Seçmen merkezden uçlara mı kayıyor?

Siyaset kurumuna bir tepki var genel olarak. Bunun seçimlere yansıması olacaktır.

Kimi zaman sandığa gitmeyerek bu tepki açığa çıkar. Buna “protesto oyları” diyor siyaseti ölçenler.

Bir de seçmen merkezden uçlara kayarak bu tepkisini verir.

1994’te, o zaman için uçlarda sayılan Refah Partisi’nin ve 2002’de ilk kez seçime giren Genç Parti’nin aldığı oylar buna örnek gösterilebilir. Merkez siyasete tepki olarak kaymıştı bu oylar.

Şimdi benzer bir durum olabilir mi?

TİP, MEMLEKET PARTİSİ VE ZAFER PARTİSİ

Merkezde siyaset yapan partilerin birbirine olan benzerliği, özellikle ittifaklardan sonra hepsinin benzeşmesi, seçmenin bir “yuvarlama” yapmasına neden oluyor: “Hepsi birbirinin aynı.”

Bu bakış açısı seçmende yeni arayışlara neden oluyor.

Türkiye İşçi Partisi, Memleket Partisi ve Zafer Partisi’ndeki yükselişleri biraz buna bağlıyorum.

Merkez siyasete tepki gösterenler uçlara kayıyor şu anda.

Anketlerde uçlara kaymanın hiçbir parti için % 10 olmadığı görülse de bunun sürekliliği ve artışı konusunda belirsizlik var.

Tepki oyları şimdilik mi bu reaksiyonu gösteriyor, yoksa bu artan bir trendin başlangıcı mı?

UÇ PARTİLER NEDEN İLGİ GÖRÜYOR?

En önemli neden gençler. Henüz siyaseti tam okuyamayan, hayattaki sorumlulukları yerine oturmamış gençler, rasyonel politikalar yerine, reaksiyonel tepkilerle tercihini yapıyor. Merkez siyasetteki partileri "hepsi bir birine benziyor" diyerek ayrıştırmayan kesim en fazla gençler arasında var.

Genel seçmen kitlesi açısından bakarsak, Memleket Partisi’ndeki yükselişin Kılıçdaroğlu’nun adaylığı ve 6’lı masadaki krizden sonra aniden hız kazandığı görülüyor. Her ne kadar AK Parti’den oy çektiğini söylese de Muharrem İnce'nin en çok oyu CHP ve İYİ Parti'den aldığı görülüyor.

Zafer Partisi ise göçmen karşıtlığı ile ilgi görmüştü. Depremle birlikte bu ilgi durdu.

TİP ise medyadaki görünürlüğü ve sol kültür içinde popülerliği kadar seçmen nezdinde de ilgi odağı mı orası şüpheli. Ancak bir teveccüh gördüğü aşikar.

Tüm bu ilgiler ne kadar sürecek, artacak mı ve sandığı radikal şekilde etkileyecek mi, çok kesin ifadeler kullanmak zor.

MERKEZ PARTİLER DURUMA HAKİM OLUR MU?

Seçmenin uçlara yönelmesini engelleyecek en önemli konu, bundan sonra merkez partilerin performansı.

Eğer seçmenin tepki gösterdiği, onların protesto etmesine neden olan konulara çözüm getirirlerse, bu yönelimi durdurabilirler.

Bir de ülkenin sosyal ve ekonomik sorunları çok ağır. Özellikle depremden sonra seçmen macera aramak yerine, bu enkazı kaldıracak güçlü partileri daha çok tercih etmek isteyecektir. Bu da uçlara yönelimi engelleyebilir.

Burada da devleti şu anda yöneten AK Parti’nin şansı daha çok görülüyor.

CUMHURBAŞKANLIĞI VE MECLİS AYRIMI KESKİN OLABİLİR

Seçmen protest tutumunu her halükarda sürdürmek isteyecektir bana göre. Bu yüzden Cumhurbaşkanlığında daha güçlü bir partiye oy verse de Meclis’te uçlara kayma eğilimini sürdürebilir. Bu nedenle iki sandıktan çok farklı ve zıt sonuçlar çıkabilir.

Belki de TİP, Memleket Partisi ve Zafer Partisi'ni Meclis’te daha çok milletvekiliyle görebiliriz.

9 Nisan’da milletvekili listelerinin tesliminden sonra durum netleşecek bana göre.

O zaman tabloyu daha iyi göreceğiz.