Piyasalarda fırtınalı 10 gün
ABD’de haziran enflasyonu beklenin üstünde artarak yıllık yüzde 9.1’e çıktı. Fiyat artışındaki sıçrama ile Fed’den beklenen faiz artırımı da yükseldi. İlk toplantıda artık 75 baz puan garanti, hatta 100 baz puan ihtimali güçlendi. Eylül ayı beklentisi de 75 baz puan olarak değişti. Sonuçta bu yıl sonu için beklenen politika faiz bandı yüzde 3.25-3.50’den yarım puan daha yukarıda yüzde 3.75-4.00 aralığına çıktı.
➔ Ne kadar faiz artırımı o kadar dolar değerlenmesini beraberinde getiriyor.
➔ Ancak doların güçlenmesinde euronun zayıflamasının rolü de var. Nitekim Euro/dolar paritesi 20 yılın en düşük düzeyine indi. Euro dolara karşı yılbaşından bu yana yüzde 11.2, son bir yılda yüzde 14.6 geriledi.
➔ Dolar Endeksi içinde Euro'nun payı yüzde 58 ile en fazla olanı. Doların büyük paralar karşısındaki değerini ölçen Dolar Endeksi son 20 yılın en yüksek değerine ulaştı.
DOLARIN BU YILKİ ARTIŞI %13
➔ 109 düzeyi ile Dolar Endeksi Eylül 2002 sonrasının en yükseğinde. Yıl başına göre artışı yüzde 13, son bir yıllık artışı da yüzde 16.5 oldu.
➔ ABD ve Fed’in önünde enflasyon ile resesyon konularına yönelik pek çok senaryo bulunuyor.
Ancak hepsi de kötüyle berbat arasında seçim yapmaktan başka bir şey değil.
➔ 27 Temmuz Fed toplantısına kadar dünya piyasalarını oldukça fırtınalı 10 gün daha bekliyor.
➔ Onun da öncesinde 21 Temmuz Perşembe günü Avrupa Merkez Bankası ECB toplanacak ve faizi en az çeyrek puan artırması bekleniyor. ECB yarım puan artışa gitse bile ABD ile faiz farkı azalmayacak, büyüyecek. Çünkü bir hafta sonra Fed’den 75 ile 100 baz puan artış bekleniyor.
➔ Euro’nun dolar karşısındaki değer kaybı sadece bölgesel değil küresel bir sorun haline gelmek üzere.
➔ Çünkü ECB’nin düşüş trendini kontrol altına alamaması halinde Euro Bölgesi’nin bu yıl resesyona girmesi ve kendisiyle birlikte başka ülkeleri etkilemesinden endişe ediliyor.
EURO NEDEN DÜŞÜYOR?
➔ Doların yükselişinde ikinci dünya parası haline gelen euronun zayıflayan durumu da etkili. Bu zayıflamanın birden çok neden var.
➔ ECB parasal sıkılaştırmada çok kararsız ve geç kaldı. Fed ise öyle veya böyle faiz artışına başladı ve yol aldı. ECB daha yeni adım atacak.
➔ Olası bir resesyon halinde bankanın elinde güçlü bir faizleri düşürme ve piyasaları destekleme silahı olmayacak.
➔ Enerji kaynaklı resesyon korkusu hayata geçmek üzere.
➔ ABD'de de resesyona girebilir ama AB'nin ki daha sert ve uzun süreli olur beklentisi giderek artıyor.
➔ Yatırımcı açısından Euro'yu almak için cazip bir neden yok. Geleceğe yönelik kâr ve istikrar vaat etmiyor.
➔ Resesyon tehdidi ve hantal para politikaları nedeniyle daha fazla değer kaybı mümkün.
➔ Tüm dünyada resesyon beklentisi olduğu için kur tarafında güvenli liman olarak dolar kaldı.
➔ Zayıflayan Euro, Avrupa genelinde enflasyonun etkisini daha artıracak gibi.
➔ Çünkü ECB’nin araştırmalarına göre Euro kurunda yaşanan düşüşün bir yıl içerisinde enflasyon oranını artırıcı etkisi yüzde 10 bulundu. Üç yıllık bir sürede ise bu ek yük yüzde 25’e ulaşıyor.
PERŞEMBE GÜNÜ NE OLACAK?
➔ Böyle bir ortamda AB’li siyasilerin Rusya'dan enerji ve hammadde almama kararı ekonomik bir intihar olarak nitelendiriliyor.
➔ Halen Rusya’dan AB’ye gaz taşıyan Nord Stream-1 boru hattı 10 günlük bakım sürecinden geçiyor.
➔ 21 Temmuz Perşembe günü bu bakımın süresi bitecek. Eğer Rusya gaz vanasını tekrar açmama kararı alırsa Euro krizi derinleşecek.
➔ Özellikle sanayide üretim maliyeti ve kışın ısınma konusu giderek daralan zaman zarfında çözülmesi imkânsıza yakın bir denklem haline gelecek.
➔ Ayrıca gaz kullanımının karneye bağlanmasının planlanması sosyal tepkilere yol açması bekleniyor.
➔ Enerji eksikliği nedeniyle AB ve Almanya genelinde resesyon kaçınılmaz hale gelecek.
➔ Tahminlere göre Almanya'da resesyon olursa GSYİH'da yüzde 12 düşüş ve 5,6 milyon işsiz bekleniyor.
➔ Ancak AB’de patlak verecek resesyonun kısa sürede diğer ülke ve bölgelere sıçrama riski var.
AMBARGO SOPASI TERSE DÖNER Mİ?
➔ Öyle anlaşılıyor ki, ABD’nin baskılarıyla Alman ve Fransız siyasetçilerinin öncülüğünde Rusya’ya karşı alınan ambargo kararlarının Avrupa'ya çıkardığı fatura büyük.
➔ Zira petrol ve doğalgaz konusunda Rusya’ya uygulanan cezalar Ruslara değil AB halkına fatura olarak geri dönüyor.
➔ Başta Almanlar olmak üzere Avrupalılar para harcamak yerine şu sıralar tasarruf etmeyi daha uygun buluyor. Tam da pandemiden çıkışta, yaz döneminde tüketicilerden bol harcama beklenirken.
➔ Almanya'da GSYH'nın yüzde 50'si tüketici harcamalarından geliyor. Ancak Alman ekonomisinin asıl taşıyıcısı dış ticaret.
➔ Resesyonla birlikte Almanlar başta olmak üzere Euro Bölgesi ve AB’nin bu avantajı da elinden gidebilir.
➔ Putin, kendisini hedef alan ambargo sopasını Almanya'nın ve Euro'nun belinde kırabilir.
➔ Avrupalılar soğuk, yüksek enflasyonlu ve resesyon nedeniyle işsizliğin artacağı bir kışa hazırlanırken, krizin kazananı ABD'li LNG şirketleri oluyor. Bu şirketler alanında dünya liderliğine yükseldi, ciroları son 4 ayda 3'e katlandı ve katlanmaya devam edecek gibi görünüyor.
