Bankalara 70 milyar enflasyon vergisi

TBMM Genel Kurulu’nda 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi görüşmeleri devam ediyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçesi görüşülürken konuşan ve Milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ekonomiye ve gelecek döneme ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

-Şimşek’in açıklamalarına göre enflasyon muhasebesi uygulamasından muaf tutulmasının bankalara ek vergisi 70 milyar lira olacak.

-Yeni vergi düzenlemesinde vergi istisna ve teşvikler gözden geçirilecek. Etkin olmayanlar kaldırılacak ve doğrudan vergilerin artışı sağlanacak.

-Türkiye’yi Mali Eylem Gücü’nün gri listesinden çıkarmak için ocak ayında kripto varlık düzenlemesi yapılacak.

-İhracatçılara yönelik reeskont kredileri yeni yıldan itibaren artırılacak.

Bütçe açığı 2023 yılı için öngörülen GSYH’nın yüzde 6.4 seviyesinin oldukça altında gerçekleşecek.

ENFLASYON MUHASEBESİNDEN BANKALARA 70 MİLYAR VERGİ

➔Dünyada sanayi ve ticaret politikalarında çok önemli kırılmalar yaşandığına işaret eden Şimşek, üretimin artık daha çok yurt içinde yapılmasının moda haline geldiğini, yurt dışında yapılan üretimin yurt içine kaydırılması çabalarının bulunduğunu, yakın coğrafyalardan tedarikin ön plana çıktığını, üretim ve ticaretin dost ve müttefik ülkelerle yapılmaya doğru gidildiğini anlattı.

➔Orta Vadeli Program'da bu yıl için bütçe açığının yüzde 6.4 olarak öngördüğünü belirten Bakan Şimşek “Öyle görünüyor ki bütçe açığı bunun oldukça altında olacak ve muhtemelen deprem hariç bütçe açığı yüzde 3'ün altına inecek” dedi.

➔Hiçbir şekilde finans sektörüne, bankalara özel bir ayrımcılık yapmadıklarını dile getiren Mehmet Şimşek, “tam aksine kurumlar vergisini, bankalar ve finans sektörü için yüzde 30’a çıkardıklarını, 2023 yılında tüm kurumlar vergisinin yüzde 24’ünü tek başına bankalardan tahsil edildiğini” söyledi.

➔Şimşek "Şu anda gündeminizde bir yasa teklifi var. Orada enflasyon muhasebesiyle ilgili madde var. Bankaları dışarıda tutuyoruz ve böylece 70 milyar lira normalde vergi ödemeyecekken verecekler. Onun için en son söyleyeceğiniz şey, bizim büyük iş alemini ve finans sektörünü kayırdığımız hususu olacaktır" dedi.

BU YIL MEMUR MAAŞI ORTALAMA %129 ARTTI

➔Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Meclis’teki konuşmasından önemli bulduğumuz cümleleri şöyle derledik:

➔ “Şu anda para politikası çok güçlü şekilde enflasyonu çipalamaya başladı, enflasyon beklentileri hızla düşüyor. Önümüzdeki aylarda piyasanın enflasyon beklentileriyle bizim hedefimiz örtüşecek, çünkü biz doğru politikalar uyguluyoruz, dünya bu işi nasıl yapıyorsa aynı çerçevede yapıyoruz. Dolayısıyla hedeflerimiz gerçekçidir.

➔2023 Kasım sonu itibarıyla vatandaşlarımızın hanelerde kullandığı doğal gazda yüzde 68, elektrikte yüzde 55 sübvansiyon var.

➔2023 yılı enflasyon gerçekleşme tahmini yaklaşık yüzde 65. En düşük memur maaşı yüzde 142 arttı, ortalama memur maaşı yüzde 129 arttı, asgari ücret yüzde 107'nin üzerinde arttı, en düşük emekli aylığı yüzde 114 arttı.

DOLAYSIZ VERGİLER ARTIRIP İSTİSNALARI GÖZDEN GEÇİRİLECEK

➔Biz sadece borçla değil, açığımızı kalıcı, sağlıklı vergi gelirleriyle finanse etmek zorundayız, harcamaları kontrol altına almak zorundayız. 2024 yılı içinde iç borç çevirme oranı yüzde 136,5 olacak. Bunlar yüksek rakamlar.

➔Onun için vergi tabanını büyüteceğiz. Bundan kastım şu; vergi vermeyenler, kayıt dışı faaliyet gösterenlerin üzerine gideceğiz, yoksa biz asgari ücrete kadar vergi almıyoruz.

➔Vergi mevzuatımızda reform ihtiyacı açıktır, bu konuda da yoğun bir çalışma içerisinde olacağız. Etkin, basit ve daha adil bir vergi sistemi oluşturmak için çalışacağız.

➔Kalıcı kaynak girişini sağlayan vergi istisnaları dışındakileri gözden geçireceğiz. Etkin olmayan istisna ve indirimlerin kaldırılmasına çabalayacağız.

➔Türkiye'de vergide temel sorun, dolaylı vergi yükünün yüksekliği değil, dolaysız vergi gelirlerinin yeterli düzeyde olmamasıdır. Ülkemizde gelir ve kazançlar üzerinden alınan vergilerin milli gelir içerisindeki payı yüzde 5,8. OECD ortalaması yüzde 12,3. OECD ortalamasının yarısından az bir oran söz konusu. Bu yılki milli gelirimizle değerlendirirsek, 1 trilyon 650 milyar liraya tekabül eden bir fark var.

➔Peki dolaysız vergiler neden yetersiz? İki temel sebebi var. Birincisi, gelir ve kurumlar vergisinde ciddi istisna ve muafiyetler var. Çiftçimiz, asgari ücretli, esnafımız, bütün kesimler için. Onları topladığınız zaman zaten bu bahsettiğim az önceki farkı önemli ölçüde açıklıyor.

KRİPTO VARLIK DÜZENLEMESİ OCAKTA

➔İkincisi ise kayıt dışılıktır. Kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanıyla mücadeleyi kararlılıkla yürütüyoruz. 2023 yılında 4 bin 624 dosya kapsamında 14 bin 525 kişi hakkında rapor ve bilgi hazırlanarak, adli makamlar, kolluk ve istihbarat birimleriyle, ilgili kamu idareleriyle bunları paylaştık, destek verdik.

➔Kara parayla, mafyayla mücadele ediyoruz. Bu konuda İçişleri Bakanlığımızın en büyük destekçisi Maliye Bakanlığıdır. Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) gri listesinden çıkması için de teknik koşulları yerine getiriyoruz. Türkiye’nin 40 FATF standardından 39'uyla uyumlu hale geldiğini FATF'ın ekim ayındaki toplantısından bana gönderilen mektupla somutlaştı.

➔Sadece bir eksiğimiz kaldı. Onu da ocak ayında inşallah getireceğiz. Kripto varlıklara ilişkin yasal düzenleme. Ama bu yeterli olmuyor. Ayrıca, gri listeden çıkmak için uygulamada etkinlik gerekiyor. Uygulamada etkinlik noktasında da çok mesafe katettik ve FATF ile bunları paylaştık.

➔Tabii ki bu bir karardır, bir ülke bile çıkıp itiraz ettiği zaman olmayabiliyor ama inanıyorum ki Türkiye'nin bu ilerlemesi eninde sonunda takdir edilecek. Önümüzdeki yıl inşallah Türkiye gri listeden çıkmış olacak.

KUR OYNAKLIĞI AZALDI

➔Borçlanmayı ağırlıklı olarak TL cinsi yapacağız.

➔Mayısta 700 baz puanın üzerine çıkan risk primi bugün itibarıyla 290 puanın altına düşmüştür. Gelişmekte olan ülkelerin mayıs ayından beri risk primi 87 baz puan düşmüş; Türkiye'nin risk primi 400 baz puandan daha fazla düşmüştür.

➔Şu anda Türkiye'nin 'spread'lerinin ima ettiği kredi notu, Türkiye'nin cari kredi notunun tam 2 kademe üzerindedir. Onlar geriden gelsinler, benim için önemli olan piyasanın fiyatlamasıdır. Piyasa doğru fiyatlar. Onlar geriden gelebilirler ama ona rağmen bizim notların görünümü hızlı bir şekilde iyileşiyor

➔TL varlıklara uluslararası yatırımcı ilgisi artmıştır. Yatırımcı ilgisi daha da artacaktır. Piyasada arzuladığımızdan daha fazla kaynak akışı var.Türk varlıklarına uluslararası yatırımcıların ilgisi artmış yani ülkemizin dış kaynağa erişimi artmıştır.

➔Ocak-mayıs döneminde 2,9 milyar dolar net portföy çıkışı yaşanırken haziran-ekim döneminde net giriş 4,2 milyar dolardır.

➔Biz sıcak paranın peşinde değiliz, sıcak paranın tehlikelerinin farkındayız. Biz kalıcı sermaye benzeri, uzun vadeli kaynak peşindeyiz. Tabii ki doğrudan yatırımları artırmayı arzuluyoruz. Ama bu bir çırpıda olmuyor. Zamana ihtiyaç var.

➔Burada en önemli değişken tabii ki enflasyonun tek haneye düşmesi, öngörülebilirliğin artması yani fiyat istikrarının sağlanmasıdır. Fiyat istikrarını sağlarsak Türkiye doğrudan yatırım çekecektir.

➔Kur oynaklığı azalmıştır. Mayıs ayında yüzde 57’yi gören bir aylık opsiyonların ima ettiği kur oynaklığı aralık ayında yüzde 8’e düşmüştür. Türk Lirası gelişmekte olan ülke para birimlerine göre daha istikrarlı bir görünüm sergilemektedir.

REESKONT KREDİLERİNİ OCAKTA ÇOK DAHA ARTIRACAĞIZ

➔Enflasyonu düşürmek, bütçe açığını iyileştirmek için aldığımız bütün tedbirler aynı zamanda cari açığa da olumlu yansıyacak. Milli gelire oran olarak yüzde 4 olan cari açığın yaklaşık 2,6 puanı altından kaynaklanıyor. Altın bir finansal varlıktır, önümüzdeki yıllarda altın ithalatının normalleşeceğini düşünüyoruz.

➔Şimdi 3 milyar lira günlük reeskont kredisi var; yetmez, ocak ayında çok daha fazla artıracağız. Bu kredilerde faize üst sınır getirdik ve yüzde 30 ilave ihracat bedeli satış zorunluluğunu kaldırdık. Önümüzdeki aylarda günlük reeskont kredi limitini daha artıracağız ve yüzde 40 olan ihracat bedeli satış zorunluluğunu da gözden geçireceğiz.

➔Önümüzdeki 3 yılda 284 yüksek teknoloji ürününün ülkemizde üretilmesi için 300 milyar liralık kredi imkanı sağlanıyor.”