Batı neden Çin'den aşı almıyor?
Pazar akşamı Habertürk TV’de Kübra Par’ın moderatörlüğünde Prof. Dr. Ateş Kara ile 3 saate yakın aşı konuştuk. Program inanılmaz izlendi. Hem yayın esnasında hem sonrasında sorular adeta yağdı. Telefonum hala susmuyor.
Ateş Hoca’ya aklımıza gelen her şeyi sormaya gayret ettik. Gördüğüm kadarıyla aşı ile ilgili merak edilen hususlar birkaç temel konuda odaklanmaya devam ediyor.
Bu yazıda hem Kara ile o akşam konuştuklarımızdan önemli bulduklarımı hem de Sağlık Bakanlığı'ndan aldığım son bilgileri sizinle paylaşacağım.
Önce bir süredir çok tartışılan ‘Neden Çin aşısı’ meselesi… Malum ‘Çin malı’ diye bir kavram var, pek de iyi çağrışımlar yapmıyor. O nedenle ‘Çin aşısı’ denince insanlarda bir güvensizlik görüyorum.
Aşılarla ilgili ön siparişlere bakınca da tuhaf bir durum olduğunu söylemem gerekir. Gelişmiş ülkelerin tümü çok büyük oranda Alman-ABD üretimi Pfizer-BionTech ve Amerikan Moderna’ya yöneldiler. İngiliz Oxford Astro-Zeneca ve Belçikalı Janssen de sipariş ettiler.
Avrupa Birliği 300 milyon Pfizer-BionTech satın aldı. ABD 100 milyon, İngiltere 40 milyon sipariş verdi. Keza Moderna’da da durum farklı değil. ABD bu firmadan 100 milyon sipariş etti. AB ise 160 milyon.
Halbuki Çin aşısı Sinovac’ın temel alıcıları Türkiye, Brezilya, Şili, Endonezya, Filipinler. Buna bakınca da insanın aklına bir ‘bon pour l’orient’ durumu mu var sorusu geliyor…
Bu soruyu canlı yayında Ateş Kara’ya da, güvendiğim başka bilim insanlarına da Sağlık Bakanlığı'na da sordum.
Sonuç: Güvenilirlik ve etkinlik ile ilgili araştırmaların sonuçlarını kıyasladığımızda bu aşılar birbirine çok yakın sonuçlar veriyor. Sinovac’a haksızlık etmeyelim.
Batı’nın Batı menşeili aşıları tercih etmesinin sebebi bu aşıların Sinovac’tan üstün olması değil, politik ve ekonomik dengeler açısından Çin’den alım yapmayı tercih etmemiş olmaları gibi görünüyor.
ABD-Çin arasında giderek artan bir rekabet varken ve ABD kendi aşısını geliştirmişken Çin’den alması zaten beklenemezdi. Keza Avrupa için de benzer bir durum söz konusu.
Kısacası Sinovac konusunda başta yaşadığım tereddütleri bilim insanları ile konuştuktan sonra bir kenara bıraktım. Aşıları ülke ismi ile anmak oryantalist bir yaklaşım, bu doğru değil.
