Hiçbir şey olmasa bile kesin bir şey oldu
Demokrat Parti’nin Başkan adayını belirleyecek yarışın ilk ayağı Iowa’da birkaç bin delegenin kullandığı oyla sonuç çabucak belli olacaktı. Iowa saatiyle gece yarısını geçmesine rağmen resmi rakamlar bir türlü açıklanamadı ama. Eyaletin en önemli gazetesi Des Moines Register’ın baskısı 22:30’da döndüğü için kazanan birinci sayfada yer alamadı. CNN gece yarısına kadar yayını sürdürdü ama bir türlü kazananın haberini veremedi. En önemlisi de Demokrat Parti’de adaylık için yarışanların hepsi çıkıp konuşma yaptı teker teker ama hiçbiri zafer ilan edemedi.
IOWA NEDEN ÖNEMLİ?
Amerikan politikacıları bir sene boyunca Iowa’daki parti kurultayına hazırlanıyor, bu küçük eyalete geliyor, uyduruk panayırlarını gezip insanlarla poz veriyor, kötü yemeklerini övgüye boğuyor. Bütün bunlara da Amerika’nın geri kalanını demografik olarak temsil etmeyen Iowa’da ilk seçim yapıldığı için katlanıyorlar.
Yaygın bir efsaneye göre Barack Obama’nın önlemez yükselişi Hillary Clinton’ı Iowa’da yenince başladı. İstatistiksel olarak bu bilgi doğru değil, ama Iowa’yı kazanan arkasına ciddi bir rüzgar alıyor ve başka eyaletlerdeki seçimlere çok daha kuvvetli giriyor. Yakın tarihli örneklere bakıldığında da Iowa’da kim kazandıysa Demokrat Parti’nin başkan adayı oldu. (Cumhuriyetçiler için böyle bir şey söz konusu değil, hatta aksine Iowa’da kazananlar son yıllarda aday olamadı.)
Aslında bugünden sonra Iowa’nın hiçbir önemi kalmayacak, bir sonraki Başkanlık seçimlerine kadar unutulacaktı. Adaylar da bu gece Iowa sonuçlarını alarak New Hampshire’a doğru yola çıkmaya hazırlanıyorlardı. Ancak tarih boyunca bu kadar büyük bir belirsizlik olmadığı için şimdi onlar da elleri boş yolculuğa çıktılar.
Anlaşılan bugün (Salı gün içinde) ilerleyen saatlerde açıklanacak Iowa’da kimin kazandığı.
BERNIE SANDERS ÖNDEYDİ
Aslında kaostan birkaç saat öncesine kadar neler olduğuna dair birkaç ipucu vardı. Associated Press kesin olmayan sonuçları yayınlamaya başlamıştı. Bunu YSK kararından önce AA’nın seçim sonuçlarını servis etmesine benzetebiliriz. Kesin olmayan AP sonuçlarına göre de Bernie Sanders 1800 küsur delegeyle önde, Elizabeth Warren 1600 küsurla hemen arkasında, Pete Buttigieg ise üçüncü sıradaydı. Özellikle küçük bir şehrin eşcinsel belediye başkanı olarak hiç şans tanınmayan Buttigieg için önemli bir zafer olabilirdi Iowa. Zaten yarışın bir aşamasında önde gözüküyordu AP rakamlarına göre.
Sonra hep birlikte Demokrat Parti’den gelecek haberi beklemeye koyulduk.
Bir saat geçti, iki saat geçti, üç saat geçti… Sonuç gelmedi. Onun yerine Demokrat Parti’den bir açıklama geldi: Rakamların kesinleşmesini bekledikleri için çok titizleniyormuş, o yüzden gecikme olmuş.
Türkiye’de gece yarısı olmadan genel seçim sonuçları belli oluyor, Amerika’da koskoca Demokrat Parti birkaç bin oyu sayamıyor. Resmi açıklama eskiden delegelerin toplam sonucu merkeze bildiriyordu. Geçen seçimde Hillary Clinton ve Bernie Sanders arasındaki fark birbirine çok yakın çıkınca üç ayrı verinin bildirilmesi yönünde karar verildi.
Ancak partinin bu yeni sisteme bu kadar zamana rağmen adapte olamadığı anlaşıldı. Genel Merkez’e fotoğraf ve sonuçların yazıldığı kağıtlar da iletilince doğrulatmak zaman alıyormuş.
Öte yandan, bütün bu işlemi kolaylaştırmak için yazılan bir app.’in de seçim gecesi çöktüğü iddia edildi. Birçok delegeye rağmen Demokrat Parti bunu doğrulamadı.
‘HACK’ Mİ PARTİ İÇİ DARBE Mİ
Tabii spekülasyonlar da başladı. Demokrat Parti’nin hack’lendiği, appi’in bu yüzden çöktüğü gibi. Bu beceriksizlik her seçim gecesi CHP Genel Merkezi’nde kurulan ve birkaç saat içinde çöken “bilgi merkezi”ni andırmıyor mu? İş adeta İstanbul seçimine döndü.
Nitekim Donald Trump da durur mu, Twitter’dan “Bu gece Iowa’da büyük bir seçim kazandık,” dedi. Trump birkaç gündür Demokrat Parti’nin Bernie Sanders’ı seçtirmemek için türlü kumpaslar düzenlediğini, komplo kurduğunu da işliyordu.
Haklı olabilir mi?
Derin Demokrat Parti gerçekten çok popüler olan Bernie Sanders’a zafer hediye etmemek için kendi içinde bir darbeye girişmiş olabilir mi?
Olduysa çok fena. Eğer gerçekten beceriksizlik, app.’in çökmesiyle bu da çok fena. Iowa’da kim kazandı henüz bilmiyoruz. Ama Demokrat Parti kesinlikle kaybetti.
