağlanmasını gösterdi.

➔Ancak gelecek sene için ABD ekonomisinde resesyon olasılığını düşük görenlerde yok değil.

➔UBS'ten gelen açıklamaya göre endeksler yıl boyunca resesyon riskini zaten satın almış durumda.

➔2022'de piyasaları zorlayan Çin’de düzelme, Avrupa'daki savaş ve bunun sonuçlarının önümüzdeki yıl etkilerini kaybetmesi ile birlikte karşıdan esen rüzgarın 2023’te arkadan esmeye başlayacağını savundu.

➔Benzer düşünceleri savunan çevreler resesyonun zaten gerek büyük gerekse orta ölçekli şirketler tarafından beklendiği ve satın aldığını düşünüyor. Bu nedenle resesyonun piyasaları vurması halinde bile bunun yumuşak bir iniş şeklinde gerçekleşme ihtimalini daha fazla buluyorlar.

➔Çünkü ilk defa bir resesyonun bu kadar çok iletişimi yapıldı. Herkes önlemini aldı.

PİYASALAR NELERİ SATIN ALDI?

➔Ukrayna-Rusya savaşını.

➔Sert faiz artışlarını.

➔2023'te resesyon ihtimalini.

➔Şirketlerin küçülen bilanço rakamlarını.

➔Yüksek ama hız kesen enflasyonu.

HENÜZ FİYATLANMAMIŞ GELİŞMELER

➔Ukrayna-Rusya Savaşı'nın bitmesi.

➔Ekonomilerde yumuşak iniş ihtimali.

➔Faiz artışlarının yavaşlaması hatta durması.

➔Küçülmeyen, sabit bilanço rakamları.

➔Yeniden yükselişe geçen enflasyon.

İŞİN KABASI 2022’DE ALINDI

➔Öyle görünüyor ki, ABD’de son 40 yılın en yüksek enflasyonuna karşı alınan faiz artırım önleminin büyük kısmı 2022’de yapıldı.

➔Enflasyon şokunun ve ona karşı faiz şokunun ilk büyük yıkıcı etkileri yaşandı ve geride kalıyor. 2023 yılına bu anlamda daha az iş düşüyor. İşin kabası bu yıl alındı gibi.

➔Gelecek yıl daha bir durulma, alınan önlemlerin sonuçlarını bekleme, belki son bir ince ayar çekme yılı olabilir.

➔Genel çerçeve bu ise ve karşımıza Rusya-Ukrayna savaşı gibi bir siyah kuğu faktörü çıkmayacaksa, doların değerlenmesinin şimdilik sonu gelmiş olabilir.

➔Çünkü faizi ancak 1 puan daha artabilecek. Sonra durma veya geçiş dönemi başlayacak.

➔Doğal olarak dolar kazanını kaynatan harlı ateş yerini mum ışığına bırakacak. En azından doların çıkış hızı yavaşlayacak.

➔İyi haberler doları aşağı yönlü etkileyecek. Fed başkanı bundan sonra da şahin konuşabilir. Ama bunun gerektirdiği şahin davranışı göstermediği sürece dolar gevşek seyredebilir. Eğer dolarda bir trend oluşacaksa bu aşağı yönlü olacak.

➔Bu yılın son iki ayından başlayan hareketinde dolar genelde yatay dalgalı ve zaman da aşağı yönlü eğilim gösterdi ve bu durum bundan sonra da sürebilir.

YA EURO NE OLACAK?

➔Bu sırada Avrupa’nın enflasyonu ABD’den daha yüksek, faizi ise daha düşük. ECB’nin faiz artırımında daha uzun yolu var. Gerçi ECB’nin eli Fed gibi rahat değil, karşısında tek bir ekonomi ve ülke yok. Faizin ülke ülke çok faklı etkileri olabiliyor.

➔Ancak yine kökeninde enerji krizinin yattığı yüksek bir enflasyona karşı ECB zaten geç kaldığı faiz artırımına devam etmek zorunda kalacak. ECB muhtemelen bundan sonra Fed’in toplamda beklenen 1 puan artırımın üzerinde faizi yükseltecek. Bu da Euro lehine ve doları aleyhine bir gelişme.

ALTININ ÖNÜ AÇILDI

➔Eğer dolar artmayacaksa hatta zaman zaman gerileyecekse bundan en yararlı çıkacak olan değerli madenler olabilir. Altın zaten dolarla fiyatlanıyor ve ters bir korelasyonu var.

➔Faiz artırımları önce yavaşlayacak ve sonra duracaksa, resesyon nedeniyle borsalardan belli bir para çıkışı da olacaksa altına yönelme muhtemeldir.

➔Kaldı ki ortada dijital altın gibi rakip kripto varlıklar artık yok. Hatta o piyasadan çözülen trilyon dolarlar var ki, dijital altın yerine doğrudan altının kendine yönelebilir.

➔Tabi ki parasal sıkılaştırma bitmedi, faizlerin 2023 yılı boyunca yüksek kalacak ve küresel likidite de geri çekilmeye devam edecek. Bu nedenlerin altının yükselişini sınırlayıcı etkiye sahip olduğu açık.

➔Gelişmeler gösteriyor ki, dolar 2023’te bu yıl olduğu kadar kuvvetli olamayacak. ABD faizleri de bu yılki gibi artamayacak.

➔Sadece dolar ve ABD faizlerinin yükselişi karşısında diğer bütün varlık fiyatlarının gerilemesi durumu yaşanmayacak. Hatta kısmen durum tersine bile dönecek.

TÜRKİYE LEHİNE DURUM

➔Böyle bir gerçekleşme de Türkiye lehine olur. Dolarla borçlanan ve ithalatının çoğu dolarla olan bir ülke olarak bu para biriminin değer kaybı ödenecek dış borç ve ithalat faturasını azaltır.

➔Ayrıca Euro'nun güçlenmesi ihracattaki parite kaybını önler, turizmi destekler. Bu yıl ihracatta 10 milyar dolara yakın parite kaybı oluştu. Gelecek yıl Euro/dolar karşısında tutunacaksa en azından böyle bir kayıp olmayacak.