Apple'dan çıkarılacak dersler

Global iş âlemi geçen hafta Apple şirketinin kötüleşen performans rakamlarıyla sarsıldı. Sarsıntı o kadar fazlaydı ki, Twitter’dan gelen rakamlardaki kötüleşme bile bunun yanında önemsiz kaldı. Çünkü Apple dijital sektörde ileri-geri ürün bağlantılarıyla lider bir şirket; ondaki kötülemenin global etkileri olacağı düşünülüyor, bundan korkuluyor.

iPhone satışlarında bir duraklamaya girilmesi zaten bekleniyordu, hatta ben bunu geçen kış aylarında New York’ta katıldığım toplantılarda Apple analistlerinden dinlemiştim. Peki “Bu beklenen bir gelişme idiyse o zaman yaratılan onca gürültü neden acaba?” diye sormalıyız.

Çünkü Apple’da yaşananlar, global düzeyde benzer şirketlerin yaşadıkları ve yaşayacakları sorunların bir habercisi. Bu yüzden bunun analizi gerçekten önemli stratejik dersler içeriyor.

TEK ÜRÜNE DAYANAN STRATEJİLER

Microsoft’ta şunu gördüm: Bu ve benzer şirketlerin başarılarını sürdürebilmeleri için mutlaka ürün çeşitliliğine gitmeleri, şirketlerinin başarısını sadece tek bir ürün üzerine yıkmamaları gerekiyor. Facebook bu ürün veya servis çeşitlendirmesini başarıyla yapıyor ve uzun vadeli stratejilerinden anladığım kadarıyla yapmaya da devam edecekler.

Twitter ise bu konuda fazla aktif ve başarılı değildi. Sonuçta iki şirketin son günlerde açıklanan performans verilerini incelerseniz demek istediğim rakam olarak da ortaya çıkacak.

Apple ise şirketin tek başarı kriteri olarak neredeyse sadece iPhone’a kilitlendi. Böyle tek bir ürüne konsantre olununca şirketiniz temelde zayıflamaya başlıyor. Çünkü her ürünün ne kadar popüler olursa olsun piyasada mutlaka bir doyum noktası var. Bu yüzden aynı üründe sürekli yenilikler yapılması gerekiyor. Bu da hem masraflı hem de uzun vadeli çalışma gerektiren bir iş.

Android piyasadan gelen rekabet de durmadığından tek üründe üzerinizdeki baskı artıyor. Piyasa doyma noktasına gelince de önünüzde gidilebilecek iki yol kalıyor. Ya iPhone’da önceden hiç görülmemiş çok önemli bir değişim yapacaksınız ya da yepyeni bir ürünle oraya çıkacaksınız.

Çünkü stratejiniz yüzünden tek bir ürün şirketinizin taşıyıcı gücü olmuş durumda. Geleceğinizi sürekli yeniliğe, sürpriz yaratan bir ürüne bağlamış durumdasınız.

GELECEĞİN TÜKETİCİSİ VİRTUAL REALITY’DE

iPhone piyasası şimdi durulma sürecinde. Oradan gelen gelirler düşecek, bu yüzden şirketi tekrar omuzlayıp taşıyabilecek yeni bir ürüne ihtiyaç var. Apple uzun süredir “virtual reality” içeren bir ürün üzerinde çalışıyordu, ama iPhone’un sorunlarıyla uğraşayım derken bunun piyasaya çıkması gecikti. Bu arada Facebook, virtual reality piyasasında büyük sürpriz yapmaya hazırlanıyor.

Sürekli yeni ürün görmeye alışmış ve bunu bekleyen tüketici kitlesi, özellikle yeni ve trendy olmayan hiçbir ürüne rağbet göstermeyen Çin piyasası, yenilikçi diğer şirketlere konsantre olmaya başlamış durumdalar.

Apple tabii ki bugün geldiği noktadan yine çıkışa geçecek, ama çıkışa geçmeden önce strateji konusunda çok ciddi düşünmeli ve kapsamlı planlar yapmalı.

GLOBAL GÜÇ CLOUD SİSTEMİNDE

Örneğin şu aralar endüstri üretimi süreçlerinin de devreye girmesiyle “cloud” sistemleri çok rağbette. Apple’ın da “iCloud” denilen sistemi var, ama bu da şimdiki stratejisi nedeniyle daha çok bireysel tüketiciye konsantre olmuş, bu yönde özellikler içeren bir görünümde.

Uzmanlar, Apple’ın kurulmakta olan yeni düzende gücünü tekrar göstermesi için Microsoft gibi davranması gerektiğini söylüyorlar. Microsoft, bireysel tüketicinin hayatını kolaylaştırmak, onun arzularına cevap verme stratejisine global büyük hedefler de ekledi ve cloud sistemini büyüttü. Şimdi de sanayi üretimine el atıyorlar. Apple’ın da böyle yapması, şirketin geleceğini tek ürünün performansına bağlamak yerine cloud gibi büyük sistemler üzerine konsantre olması gerekiyor.

PRİNCE’İN SERVETİ

Prince’in ölümünden sonra neredeyse tek tartışılan konu, bıraktığı serveti kimin alacağı. Bu da çok normal; çünkü o servetin 300 milyon dolardan fazla olduğu biliniyor. Öldüğü eyaletin kanunlarına göre servetin yarısını tek başına yasal kardeşi olan kadın alıyor, diğer yarısı da başka ilişkilerinden doğan kardeşler arasında (bunların sayısı da 5 kişi) paylaştırılacak. Ama bunun öyle kolay olmayacağı, miras üzerine büyük kavgaların çıkması bekleniyor. Kavga sadece bununla kalsa problem yok, ama Prince’in hayattayken yayınlanmayan birçok eseri olduğu da biliniyor. Yaşanabilecek bir kavga bunların geleceğini de karartabilecek; bu yüzden hayranları kavganın olmaması için dua ediyorlar.

Michael Jackson’ın ölümünden sonra da benzer korkular olmuştu, ama sonra devreye aklı başında avukatların girmesiyle işler yoluna koyuldu. Bu yüzden Michael Jackson’ın mirasını yönetenler hâlâ büyük paralar kazanıyor. Şimdi avukatlar diyor ki: “Prince gibi büyük serveti bulunanlar ne kadar genç olurlarsa olsunlar mutlaka bir yasal miras belgesi oluşturmalı ve kendilerinden sonraki hayatın düzgün işlemesini sağlamalılar.” Bence bu işten uzun vadede sadece avukatlar çok para kazanacak gibi görünüyor.

SCİENTOLOGY LİDERİNİN YEDİĞİ DARBE

Kendisine bir tür din demekte olan Scientology kültünün lideri, cuma gecesi babasından büyük bir darbe yedi. Baba, oğlu hakkında bir kitap yazmış ve Tom Cruise gibi ünlülerin adeta taptığı bu adamın ne kadar tehlikeli bir insan olduğunu anlatmış. Cuma akşamı ABC Televizyonu’nun 1 saatlik haber programına çıkarak kitapta yazdıklarını anlattı ve tabii ki her saat başı haber oldu. Şimdi Scientology hareketinin avukatları ve halkla ilişkilercileri devreye girip liderlerini korumaya çalışıyorlar. Tom Cruise’un da bu konuda hayli gürültü çıkarması bekleniyor.