Eğitim, genel olarak örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere ikiye ayrılır. Örgün eğitim, önceden hazırlanmış ders programları, araç-gereçler ve ortamlar yoluyla, okullarda planlı ve programlı şekilde yürütülür ve belirli yaş gruplarına göre seviyelere ayrılır. Yaygın eğitim ise örgün eğitime destek olmak üzere oluşturulan çeşitli eğitim kurumlarını ve faaliyetlerini kapsar. Yaygın eğitimin hedef kitlesi tüm toplum olup eğitim sistemine hiç girmemiş, eğitimi yarıda bırakmış, tamamlamış ya da herhangi bir kademesinde devam eden bireylere, okuma yazma öğretmek, eksik kalan eğitimlerini tamamlamak, kişisel ve mesleki gelişmelerini sağlamak için ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda hayat boyu öğrenme fırsatları sunar.
Geçmişte sınırlı sayıda insanın yararlanabildiği örgün eğitim, imparatorlukların dağılması, ulus-devletlerin doğması ve milli eğitim sistemlerinin oluşmasıyla birlikte gelişmiştir. Örgün eğitim, eski zamanlarda, öncelikle bireyleri çeşitli yönlerden geliştirmeye odaklanmıştır. Zamanla eğitim aracılığıyla toplumsal kalkınma ve gelişmeyi sağlama anlayışının gelişmesiyle birlikte, sosyal kültürün nesiller arasında aktarılmasını amaçlamıştır. Rönesans ve Reform hareketleri sonrası pozitif bilimlerin ağırlık kazanmaya başlamasıyla birlikte örgün eğitim kapsamında sosyal bilimler, tarih, coğrafya, maliye, hukuk vb. konular da öğretilmeye başlanmıştır. Gelişim özellikleri, ihtiyaçları ve rol ve sorumlulukları yönünden yetişkinlerin çocuklardan farklı olduğu ve dolayısıyla eğitimlerinde de farklı yöntemlerin kullanılması gerektiği ifade edilmiştir.
Türkiye'de yaygın eğitimin geçmişi, çok eski dönemlere dayanmakla birlikte, Cumhuriyetin ilk yıllarında "halk eğitimi" ve "yetişkin eğitimi," 1960'lı yıllarda "yaygın eğitim," günümüzde ise "hayat boyu öğrenme" kavramları içinde ele alınmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde, illerde Halk Eğitim Merkezleri ile üniversitelerin eğitim/eğitim bilimleri fakültelerinde eğitim bilimleri bölümlerinde hayat boyu öğrenme kapsamında da çalışmalar yapılmaktadır. Yaygın eğitim çerçevesinde, dünyada öğrenen toplumlar ve okuryazar bir dünya oluşturma çabaları sürdürülmektedir.
YAZAR
Firdevs Güneş
