İnternet çağında 'Mağara Devri'ni yaşadım
Kapadokya’da bir mağaradayım! Daha doğrusu, hafta sonu 2 gün kafa dinlemek için geldiğim ‘mağara otel’deki odamdayım. Oda dediysem bildiğin mağara... Pencere yok! Yatağın üstünde oval toprak bir tavan ve ben yaklaşık yarım saattir sırtüstü yatmış o tavana bakıyorum! Mağara gibi mağara olsun diye televizyon da konmamış... Homurdana homurdana bir sağa bir sola dönüyorum; sırt üstü yattım, yüzü koyun yattım hatta bir ara yatağın ortasında kurbağalama bile denedim...
O kadar sıkıldım ki! Birazdan, tıpkı on binlerce yıl önce yaşamış atalarım gibi, mağaramın duvarlarına ‘wi-fi’ın ful çektiğini gösteren o işareti çizeceğim. Çünkü bu ultra modern, lüks mağaramda cep telefonu çekmiyor, internet için Cilalı Taş Devri’ne kadar beklemek gerekiyor! Kış uykusuna dalamamış bir ayı gibi, telefonun çekeceği bir köşe bulmak için mağaranın içinde dört dönüyorum... Yine olmuyor; wi-fi’ın bir çizgisi ya da ‘LTE’nin ‘L’si için bir böbreğimi verecek haldeyim; ve mağaraya gireli topu topu 25 dakika oldu! O koca 25 dakika boyunca tek bir WhatsApp mesajı gelmedi, telefonumun ekranı Instagram’dan ‘like’, Twitter’dan ‘menşın’ bildirimiyle yanıp sönmedi. Kim bilir Instagram’da ne biçim fotoğraflar, story’ler paylaşılmıştır, Twitter’da fikirler, espriler, linçler havada uçuşuyordur şimdi; WhatsApp gruplarında dönen geyiği düşünmek bile istemiyorum...
91 GÜN İNTERNETTE YAŞAMAK
Geçenlerde bir arkadaşım sevgilisinin sadece Instagram’da günde 4.5 saat geçirdiğini söylemişti de ben “Çüüüşşşşş” diye nara atmıştım. ‘Kafa dinlemek’ için geldiğim Kapadokya’da mağaramın duvarlarına Twitter kuşu çizerken internet ve sosyal medyada günde ne kadar zaman harcadığımı düşünüyorum!
New York Times’ta 253 milyon Amerikalının 2018 yılı boyunca akıllı telefonlarında ortalama 1460 saat vakit geçirdiğini okumuştum. Bu zaman (uyku harici) yaklaşık 91 güne denk geliyormuş. Bir insanın ömrünün 1 yılının 4’te birini 5-10 inç’lik bir ekrana bakarak geçirdiği gerçeği yazıyı okuduğum gün suratımda okkalı bir tokat gibi şaklamıştı ama işte şimdi bir mağaranın içinde ömrümün bir gecesinin tamamını o ekrana bakarak geçiremediğim için delirmek üzereyim!
TELEFONUM YOK KAYBOLDUM
İngilizler telefon ekranına bakarak geçirdikleri süreyi 10 yıl öncesine göre ikiye katlamışlar. Haftada tam bir günleri ellerinde telefon Facebook’ta akraba fotoğraflarına bakarak, Instagram’da post like’layarak, Youtube’da müzik dinleyerek falan geçiyormuş. 16-24 yaş arası için bu süre 34.3 saate kadar çıkıyormuş. Kraliçe’nin ülkesinde insanların her 12 dakikada bir telefonlarını kontrol ettiklerini hatırladığım mağaramda neredeyse her 5-10 saniyede bir gözümü telefonun ekranında ayırmadan internet çeken bir yer bulmak için yer değiştirdiğimi fark ettim. Britanyalıların yüzde 40’ı uyandıktan sonra 5 dakika içinde mutlaka telefonlarını ellerine alıyormuş. 35 yaş altındakilerde bu oran yüzde 65! Ben bu lanet olası mağaramda neredeyse 2 saattir elimden düşürmedim! Telefonları olmadığında ‘kaybolduklarını’ düşünen yüzde 30’un ne hissettiğini çok iyi anlıyorum...
Türkiye’deki 59.05 milyon cep telefonu kullanıcısının internette geçirdiği zaman Amerika ve Britanya ile kıyaslandığında daha da felaket gibi gözüküyor. İnternette geçirdiğimiz zaman 7 saat 09 dakika, sosyal medyada fink attığımız süre ise 2 saat 48 dakika! Bir yılımızın 100 gününü internette geçiriyormuşuz benim bu mağaranın içinde 25 dakika internetsiz kalınca delirmem gayet normal geldi bana...
İNTERNETİ BIRAK AĞAÇ DİK
New York Times’ta ‘telefon ekranı başında geçen kayıp zamanın peşine düşen’ Paul Greenberg, 253 milyon Amerikalı’nın telefonlarına ve uygulamalara 2018’de ortalama 1380 dolar harcadığını belirtip bunun yıllık 349 milyar dolarlık bir karşılığı olduğunu yazmıştı. Greenberg’in vakti bol olduğundan oturmuş bu parayı ve zamanı başka şeylere harcasak neler olurdu diye bir de liste yapmış. Diyor ki;
“Batı eyaletlerinde 1380 dolara yarım dönüm arazi alınabiliyor ve bu yarım dönüm araziye 150 ağaç dikilebiliyor. Her akıllı telefon sahibi bu zamanı ve parayı yarım dönümlük bir araziye ağaç dikmek için harcasa ülkenin yıllık karbon emisyonunun yüzde 10’unda fazlasını yaklaşık 886 milyon ton karbonu kısıtlardık!..”
Yazıda Amerikalıların yüzde 30’a yakınının akıllı telefonlarından bir haftalığına vazgeçmektense üç ay seks yapmamayı göze aldığını okuduğum bölüm aklımdan geçerken mağaramın köşesinde ne işe yaradığını anlamadığım ağaç bir kutunun üzerinde internet çekiyor mu diye telefonu sağa sola sallıyordum!
O SÜREDE 2 DİL ÖĞRENİRSİN
Amerikalılar cep telefonlarına harcadıkları saat başına 5 kilo plastik temizlese, yılda 10 milyon ton plastikle kirlenen, okyanuslar pırıl pırıl oluyormuş.
Bir okur dakikada ortalama 280 kelime okuyormuş. YaniMarcel Proust’un 1.3 milyon kelimelik ‘Kayıp Zamanın İzinde’ romanını 71.5 saatte okuyabilirmiş. Telefonda aylak aylak internette gezeceğimize ayda yaklaşık 2 'Kayıp Zamanın İzinde' romanı okuyabilirmişiz anlayacağınız...
Yılda telefonda harcadığımız zamanı dil öğrenmeye ayırsak en az iki dili bülbül gibi şakıyacağımız ya da bir enstrüman öğrenerek geçirsek birkaç yıla virtüöz olacağımız gerçeği umurumda bile değil!
BANA İTNERNETİMİ VERİN!
Şu an bu yazıyı 17 inç’lik bir bilgisayar ekranında ya da cep telefonunda okuduğunuza göre sanırım sizi de pek ilgilendirmiyor sanal alemde geçirdiğiniz süre;)
Şu an Platon’un mağarasındaki insanlardan biri gibi hissediyorum! Onlar mağaranın dışındaki gerçekliği reddediyordu ben internetin olmadığı bir dünyanın varlığını...
Kapadokya’da bir mağaradayım ve saat daha 23.30! Dışarıda sıcaklık -10 derece falan; aranacak herkesi aradım... 'Yedi Uyurlar' gibi mağara odamda 300 yıl uyuyacak halim de yok!Bütün hayatı bir mağarada geçen büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük dedemin genlerinden tek bir tane bile bana geçmemiş, kış gecesi bir mağarada tek başına ne yapılır, nasıl vakit geçirilir hiç bilmiyorum; acilen internete ihtiyacım var!
