Uçuş vertigosu
Bazı sözcükler herkesin dilinde olsa da, nasıl olduğu veya nereden geldiği konusunda –meraklılar dışında- bilgisi olan yoktur.
Bunlardan biri de uçuculukta görülen ve adına ‘Uçuş Vertigosu’ denen olaydır.
Bunun, herkeste görülebilen basit baş dönmesiyle yakınlığı yoktur. Her ne kadar ikisinde de, devreye iç kulak girse de, pozisyona bağlı olarak görülen ve halk arasında, iç kulak kanallarında kristal kayması olarak bilinen vertigo tipi, herkeste yaşam boyunca en az bir kez görülebilir. Başın veya vücudun bir hareketi ile (perde asarken, bir tarafa bakarken veya arabada geri manevra yaparken) ortaya çıkan baş dönmesidir. Bunun tıbbi adı, Periferik vertigo veya benin paroksismal pozisyonel vertigodur (BPPV)
Tıbbi olan vertigo ile başa çıkmak kolaydır. Belli hareketleri yapmamak ya da, yineleyen vertigolarda doktorun önerisine uymak yeterli olabilir.
Ancaaak...
Uçuş vertigosu, pilotların en korktuğu durumdur.
Araştırmalara göre pilotların yaklaşık yüzde onunda görülmesine karşın, uçuş sırasında vertigoya yakalananlarda yere çakılma oranı oldukça yüksektir (Kimilerine göre yüzde doksanlarda)
Uçuş Vertigosu, görsel olarak çevresiyle ilişki kuramayan (karanlıkta veya bulut içinde uçuşlarda) pilotlarda görülür. Pilot, iç kulağın yanıltıcı bilgilerine inanarak onun dediğini yaparsa ve uçağın burnunu iç kulağın istediği yöne çevirirse, yere çakılır.
Çünkü iç kulaktaki küçük organcıklar, bazı ani hareketlerin de etkisiyle, uçulmakta olan yönün tam tersine gidilmesi için pilota talimat verir.
Oysa o sırada pilot, iç kulağı dinlemeyip uçağın göstergelerine inanarak yönünü tayin ederse, hiçbir tehlike ortaya çıkmaz...
ÇOK DİKKATLİ OLMALILAR
Uçuş vertigosu olayından neden söz etme gereği duydum, onu anlatayım:
Geçenlerde eski havacı bir arkadaşımla konuşuyordum. Hava kuvvetlerinde yaşanan FETÖ yuvalanması nedeniyle, çok sayıda pilotun atıldığından söz ederek, onların yerinin doldurulamadığını ve görevlerinin deneyimsiz pilotlara verildiğinden söz etti.
En büyük korku, bu deneyimsiz jet pilotlarının, havada karşılaşabilecekleri anlık değişiklikten etkilenerek sağlıklı karar verememesi...
Bunların başında da uçuş vertigosu denen olay geliyor.
FETÖ nedeniyle darmadağın olan pilotların yerine gelen ve her biri neredeyse milyarlık uçakları kullanmak zorunda olan gençlerimizin çok dikkatli olacaklarından kuşkumuz yoktur.
Yeterli deneyime sahip olmasalar da, jetlerimizin bizim gençlerimize teslim edilmesi, başka bir ülkeden pilot getirmekten daha doğru olacaktır.
