Faiz üstünde sörf

ABD merkez bankası Fed’in faiz indirimlerine beklenin ötesinde yarım puanla başlaması dünyada risk iştahını yükseltti. Zaten rekor düzeylerinde seyreden küresel piyasalar düşen faizlerin üzerinde adeta sörf yaptılar ve pozitif eğilimlerinde tur üstüne tur attılar.

➔Faizlerle birlikte dolar gevşeme eğilimine devam etti. Dünya parası dolar hem büyük paralara hem de gelişmekte olan ülkeler paralarına karşı geçen hafta yüzde 1’e yakın değer kaybetti. Dolar Endeksi 100.423’e kadar geriledi.

➔Dünya borsaları MSCI endeksiyle 837.374’ü görerek yeni bir rekor kırarken haftalık yüzde 1.2 prim yaptı.

➔Aynı endeksle gelişmekte olan borsalar bu kez yüzde 2.2 arttı. Paranın gelişmekte olan ülkelere yöneldiğinin bir işareti.

ALTIN DOLAR BAZINDA 1 YILDA % 36 ARTTI

➔Değeri düşen dolar karşısında altın son dönemdeki rekorlarına yenilerini kattı ve onsu 2.622 dolara çıktı.

➔Altının haftalık artışı yüzde 1.8’i buldu. Yılbaşına göre artışı yüzde 27’ye varan altın son bir yılda 1.925 dolardan artışla yüzde 36 değerlendi.

➔Geçen hafta altının yanında hatta ondan daha fazla emtialar prim yaptı. Emtia endeksi CRB 282 puana yükselerek yüzde 2.9 arttı. Petrol fiyatı da yüzde 3 artışla 74 dolara çıktı.

➔Kripto varlıkların temsilcisi olarak Bitcoin haftanın en çok primi yapandı. 63.205 dolara çıkan Bitcoin yüzde 4.2 değerlendi.

➔Türkiye risk primini yansıtan 5 yıllık CDS oranı da yüzde 5.5 gerileme ile 252.92 puana indi. Bu düzey Mayıs 2018 sonrasının en düşük ikinci seviyesi. CDS’ler son olarak 11 Temmuz 2024’te 251.3 baz puana kadar inmişti.

➔Denilebilir ki küresel piyasalar Fed’den aldıkları pası iyi değerlendirip golü attı. Mevcut düzeylerinde pozitif trendin devamını getiremiyorlardı, turbo faiz indirimi imdada yetişti.

BARDAĞIN BOŞ TARAFI

➔Piyasalar bunu gerçekleştirirken bardağın dolu tarafını görüp hareket etti. Boş tarafına bakmadı bile.

➔Halbuki boş tarafında bundan sonra faiz indirimlerinin çeyrek puana dönüşeceği vardı.

➔Yine ABD ekonomisinin resesyona gireceği algısını oluşturacak kötü bir istihdam verisi de mevcut gidişi değiştirme gücüne sahip. Piyasalar bunu da göz ardı etti.

➔Ortadoğu’daki savaş yayıldı ve vites yükseltti. Rusya-Ukrayna savaşı da üst seviyeye atlayacak potansiyel taşıyor.

➔İki savaşın nereye evrileceği belirsiz ve biraz da ABD seçimini kimin kazanacağına bağlı gibi. İki önemli savaşın gölgesinde seçim kampanyası sürüyor. Bir süre önceye kadar Trump seçimin favorisiydi.

➔Ancak Demokratlar aday değiştirdi ve bu değişimle yarışa ortak oldular. Yarış artık kılpayı kazanılacak durumda. Medya daha çok Harris’i destekliyor.

➔Son TV tartışmışını ise Trump kaybetti. İkinci bir tartışmaya bu nedenle yanaşmıyor. Minderden kaçan güreşçi misali bu durum aleyhine çalışıyor.

ABD SEÇİM RİSKİ

➔Finalde ipi kimin göğüsleyeceği son ana kadar belli olmayacak gibi. Durumu her zamanki gibi yanar döner eyaletler belirleyecek.

➔Kararsızlar olarak bilinen bu 7 eyaletten 4’ünü alan seçimi kazanacak. Bu eyaletlerde de durum her hafta değişiyor.

➔Trump kazanırsa Rusya-Ukrayna savaşı kısa sürede sona erebilir. Ortadoğu’da ise İsrail tarafının eli bir hayli güçleneceği için karşı taraf baskılanabilir. Zoraki ve İsrail’in üstünlüğünde bir barış olsa bile savaş en azından terör eylemleriyle sürer.

➔Buradan Trump gelirse huzur gelir anlamı çıkmaz. Çünkü Trump’ın asıl düşmanı Rusya değil Çin.

➔Bu ülkeye odaklanmak üzere iki savaşı da bitirmek isteyecektir, diye tahmin ederim.

➔ABD’de her başkan sanki kendi savaşıyla iktidara geliyor. Trump Çin’le Harris Rusya ile uğraşacak gibi.

➔Eğer seçimi Demokratlar kazanırsa en azından mevcut savaşlar biraz daha uzayabilir.

➔Ayrıca geçmiş seçimi kaybetmeyi hazmedemeyen Trump taraftarlarını unutmamak gerekiyor. İkinci kaybı olaysız sindirmeleri çok zor olacak ve daha büyük eylemlere yol açabilirler. Bu da ciddi bir risk kaynağı olarak önümüzde duruyor.

VARLIK BALONLARI ŞİŞECEK

➔Ekonomik ve jeopolitik riskleri göz önüne alırsak Fed’in faiz indiriminde sadece viraja girildi. Üstelik de biraz süratli girildi. Henüz viraj dönülemedi. Kaza veya savrulma riski hala var.

➔Olan bunca riske rağmen Fed’in faiz indirimine başlaması dünyada tek iyi haber. Finansal piyasalar da bunun üzerinde sörf yapıyor.

➔Bu iyi haberin kime yarayacağı belli. Sadece finansal piyasalarda varlık balonları daha şişecek.

➔Dünyada servet ve gelir dağılımı daha da bozulacak. Sonuçta jeopolitik gerginliklerle fiyat balonların patlaması çakışır veya üst üste gelirse olacaklar da belli.

➔Hafta sonunda konuşan IMF eski başkanı, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christina Lagarde pandemi, çatışmalar ve enerji krizi gibi olayların küresel ekonomide kalıcı değişikliklere yol açtığı ve ciddi baskı yarattığına işaret ederek, süreci 100 yıl önceki 'Büyük Buhran' dönemine benzetmesini manidar buldum.