100 küsur sene önce Almanlar'dan aldığımız Kara Kuvvetleri forsunu nihayet millîleştirebildik

Hafta içerisinde, Kara Kuvvetleri’nin forsu değişti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, yapılan değişikliği “Milli Savunma Bakanlığı Kara Kuvvetleri Komutanlığı için fors tasarımı yapılmasına ihtiyaç duyularak yeni fors tasarlanmış, onaylanmış ve kullanılmaya başlanmıştır. Kara Kuvvetleri Komutanlığı brövesi ve sembolünde herhangi bir değişiklik yoktur” şeklinde kısa bir açıklama ile duyurdu.

Eski ve yeni forsun görüntüleri iki-üç günden buyana basında ve sosyal medyada yeralıyor, herhalde görmüşsünüzdür... Eski forsta biri ters, biri düz iki üçgen tepe noktaları birbirlerine bakacak şekilde yerleştirilmiş, tepelerin birleştiği yerden de boylu boyunca bir çizgi çekilmişti!

Kuvvet komutanlıklarının forsları arasında bu fors hayli tuhaf açıyordu: İki üçgen ve bir çizgi! Ne demekse, neyi ifade etmeye çalışıyorsa...

Diğer kuvvet komutanlıklarının, Deniz ve Hava Kuvvetleri’nin forslarında, bakıldığı anda anlaşılabilecek semboller vardır; denizcilerinkinde çıpa, havacılarınkinde her ne kadar Amerikan Hava Kuvvetleri’ni hatırlatsa da kartal bulunur...

Kara Kuvvetleri’nin tepeleme konmuş mânâsız iki üçgen ile çizgiyi bir tarafa bırakıp bundan böyle eski Türk ordularının temelini teşkil eden ve Millî Mücadele’de önemli görevler yapan süvari sembolünü kullanacak olması aslında “yenilik” değil, “millîleştirme”dir.

Zira, üçgenli ve çizgili eski fors bizim değildi, Birinci Dünya Savaşı’ndan önce Alman, daha doğrusu o zamanki Prusya Ordusu’ndaki forsların ilhamı ile yapılmış bir taklitten ibaretti!

Sultan Abdülhamid’in iktidar senelerinde Almanya ile kurulan askerî işbirliği ve Türkiye’ye gelen Alman askerî danışmanların sayısı 1908’de ilân edilen İkinci Meşrutiyet’ten sonra daha da artmış ve ordunun yapılandırılmasının ilhamı da Alman modelinden alınmıştı.

Türk kara ordusunun eski forsu, o senelerde Alman ordusundaki forsun benzeri, daha doğrusu taklidi idi. Almanlar’ın üzerinde yanlamasına duran ve tepeleri birbirine temas eden iki üçgenin bulunduğu forsları alındı, üçgenler alt-üst edildi, yani tepeleme şekle getirildi ve fors ile flâma Osmanlı Ordusu’nun 1921’de Türkiye Büyük Millet Meclisi Ordusu, 1923’te de Türkiye Cumhuriyeti Ordusu olmasından sonra da muhafaza edildi.

Şablonda 1930’larda bir değişikliğe gidildi, ordu kumandanlıklarının kullandıkları forsa yatay bir şerit ilâve edilip “Ordular Grubu Komutanlı Forsu” yapıldı, zamanın Genelkurmay Başkanı Maraşal Fevzi Çakmak 20 Eylül 1937’de birliklere gönderdiği “Başemir”de forsun çizimine de yer verdi ve bu fors 1949’da Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın kurulmasının ardından “Kara Kuvvetleri Komutanlığı Forsu” hâline getirildi ve geçen haftaya kadar senelerce kullanıldı.

Kara Kuvvetleri Komutanlığı forsunun öyküsü işte böyle... Bir asırdan fazla bir müddet boyunca kullanılan ama aslında bize ait olmayan bu üçgenli, çizgili anlaşılmaz şekli bir tarafa bırakarak dinamik bir fors hâline getiren, yani millîleştiren Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu her türlü tebrike lâyıktırlar.

Kara Kuvvetleri’nin yeni forsu. Kara Kuvvetleri’nin, Alman Ordusu’nun ilhamı ile yapılan eski forsu. Birinci Dünya Savaşı’nda bir Türk askeri ve ordu forsu. Fotoğrafın üzerinde “Üçüncü Ordu Karargâh Flâması” yazıyor. 1939’da Alman Ordusu’nun kullandığı flâma. Afrika’nın bir bölümünün Alman sömürgesi olduğu Birinci Dünya Savaşı öncesinde Afrika’daki Alman subayları. Arkada, ordu flâması görünüyor. Genelkurmay Başkanı Maraşal Fevzi Çakmak’ın orduya 20 Eylül 1937’de gönderdiği başemir. Emrin ilerki kısımlarında, forsların çizimleri de yeralıyor. Maraşal Fevzi Çakmak’ın 20 Eylül 1937’deki başemrinde çizimleri verilen flâmalar: Üstteki “Başbuğluk flâması” Genelkurmay Başkanı’na ait. Ortadaki “Ordular Grubu Komutanlığı” flâması da, 1949’da Kara Kuvvetleri Komutanlığı kurulunca, kuvvet komutanlığının flâması olmuştu.