Bakan Fatih Kacır: Kadın astronotlara ihtiyacımız var

İlk kez bir Türk astronot, Alper Gezeravcı uzaya gidiyor.

Şayet hava koşullarında bir değişiklik olmaz, her şey planlandığı gibi giderse yarın ABD Orlando’dan yanındaki 3 astronotla birlikte dünyayı terk edecek ve iki haftalık bir uzay yolculuğuna çıkacak.

Uzay konusu oldum olası beni çok heyecanlandırır. Çocukken en büyük hayallerimden biri büyüyünce astronot olmaktı.

Astronot olmadım ama uzaya ayak basacak ilk astronotumuz Alper Gezeravcı epeydir radarımda.

Bu hafta Habertürk TV’deki ‘Nagehan Alçı ile Nasıl Oldu?’ programında bu yolculuktan yola çıkarak Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Yusuf Kıraç ve Tübitak Uzay Enstitüsü Müdürü Mehmet Nefes ile konuştum.

Önce Ankara’da TUSAŞ yerleşkesindeki uzay çalışmaları merkezini gezdim, önümüzdeki haziran-temmuz gibi fırlatılması planlanan Türksat 6 A uydusunu ve yapılan uzay çalışmalarını gördüm.

Ardından Gebze’deki Bilişim Vadisine gittim, Togg’un da AR-GE merkezi olan 3500 dönümlük dev alanı dolaştım.

Liseli gençler ilk kez uzaya deney gönderiyor

Bakan Kacır ile konuşurken elbette son dönemde epey eleştiri konusu olan Ay’a yolculuk meselesini de sordum.

Cumhurbaşkanı Erdoğan 2021’de Türkiye Uzay programını açıkladığında Ay’a 2023’ye iniş gerçekleştirme hedefinden bahsetmişti. 2023 bitti ancak bu hedef henüz gerçekleşmiş değil. Onun yerine bir Türk astronot farklı ülkelerden üç meslektaşı ile uzaya gidip çeşitli deneyler yapacak. Bazıları bunu turistik seyahat olarak eleştiriyor. Ben açıkçası bu yaklaşımı doğru bulmuyorum. Türkiye’den bir astronotun uzaya gitmesi hem bilime olan ilgiyi artırır hem de gençleri uzay çalışmalarına teşvik eder.

Gezeravcı uzaya yalnızca ayak basmayacak, 14 farklı deney yapacak.

Bunların içinde en ilginci bence Muş’taki bir grup öğrencinin önerdiği propolisin antibakteriyel etkisi deneyi.

Hikayenin bu kadarını biliyordum ancak Bakan Kacır’a sorunca çok ilginç bir ayrıntı daha öğrendim. Bu deney Muş’ta Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerine ait. Baver Bedirhan Bingöl, Zeynep Nehir Çamlıca ve Dilşah İmran Avcı dünyada ilk kez uzaya deney göndermiş lise düzeyinde gençler olacaklar.

Bu büyük bir motivasyon kaynağı olmalı…

Ay’a yolculuk hayal mi oldu?

Ay meselesine gelince…

Bakan Kacır çalışmaların son hız devam ettiğini, bu tip çalışmalarda gecikmeler olabileceğini, bunun sanki hedef gerçekleşmemiş gibi sunulmasının bilim insanlarımızın moralini bozmaktan başka işe yaramadığını söylüyor ve TOGG’un gelişim esnasındaki eleştirileri hatırlatıyor. “Bu eleştirileri yapanlar TOGG’un bugün geldiği noktayı görünce acaba pişmanlık duyuyorlar mı?” diye soruyor.

Türkiye Ay’a sert ve yumuşak iniş yapma hedefini koruyormuş.

Bence uzay ya da bilimin diğer başlıklarına yaklaşımda son dönemde Türkiye’de bir uyanış var. Elbette aksama ya da gecikme oluyor, olmaması gerekir ancak ben bizim bu alanlarda ilerlememiz için zihniyet değişikliği yapmamız gerektiğine inanıyorum.

Bakan Kacır ile çekim sonrası epey sohbet ettik. Anlattığı iki anekdottan çok etkilendim. Önemli bulduğum için buraya not düşmek istiyorum.

Okul kitabından çıkartılan Temel fıkrası

Fatih Kacır bundan birkaç yıl önce çocuklarının okul kitabında bir fıkra görmüş. Ziya Selçuk’un Milli Eğitim Bakanlığı yaptığı dönem.

Temel fıkrası.

Temel ve birkaç astronot uzaya gidecek. Hepsine nereye gitmek istedikleri soruluyor. Diğer astronotlar çeşitli gezegenlerden bahsediyorlar. Sıra Temel’e gelince ‘ben güneşe gideceğim’ diyor. Karşısındaki ‘güneş çok sıcak gidemezsin’ deyince Temel ‘Yok ben gece gideceğim’ yanıtını veriyor.

Bakan Kacır bu fıkradan çok rahatsız olmuş. Kesinlikle hemfikirim. Kendimize bunu reva görürsek bırakın uzaya çıkmayı, bilim konusunda nasıl ilerleyebiliriz?

Hemen Bakan Ziya Selçuk’u aramış, eğitim ve felsefe alanındaki hassasiyeti bilinen Ziya Hoca konuya derhal müdahale etmiş ve fıkra kitaptan çıkarılmış.

Tanıtım filmindeki kız çocuğu özellikle seçilmiş

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fatih Kacır’ın anlattıklarından buraya not düşmek istediğim ikinci anekdot ise astronot Alper Gezeravcı’nın uzay seyahati ile ilgili çekilen reklam filmi ile ilgili. O filmde ana karakter bir küçük kız çocuğu. Uzaya gitmek için başvuruda bulunuyor.

Bir kızın seçilmesini çok önemsedim ve Bakan’a sordum.

“Özellikle kız çocuk olmasını ben istedim Nagehan Hanım. Kızlara biçilen domestik rollere karşı iyi bir model olacağını düşündüm. Bizim kadın astronotlara, kadın bilim insanlarına ihtiyacımız var.” dedi.

Alkışlıyorum.