Uluslararası ödülleri ilk onlar kazandı

Cannes Film Festivali, Berlin Film Festivali, Venedik Film Festivali, Moskova Film Festivali, Emmy Ödülleri ve Eurovision Şarkı Yarışması gibi…

Nuri Bilge Ceylan'ın senaryosunu yazdığı ve yönettiği 9'uncu çalışması olan 'Kuru Otlar Üstüne'de 'Nuray'ı canlandıran Merve Dizdar'ın Cannes Film Festivali'nde kazandığı 'En İyi Kadın Oyuncu' ödülü iki kez bir hayli önemli.

Birincisi;
Bir Türk kadın oyuncunun, Cannes Film Festivali'nde layık görüldüğü ilk ödül.

İkincisi;
Bir Türk kadın oyuncunun, uluslararası bir organizasyonda kazandığı 'En' büyük ödül.

Merve Dizdar'ın kazandığı ödülün bir adım ötesi, Akademi Ödülleri'nde Oscar kazanmak olacaktır.

Prestij açısından sinema ödüllerinin sıralaması şu şekilde;

• Akademi Ödülleri (Oscar)

• Cannes Film Festivali (Altın Palmiye)

• Berlin Film Festivali (Altın Ayı)

• Venedik Film Festivali (Altın Aslan)

• Moskova Film Festivali (Aziz George)

Muhsin Ertuğrul (1892 - 1979)

Türk sinemasının kazandığı ilk uluslararası ödülün hep 1963'te Berlin Film Festivali'nde 'Susuz Yaz'ın kazandığı ödül olarak bilinir.

Ne var ki öyle değil...
Türk sineması adına uluslararası ilk ödülü Muhsin Ertuğrul kazandı.

Senaryosunu 'Mümtaz Osman' mahlasıyla Nazım Hikmet'in yazdığı 'Leblebici Horhor Ağa'yı Muhsin Ertuğrul, 1934'te ikinci kez sinemaya uyarladı.

'Leblebici Horhor Ağa', 1934'te ikinci kez düzenlenen Uluslararası Venedik Film Şenliği'ne davet aldı.

Muhsin Ertuğrul, festivalde o dönem 'Onur Diploması' adı verilen ödüle layık görüldü.

Sonraki dönemde uluslararası düzeyde ödül kazanamayan Türk sineması, makus talihini 1964'te 'Susuz Yaz' ile yendi.

Metin Erksan imzalı 1963 yapımı ‘Susuz Yaz’da başrolleri Hülya Koçyiğit, Ulvi Doğan ve Erol Taş paylaştı.

'Susuz Yaz', 1963'te 'Ülkeyi kötü gösteriyor' gerekçesiyle dönemin sansür kurulunun gazabına uğrayarak gösterime çıkarılmadı.

Aynı zamanda 'Susuz Yaz'ın yapımcısı olan Ulvi Doğan, filmin tek bir kopyasını otomobilinin bagajında Almanya'ya kaçırarak 1964'te Berlin Film Festivali'ne başvuruda bulundu.

'Susuz Yaz', başvurunun kabul edilmesiyle katıldığı Berlin Film Festivali'nde 'En İyi Film' seçilerek 'Altın Ayı' kazandı.

Bu ödül, Türk sinemasının 'Film' dalında kazandığı ilk uluslararası ödül oldu.

Hülya Koçyiğit'in ilk oyunculuk çalışması olan 'Susuz Yaz', aynı zamanda Türk sinemasının Akademi Ödülleri'nde Oscar aday adayı ilk filmi oldu.

Türkan Şoray, 1973'te Moskova Film Festivali'nde yönettiği ve başrolünde yer aldığı 'Dönüş' ile 'Özel Ödül' aldı.

Dünyanın iki numaralı sinema organizasyonu olan Cannes Film Festivali'nde ilk ödülümüzü 1982'de 'Yol' ile kazandık.

Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı, Şerif Gören'in yönettiği; Tarık Akan, Şerif Sezer, Halil Ergün ve Meral Orhonsay'ın başrollerini paylaştığı 'Yol', 'En İyi Film' dalında 'Altın Palmiye'yi Costa Gavras'ın 'Kayıp' adlı filmiyle paylaştı.

Oyuncu olarak yurt dışında ödül kazanan ilk Türk, Tuncel Kurtiz oldu.

2013'te kaybettiğimiz Tuncel Kurtiz, Shimon Dotan’ın yönettiği ‘Kuzunun Gülümseyişi’ndeki 'Hilmi' ile 1986’da Berlin Film Festivali’nde ‘En İyi Oyuncu’ kategorisinde ‘Altın Ayı’ aldı.

Türk sineması adına oyuncu olarak ilk ödül kazanan kadın oyuncu, Hülya Koçyiğit oldu.

Hülya Koçyiğit, Fransa'da ardı ardına iki ödül aldı.

1987... Nantes Film Festivali
• En Başarılı Kadın Oyuncu (Kurbağalar)

1988... Amiens Film Festivali
• En İyi Kadın Oyuncu (Bez Bebek)

Sinan Çetin'in yönettiği 'Berlin in Berlin', yüksek ölçüde prestije sahip sinema ödülleri arasında bulunan Moskova Film Festivali'nde oyunculuk alanında ödüle layık görüldü.

Hülya Avşar'a başrolünü Cem Özer ile paylaştığı 'Berlin in Berlin'deki 'Dilber' rolüyle Moskova Film Festivali'nde 'En İyi Kadın Oyuncu' ödülü verildi.

2003'te bir büyük ödül kazandık.
Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği 'Uzak' ile Mehmet Emin Toprak ile Muzaffer Özdemir, Cannes Film Festivali'nde 'En İyi Erkek Oyuncu' ödülü aldı.

Bu ödüller, Cannes Film Festivali'nde oyunculuk dalında kazandığımız ilk ödüller olurken Nuri Bilge Ceylan, 'Uzak' ile sonraki yıllarda bu festivaldeki birçok ödülü Türkiye'ye yakın edecek olmanın ilk adımını attı.

2003, sinemanın yanı sıra müzikte de bir büyük ödülü ülkemize getirdik.
Hem de ilk kez katıldığımız 1975'ten bu yana aradan geçen 28 yılda tek bir birincilik kazanamadığımız Eurovision Şarkı Yarışması'nda...

24 Mayıs 2003'te Letonya'nın başkenti Riga'da 26 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen 48'inci Eurovision Şarkı Yarışması'nda Sertab Erener, 'Everyway That I Can' adlı şarkıyı seslendirdi.

Sertab Erener, 167 puanla birinci oldu.

Bu yarışmada en iyi diğer derecelerimiz şöyle;

• Manga (2010)
We Could Be the Same
* İkincilik

• Şebnem Paker & Grup Etnik (1997)
Dinle
* Üçüncülük

Cannes Film Festivali'nin 'En İyi Film' ve 'En İyi Yönetmen' dalındaki ödüllerle birlikte en çok prestije sahip 'En İyi Senaryo' ödülünü almak Fatih Akın'a nasip oldu.

Fatih Akın, 'En İyi Senaryo' ödülüne Nurgül Yeşilçay, Baki Davrak, Patrycia Ziolkowska, Nursel Köse, Tuncel Kurtiz ve Hanna Schygulla'nın başrollerini paylaştığı 'Yaşamın Kıyısında' ile ulaştı.

Nuri Bilge Ceylan'ı, Nuri Bilge Ceylan yapan ödüllerden biri şüphesiz 'Üç Maymun'dur.

Nuri Bilge Ceylan; Yavuz Bingöl, Hatice Aslan, Ahmet Rıfat Şungar ve Ercan Kesal'ın başrollerini paylaştığı 'Üç Maymun' ile Cannes Film Festivali'nde 'En İyi Yönetmen' dalında ödüle layık görülmesi, dünyanın iki numaralı sinema organizasyonunda kazanılması açısından bir hayli önem arz etti.

Nuri Bilge Caylan’ın Cannes Film Festivali’nde kazandığı diğer ödüller şöyle;

Uzak (2003)
• Jüri Büyük Ödülü

İklimler (2006)
• FIPRESCI Ödülü

Bir Zamanlar Anadolu’da (2011)
• Jüri Büyük Ödülü

Kış Uykusu (2014)
• En İyi Film
• FIPRESCI Ödülü

Sinema ve müzikte prestiji yüksek uluslararası organizasyonlarda ödüller kazanmıştık ama televizyon alanında bu başarıya henüz ulaşamamıştık.

Ta ki 2019'a kadar..

Haluk Bilginer, ışıltılı kariyerinin hakkını temsil ettiğinin göstergesi anlamındaki Emmy Ödülleri'nde 2019'da 'Şahsiyet' ile 'En İyi Erkek Oyuncu' ödülü aldı.

Ve Merve Dizdar...

Nuri Bilge Ceylan'ın yönettiği 'Kuru Otlar Üstüne'deki 'Nuray' rolüyle Cannes Film Festivali'nde 'En İyi Kadın Oyuncu' dalında ödül kazanan Merve Dizdar, bu organizasyonda ödüle layık görülen ilk Türk kadın oyuncu oldu.

Merve Dizdar, aynı zamanda prestij açısından en büyük ödülü kazanan ilk Türk kadın oyuncu olma unvanını elde etti.

Merve Dizdar, Akademi Ödülleri'nde kazanılacak Oscar'a kadar bu ünvana sahip olacak.