Moskova hesabı...

Başbakan Tayyip Erdoğan‘ın Moskova gezisi ani bir kararla mı ortaya çıktı?

Veya dün yazılıp çizildiği gibi...

Transit geçişler ile sebze ihracatının girişlerinde, Azerilerle imzalanan doğalgaz anlaşması dolayısıyla Gazprom ile ilişkilerde, Nükleer santral inşaat maliyetinde 5 milyar dolarlık yükselme dolayısıyla yapım çalışmalarında ciddi sıkıntılar ortaya çıktı da ondan dolayı mı Moskova’da Putin ile görüşme zarureti hâsıl oldu?

Veya bu iddialar ne kadar doğru?

Öğle saatlerinde Rusya Federasyonu’ndaki gelişmeleri iyi bilen etkin bir isimle yemekte buluştum.

Erdoğan‘ın gezisini sorduğumda, gayet soğukkanlı davrandı...

Görüşmenin normal olduğunu, buluşmanın üç hafta önce planlandığını, dışişleri bakanlarının çalışma yaptıklarını, hatta Soçi’de buluşma konusunda bir görüş oluştuğunu, son anda günübirlik çalışma gezisiyle Moskova’ya kaydığını aktardı.

“Bizim cephede yeni bir şey yok. Türkiye’nin ileteceği bir talebi mi var?” sorusunu yöneltti.

Transit geçişlerle ilgili olarak da “Böyle bir sorun olsa bilgim olurdu” demekle yetindi.

Ardından önemli bir detay aktardı: “Bildiğim kadarıyla 27 Haziran’daki telefon görüşmesinde buluşmayı kararlaştırmışlardı... NATO ve G-20’deki görüşmelerinde de bu yılın eylül ayında Türkiye’de yapılacak Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi öncesi buluşup nelerin ele alınması gerektiği üzerinde çalışmada bulunmayı kararlaştırmışlardı...”

RUS UYDU KAYITLARI

O da görüşmenin gerisinde Suriye sorunu olabileceğini söylemekle yetindi. Suriye’de farklı kamplarda yer alıyor olsalar da iki ülke arasında ciddi bir sorun bulunmadığını vurguladı. Erdoğan ile Putin arasında en son önceki gün telefon görüşmesi olduğunu anımsattı. Bu konuşmalarda “Putin’in, düşen Türk uçağıyla ilgili tüm Rus uydu kayıtlarını doğrudan Erdoğan’a sunmaya hazır olduğunu söylemiş olabileceğini” de aktardı.

BÖLGE SORUNU

Öğleden sonra ise telefonun ucundaki dostum Moskova’dan benzer cümleleri aktarıyordu. Kazakistan’a uzanan transit geçişlere ilişkin sorun olduğu iddialarına hayret etmişti: “Ruslar ekstradan 2 bin transit geçiş belgesini yeni verdi. Kim saçmalıyor?” Diğer konuları da sıraladım. Suriye ötesinde gerginlik yaratan herhangi bir sorunun olmadığının altını çizdi.

NASIL DÜŞTÜ?

Rusya’nın Türk jetiyle ilgili elindeki bilgileri aktarıp aktarmadığını sordum. “Aktarsa haberim olurdu” dedi. Konunun Erdoğan-Putin görüşmesinde ele alınmasının beklendiğini söylemekle yetindi. Tam telefonu kapatacaktım ki araya girip son cümleyi söyledi: “Putin ile randevu yeni değil, üç hafta önce belliydi... Moskova’da hava çok sıcak; 30 derece...” Bu işlerle uğraşırken bu kez Genelkurmay açıklaması ekranlara düştü. Daha önce de yazdım. Sorun uçağın hangi silahla düşürüldüğü mü, yoksa uyarılmadan ateş açılıp düşmesine neden olunması mı? Yoksa basınç etkili füze veya uçaksavar ile vurulmasının veya ateşten kaçarken kanadın denize çarpıp düşmüş olmasının ne önemi var? Sonuç olarak jetimizin orada veya burada, şöyle veya böyle uyarılmadan düşmesine neden olundu.