Son Halife'nin torunu ve Haydarabad'ın son "Nizam"ı Bereket Jah, İstanbul'da vefat etti
Haydarabad’ın son “Nizam”ı yani hükümdarı ve son Halife Abdülmecid Efendi’nin torunu Bereket Jah, önceki gün İstanbul’da vefat etti. İngilizce unvânı “H.E.H”, yani “His Exalted Highnes”; tam adı ve unvânı da “Prens Rüstem-i Devrân, Aristû-yi zamân, Muzafferü’l-Mülk ve’l-Memâlik, Nizâmü’l-mülk, Nizâmü’d-devle, Sipehsâlâr, Feth-i ceng, Haydarabad ve Berar Nizam’ı Âsaf Jah VIII Nevvâb Mîr Mükerrem Bereket Ali Han Sıddık Bahadır” olan Bereket Jah’ın cenazesi Hindistan’a gönderilecek ve Haydarabad’da devlet töreni ile defnedilecek.
Bereket Jah’ın hayat hikâyesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş döneminin uzantısı idi...
Büyük Millet Meclisi’nin 3 Mart 1924’de hilâfeti kaldırmasının ardından hemen o gece ailesi ile beraber Türkiye’den sınırdışı edilen Halife Abdülmecid Efendi bir müddet İsviçre’de yaşadıktan sonra Fransa’nın Nice şehrine yerleşmiş ve kızı Dürrüşehvar Sultan’ı 1931’de dünyanın en zengin adamı olarak bilinen Haydarad Nizamı Osman Han’ın oğlu Prens Âzam Jah ile evlendirmişti.
Dürrüşehvar Sultan’ın bu evlilikten iki çocuğu oldu: 1933’de Bereket, 1939’da da Keramet Jah dünyaya geldiler...
O senelerde 16 milyon kişinin yaşadığı 223 bin kilometrekare genişliğindeki Haydarabad, Hindistan’ın en zengin ve en büyük bağımsız prensliği idi ve 1724’ten itibaren Asaf Jahî Hanedanı’ndan gelen “Nizam” unvanlı hükümdarlar tarafından idare ediliyordu.
Haydarabad Devleti 1790’lardan itibaren İngiltere’nin himayesine girdi ama hiçbir zaman İngiliz Tâcı’nın parçası olmadı, İngiltere’ye bağlanmadı, o tarihten sonra daima bir İngiliz temsilcinin mevcudiyetine rağmen tarihi boyunca bağımsız kaldı ama İngiltere tarafından her zaman kontrol altında tutuldu. Bağımsız bir devlet olarak bayrağı vardı, ordu sahibi olma, para ve pul basma, demir ve havayolu şebekeleri ile haberleşme ağını kurup işletme ve radyo yayını yapma haklarına sahipti.
Haydarabad’ın Nizamı ve Halife Abdülmecid Efendi’nin dünürü olan Osman Han, İngiltere’nin 1947’de Hindistan’dan ayrılmaları üzerine ülkesinin bağımsızlığını gündeme getirdi. Hindistan bu talebi kabul etmeyince Hind kuvvetleri ile Haydarabad ordusu arasında sınır çatışmaları çıktı, Haydarabad Devleti, Hindistan’ın 13 Eylül 1948’de başlattığı ve sadece dört gün süren “Polo Operasyonu” ile son buldu.
Bu, Haydarabad’ı 1724’ten itibaren idare etmiş olan Âsafcâhîler’in artık tarihe intikal etmesi demekti...
Hindistan, 1950 Ocak’ının son haftasında Nizam Osman Han’a eski mihracelere mahsus ve bir çeşit valilik demek olan “Racparamuh” unvânını verdi. Sonraki altı sene boyunca sembolik olarak Nizam, fiili bakımdan ise Hindli askerî valiler tarafından idare edilen Haydarabad Devleti 1956 Ekim’inde dil esasına göre üç parçaya ayrıldı, her parça eyaletler arasında taksim edildi ve Haydarabad şehri de Andra Pradeş eyaletinin başşehri yapıldı.
DEVLET TÖRENİ YAPILACAK
Haydarabad’ı 1911’den 1948’e kadar tam 37 sene idare eden ama 56 sene boyunca “Nizam” unvânını muhafaza eden Osman Ali Han, 24 Şubat 1967’de öldü. 1956 Mayıs’ının son haftasında Halife’nin kızı Dürrüşehvar Sultan ile evli olan büyük oğlu Âzam Cah’ı vârislikten azletmiş, torununu, yani Dürrüşehvar Sultan ile Âzam Cah’ın o sırada İngiltere’deki Sandhurst Askerî Akademisi’nde okuyan 23 yaşındaki büyük oğulları Bereket Cah’ı vâris yapmıştı. 1959’da İstanbul’un aristokrat ailelerinden birinin kızı olan Esra Birgen ile evlenen Bereket Jah, 6 Nisan 1967’de Haydarabad’da yapılan gayet şaşaalı bir törenle “Sekizinci Nizam” olarak tahta çıktı.
1980’lere kadar sadece Hindistan’ın değil, dünyanın en zengin adamlarından olan ve büyük araziler aldığı Avustralya’ya yerleşen Bereket Jah sonraki senelerde başka evlilikler de yaptı ama 1980’lerin sonlarına doğru malî sıkıntılar yaşamaya başladı. İlk hanımı olan Prenses Esra Jah yaşanan dertleri uzun çabalardan sonra halletti, Bereket Jah’ın Haydarabad’daki elkonmuş olan saraylarını geri aldı ve bunları uluslararası otel zincirlerine kiraladı. Saraylar, bugün Hindistan’ın en lüks otelleri olarak kullanılıyorlar.
Ama, bütün bu olup bitenler sırasında Bereket Jah ciddî rahatsızlıklar geçirdi, annesi Dürrüşehvar Sultanın memleketi olan Türkiye’ye gelip İstanbul’a yerleşti ve vefat ettiği önceki güne kadar İstanbul’da gözlerden uzak bir hayat yaşadı...
Son Halife’nin torunu ve Haydarabad’ın son Nizam’ı Bereket Jah’ın cenazesi önümüzdeki günlerde özel bir uçakla Haydarabad’a götürülecek ve Asaf Jahî Hanedanı’na mensup hükümdar dedelerinin yanına devlet töreni ile defnedilecek.
Bereket Jah’ın çocuklarına ve nasıl bir iyilik timsali olduğunu yakından bildiğim Prenses Esra Bereket’e başsağlığı diliyorum...
