Budapeşte'nin Türk üçlüsü
Türk havacılık ve seyahat şirketleri THY, Green Travel ve Çelebi, Macaristan'daki turizm pazarında ağırlığını hissettiriyor. Bu üçlünün işbirliği sayesinde Türkiye'ye gelen yolcu trafiği her geçen gün biraz daha artıyor.
Macaristan, Avrupa'dan Türkiye'ye turist ve transit yolcu akışında istikrarını koruyan, küresel kriz .dönemlerinde bile yolcu sayısını düşürmeyen ülkelerden biri. Ülkenin nüfusu doğum oranlarının düşmesi sebebiyle 2010'da 10 milyonun altına geriledi, ancak THY ile uçan yolcu sayısı 100 bine yaklaştı.
Geçen hafta Budapeşte'de Türkiye-Macaristan arasındaki trafiği incelediğimde ilginç bir tabloyla karşılaştım. Budapeşte Müdürü Levend Arısoy'un yönetimindeki Türk Hava Yolları (THY), bu pazarda önemli bir oyuncu olmaya başlamış. Ülkenin en büyük ikinci tur operatörü Green Travel (GT) ise ülkeye 10 yıl önce gelen genel müdür Merdol Göktaş ve koordinatör İlke Baykara tarafından kurulmuş. Out going ve incoming hizmetleri yapan GT, Türkiye'ye yönelik turizm pazarının yüzde 90'ını gerçekleştiriyor. Budapeşte Havalimanı'nda dikkat çeken ve bulunduğu pazarın yaklaşık yüzde 80'ini kontrol eden bir başka önemli Türk oyuncu ise Çelebi Yer Hizmetleri. Bu şirketlerin başarısında Macaristan Büyükelçisi Hasan Kemal Gür'ün payı, desteği ve gayretlerini de unutmamak gerekir. Küresel kriz döneminde Macaristan pazarı yüzde 20 daralmasına rağmen THY ve GT mevcut pazarlarını korumakla kalmamış, turist ve yolcu sayısını artırmış. GT ağırlıkla Antalya'ya yönelik pazarlama yapıyor, yaz sezonunda haftada 14 sefer gerçekleştiriyor ve bu yıl ilk defa Bodrum'a uçmaya başlayacak.
YOLCUNUN YÜZDE 65'İ TRANSİT
THY içinse durum daha farklı. Çünkü Macaristan'dan aldığı yolcunun yaklaşık yüzde 65'i transit. 2010'u ortalama 90 bin yolcu ile kapatacak olan THY, bu pazarda kapasite artışı yapmadan, haftada 7 gün gerçekleşen seferlerinde doluluk oranlarını yukarı çekerek, pazarın yüzde 5'ine sahip olmuş. THY reklamlarının da Macaristan'da etkisi olmuş, 2011'de ise sefer sayısının artırılması planlanıyor. THY'yi Macaristan pazarında popüler yapan ise Doğu seferleri. Levend Arısoy tarafından başlatılan 'acente kahvaltısı' modeli ise yolcu sayısının artmasına ciddi katkı sağlamış. Böylece 2008'de yüzde 66 olan doluluk oranı, 2010'da yüzde 78'e yükselmiş.
Green Travel ise sadece merkez olarak seçtiği Macaristan'da değil, Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Avusturya'da da etkili. Yunanistan ve adalarına, Mısır, İtalya ve İspanya'ya başta olmak üzere çeşitli Avrupa kentlerine tur düzenliyor. Ancak en fazla turisti Türkiye'ye gönderiyor. Budapeşte Turizm Fuarı'nda en büyük standı kuran, Antalya'ya yazın 40 bin civarında turist gönderen GT'nin hedefinde ise yaşlı Macarları kışın Türkiye'ye getirmek var.
2006'dan bu yana Budapeşte Havalimanı'nda hizmet veren Çelebi ise aynı zamanda Macaristan'daki en büyük Türk yatırımı. Yaklaşık 600 civarında çalışanı var. Budapeşte Havalimanı'nın her köşesinde Çelebi çalışanlarını görünce önce şaşırdım, kendimi Türkiye'de bir meydanda zannettim. Aynı duyguyu Budapeşte'nin en iyi noktasında yer alan ve Barcelona reklamlarıyla donatılan THY ofisinin önünde de yaşadım.
Budapeşte'de Türkiye için tek eksik Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ilgisi. Çünkü burada bakanlık tanıtım anlamında yer almıyor. Tanıtım yapanlara da görebildiğim kadarıyla destek sağlanmıyor.
