Piyasalar 4 Mayıs'ta iki acı hapı nasıl yutacak?
ABD merkez bankası Fed, 15-16 Mart’ta yapılan Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) son toplantısına ilişkin tutanakları yayımladı. Faiz artırımlarında ve bilanço daraltmada yol haritası önemli ölçüde netleşti. Tutanaklar piyasaların korkusunu ve endişelerini haklı çıkartacak düzeyde şahindi ve beklenen etkiyi yaptı.
➔ Fed üyelerinin enflasyon beklentileri yükselirken büyüme tahminleri aşağı geliyor. Bütün üyeler faizlerin daha hızlı artırılmasında, bilançonun da daha büyük dilimler halinde küçültülmesinden yana oldukları anlaşılıyor.
➔ ABD’de şubat itibariyle enflasyon yüzde 7.9 ve 11 Nisan’da açıklanacak mart ayı rakamları ile birlikte yüzde 8.4 çıkacağı tahmin ediliyor. Ancak enflasyon burada da durmayacak, faiz artırımlarına rağmen çift haneye çıkacak gibi.
➔ Tutanaklardan Fed üyelerinin mart ayındaki toplantıda 50 baz puan faiz artırım niyeti varken, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yarattığı belirsizlikten dolayı bundan imtina ettiği ve 25 baz puanla işe koyulduklarını öğrendik.
➔ "Komite üyeleri geçtiğimiz ay 50 baz puan artırımı güçlü şekilde değerlendirdiler” denilen tutanaklarda 3-4 Mayıs’taki toplantıyı işaret edildi.
HER TOPLANTIDA 50 BAZ PUAN ARTIRIM NİYETİ
➔ 50 baz puan artırım bundan sonraki her toplantıda gündeme gelecek gibi. Üyelerin niyeti bu. Gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ise o zamanki şartlara bağlı. Aynen 16 Mart’ta niyetlenip de yapamadıkları gibi.
➔ Bu yıl için 6 çeyrek puanlık faiz artırım beklentisinin 8’e, hatta 9’a çıkması önümüzdeki toplantıdan başlayarak yarım puanlık artırımlara işaret ediyor. Mayıs ayı ile birlikte 6 toplantı yapılacak. Halen yüzde 0.25-0.50 olan politika faizinin yıl sonunda 2.5’a çıkacağı tahmin ediliyor.
➔ Tutanaklar şahin ama Fed başkan ve üyelerinin 16 Mart toplantı sonrası yaptıkları açıklamalar hemen hemen aynı dozda şahindi. Dolayısıyla bu aşamaya gelinceye kadar piyasalar şahin bir Fed göremeye alıştırıldı, kısmen fiyatlama da yapıldı.
➔ Özellikle güvercin tutumuyla tanınan Fed Başkan yardımcılığına atanması beklenen Fed yetkilisi Lael Brainard’ın konuşması son iki gündür piyasalarda sert satışlara yol açtı.
➔ “Fiyatların aşağı gelmesi için agresif hareket edilmesi gerektiğini” belirten Brainard “Komite faiz artırımlarıyla sistematik olarak ve mayıs toplantısından itibaren hızla bilançosunu azaltarak para politikasını sıkılaştırmaya devam edecek” dedi.
KORKMAKTA HAKLI ÇIKTILAR
➔ 10 yıllık ABD hazine tahvilleri 4 Nisan’daki yüzde 2.393 faizden yüzde 2.658’e kadar çıktı.
➔ Değerli metaller düşüşe geçti. Altının ons fiyatı 1932 dolardan 1912 dolara indi.
➔ Dolar değerlenmeye başladı. Dolar Endeksi 98.974’ten 99.793’e çıktı. Euro/dolar paritesi 1.0875’i gördü.
➔ Korku endeksi VIX, 18.57 düzeyinden 24.78’e kadar yükseldi.
➔ Borsalar satış yedi. Nasdaq Bileşik Endeksi 14.534 puandan 13.790’a kadar indi.
➔ Brent petrol 110.56 dolardan 102.97 dolara kadar düştü. Ancak petrol fiyatlarındaki bu düşüş daha çok Uluslararası Enerji Ajansı’nın üyelerince 120 milyon varil rezerve ayrılmış petrolü satışa koyacaklarını açıklamasından kaynaklandı.
➔ Geçen hafta ABD her gün 1 milyon varil olmak üzere stratejik rezervlerinden 180 milyon varil satacağını duyurmuştu. Böylece satışa çıkacak petrol 300 milyon varile çıktı. Dünyanın üç günlük petrol tüketimine eşit.
➔ Dün akşam itibariyle en düşüğe inen varlık fiyatlar biraz toparlarken, en yükseğe çıkanlar biraz geriledi. Tutanaklar sonrasında bir kararsızlık olduğu da gözlendi.
➔ Fed tutanaklarındaki şahin tutumun kısmen fiyatlanması ve korkunun önceden başlaması piyasalarda bir türbülansı önlemiş olabilir.
➔ Ancak piyasaların rahatlamadığını not düşmek gerekiyor.
HER TOPLANTIDA 95 MİLYAR BİLANÇO DARALTIMI
➔ Tutanaklarda 95 milyar dolarlık aylık bilanço daraltmanın uygun olacağı ve mayıs ayı toplantısında onaylanması öne çıktı. Tahminler 100 milyar dolardı. 2019’de son bulan bilanço daraltımı ise aylık 50 milyar dolardı.
➔ Bu kez 95 milyar dolar ve bunun 60 milyar doları hazine tahvillerinden 35 milyar doları da mortgage tahvillerinden oluşacak. 95 milyar dolar üzerinden yıllık 1 trilyon 140 milyar dolar ediyor.
➔ Ancak azaltım miktarının 95 milyarda tutulması 3 ay süreyle geçerli, sonrası için bilanço daraltımı gözden geçirilecek.
FED’İN GERÇEK PLANI 50+95
➔ Fed tutanakları şok etkisi yaratmaya adaydı, bunu Fed yöneticileri toplantı sonrasından başlayarak şimdiye kadarki açıklamaları dilim dilim piyasalara yedirdi. Piyasaların endişeleri de haklı çıktı.
➔ Savaş kanıksandı, mart ortasındaki büyük korku önemli ölçüde azaldı. Fed de gerçek planıyla ortaya çıkıyor. Şimdi 3-4 Mayıs’taki FOMC toplantısı çok daha önemli hale geldi.
➔ Biri 50 baz puanlık faiz artırımı diğeri 95 milyar dolarlık bilanço azaltımı olmak üzere iki tane acı hap aynı anda yutulacak. Sonraki her toplantıda da 50+95 gündemde olacak. Bu durum ise beklenmiyordu ve nasıl sindirileceğini göreceğiz.
➔ Piyasalara etkisi aynı günlerde veya öncesinde görülebilir. Haber akışına da bağlı. Gerçek hayata ve ekonomiye ilk etkisi ise yaz aylarını bulabilir.
