Washington Fırat'ın doğusunda inisiyatifi Moskova'ya kaptırıyor
ABD’nin başkentinde bölgeyle ilgili uzmanlara göre Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun istifa edeceği haberinin kulislerde konuşulmasının "Fırat’ın doğusunda güvenli bölge" tartışmasıyla aynı zamanda başlaması tesadüf değil.
ABD Dışişleri Bakanlığı, gerçekçi düşünülürse, güvenli bölge ile ilgili tartışmanın da ABD’nin bölgedeinisiyatifi Rusya’ya kaybettiğini gösterdiğini düşünüyor.
Amerikan kaynakları Putin’in bölgeyle ilgili olarak çok hesap edilmiş bir diplomatik satranç oyunu oynadığını ve gidişata bakılırsa bu oyunu kazanmak üzere olduğunu düşünüyorlar. Ve yine bunlara göre Pompeo’nun ayrılma kararının bununla bağlantısı var. Pompeo'nun bölgede Rusya’nın öne çıktığı daha net ortaya çıkmadan önce görevini bırakmak istediği söyleniyor Washington’da.
BİR YIL ÖNCEDEN BELLİYDİ
Aslında bölgede bu aşamaya gelineceği bir yıl öncesinden belliydi. Tam bir yıl önce o zaman CIA Başkanı olan Mike Pompeo Rusya’nın ABD'ye girme yasakları bulunan Rusya'nın üç istihbarat kuruluşu şefini gizli bir operasyonla Virginia’daki CIA merkezine getirtmiş ve yapılan bir dizi toplantıdan sonra ağırlıklı olarak Fırat’ın doğusu ve Suriye’de yapılacaklar hakkındaki Rus planı konuşulmuştu.
TRUMP-PUTİN ARASI SURİYE ANLAYIŞI
Bu temel oluşturulduktan sonra bu toplantıdan tam bir hafta sonra işin siyasi boyutunu Amerikan yönetimine anlatmak için Putin’in Ortadoğu işlerinden sorumlu kişisi olan Vitaly Naumkin Washington’a gelmişti. Onun Georgetown Üniversitesi'nde yönetime Rus planını anlatmasından sonra, ertesi gün sabah, Trump ile Putinbir buçuk saat süren bir telefon görüşmesi yapmış ve Suriye üzerine bir anlaşıya varmışlardı.
Bu yüzden ne Trump’ın çekilme kararı ne de güvenli bölge üzerine çıkan tartışmalar Rusya için şaşırtıcı olmamalı diyen Amerikan kaynakları "Bu gelişmenin temeli o zamanatılmıştı ve aslında işler Rusya’nın istediği şekilde gidiyor" da dediler.
ABD NE DİYOR?
Amerikan kaynakları güvenli bölge konusunda Amerika’nın aslında James Jeffrey’in uzun zamandır Washington’da anlatmakta olduğu ve kendi laflarıyla "Bölgede Türklerle Kürtleri bir arada yaşatmak" diye muğlak biçimde anlattığı plandan başka bir şeyleri de olmadığını söylüyorlar.
ABD dışişlerinin Suriye özel temsilcisinin bu planının Türkiye’ye bir şey ifade etmediğini bilen Amerikan kaynakları da özel konuşmalarında "Türkiye’nin Kürtlerle ilgili birproblemi zaten yok onun sorunu terörist unsurlarla" da diyorlar.
Rusya ise güvenli bölge konusunda Suriye ve merkezi yönetim kartını ileri sürüp Amerikan kaynaklarına göre çok daha içi dolu bir adım attı.
ADANA PROTOKOLU
Aynı kaynaklar Rusya’nın tam bu aşamada Adana Protokolü meselesini öne sürmelerinin de Putin’in uzun süredir sürdürdüğü diplomatik Suriye satrancının önemli bir hamlesi olduğunu belirtiyor. Bu aşamada Washington’un gözlerinin Türkiye üzerinde olduğunu ve Ankara’nın yapacağı karşı hamlenin merakla beklendiğini söylüyorlar.
ABD’li uzmanlar Suriye’nin toprak bütünlüğüne önem verdiğini söylemiş olan Türkiye’nin bu durumda Rusya’nın güvenli bölge planına nasıl karşı çıkacağını da Washington’un görmek istediğini belirtiyorlar.
