'Tek Kimlik' ile dünyayı gezebilir miyiz?

Cenevre’de Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’nin (IATA) Global Media Days (Küresel Medya Günleri) kapsamında çeşitli ülkelerden gelen gazetecilerle IATA Genel Müdürü Willie Walsh ile birlikte uzmanları dinledik. Gelecekte havacılık sektörünü nelerin beklediğini ve günümüzde ne gibi gelişmeler yaşandığına dair notlar aldım.

IATA’dan One ID / Tek Kimlik girişimi

IATA, uçuşların dijitalleştirilmesine yönelik çalışmalar yapıyor, tavsiyelerde bulunuyor. Yolcuların belge kontrolleri için check-in masasında veya biniş kapısında beklemeden “tek kimlik” (One ID) ile herhangi bir uluslararası bir merkeze seyahat edebilmesi için gayret gösteriyor.

Bu kapsamda havayolları da havalimanlarındaki yolcu deneyimini temassız biyometrik özellikli süreçlerle dijitalleştirmek için IATA ile birlikte çalışıyor. Ancak halen daha yeterli mesafe kaydedilmiş değil, yolcular uçuş hazırlıklarında check-in masasında veya biniş kapısında uçuşa kabul edilebilmeleri için kağıt belgelerin fiziksel kontrolleriyle (pasaport, vize ve sağlık kimlik bilgileri) karşılaşıyorlar.

IATA “Uçuşa Kabul Edilebilirliğin Dijitalleştirilmesi” için standartlar belirlemeye, bu konuda tavsiyeler bulunmaya çalışıyor. Bunun için “Tek Kimlik” (One ID) üzerinde çalışarak seyahat öncesi izinleri doğrudan hükümetlerden dijital olarak alınması için modeller ortaya koyuyor. Böylece “Uçmaya Uygun” durumunu gösteren tek belgeyi dijital olarak paylaşıp diğer tüm belge kontrolleri olmadan seyahatlerin kolaylaştırılabilecek.

REKLAM

IATA’nın Operasyonlar, Emniyet ve Güvenlikten Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Nick Careen de toplantıda, geliştirilmiş veri kalitesi, kolaylaştırılmış kaynak sağlama gereksinimleri ve uçuşa kabul edilebilirlik sorunlarının yolcular havaalanına varmadan önce tanımlanması, havayolları ve hükümetler için de iyi bir teşvik sağladığına dikkat çekti. Yolcular gelecek yıllarda tüm gerekli bilgileri seyahatten önce dijital ortamda ilgili yetkililere gönderip, onay alacak, sonra da dijital “Tek Kimlik” ile havalimanlarında denetime, kontrole tabi olmadan ve tabi zaman kaybetmeden seyahat edebilecekler.

Mesela Almanya’ya gidecek olan bir yolcunun bu ülkenin istediği tüm evrakları önceden gönderip, dijtial ortam onay alabilmesi için çalışılıyor. Gerekli tüm belgelerin kanıtı seyahatten önce varış yeri yetkililerine gönderilip, dijital kimlik/pasaport uygulamasında dijital bir “kabul edilebilirlik onayı” alınması sağlanacak. Akabinde doğrulanmış kimlik bilgilerin gerekli olanları havayoluyla paylaşıp havayollarından da her şeyin yolunda olduğuna dair onay alınıp, seyahatler sorunsuz yapılacak.

‘Tek Kimlik’ ile seyahat çalışması yapılırken kişisel verilerde korunarak, her kuruma gerekli olan bilgiler verilecek IATA'nın Müşteri Deneyimi ve Kolaylaştırma Başkanı Louise Cole, tasarım gereği basitlik, güvenlik ve rahatlık inşa ettiklerine vurgu yaptı.

Havalimanlarında yer kazaları azalacak

Gelişmiş güvenlik sistemleri üzerinde de çalışan IATA, havalimanlarında havayollarına ciddi anlamda maliyet çıkaran hava araçlarının çarpışma, hasar görme gibi durumlarını en aza indirecek. Havalimanlarında, havayollarına ciddi maliyet çıkaran hasarların yıllık maliyetinin 2035 yılına kadar ikiye katlanarak yaklaşık 10 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.

Havalimanlarında uçakların yaşadığı kazalara yeterli güvenlik önlemi olmayan motorlu kara araçlarının çarpması neden oluyor. Geniş gövdeli uçakların yer hasarı oranı da dar gövdeli uçaklardan on kat daha fazla oluyor.

Uçaklara yanaşan yolcu merdivenleri, kargo bantları, kargo yükleyici araçlar, ikram ve yakıt tedarik eden araçların yüzde 75’i güvenlik önlemleri geliştirilmiş bir sisteme geçirilerek yerdeki hasar maliyetini yüzde 42 oranında azaltılması hedefleniyor.

REKLAM

Ayrıca havalimanlarında görev yapan ekipmanların çoğunu elektrikle çalışır hale dönüştürerek endüstrinin 2050 yılına kadar net sıfır CO2 emisyonu elde etme taahhüdünü de desteklemesi planlanıyor. İstanbul Havalimanı’nda yakıt tedarik şirketi TFS’nin dünyada uçaklara yakıt tedarikinde ilk elektrikli araç kullanan şirket olduğuna da dikkat çekmek isterim.

IATA küresel standartlar, havacılığın emniyet taahhüdünde her zaman bir rol oynadığı için attığı her adım önemli. IATA Yer Operasyonları Güvenlik Denetimi programına (ISAGO) 2022’de havayollarının da ciddi ilgi gösterdiği için bu açıdan hızla yeni sistemin devreye gireceği belirtiliyor.

Bilet karmaşası bitirilecek

IATA’nın Cenevre’de duyurduğu bir başka yenilik ise “Modern Havayolu Perakendecilik Programı” ismini verdiği sistem. IATA ile çalışacak olan bir konsorsiyum ile de bu program hızlandırılacak. Konsorsiyumda ise American Airlines, Air France-KLM, British Airways, Emirates, Finnair, Iberia, Lufthansa Group, Oman Air, Singapore Airlines ve Xiamen Airlines gibi şirketler yer alıyor. Türkiye’den THY, Pegasus veya başka bir şirket konsorsiyumda yer almıyor.

IATA bu program ile yolcular için ek değer yaratacak ve giderek karmaşıklaşan yolcu belge kontrol gerekliliklerinin zorluklarını azaltacak modern perakende uygulamalarını hizmete sokmak istiyor. IATA'nın Finansal Uzlaştırma ve Dağıtım Hizmetleri Kıdemli Başkan Yardımcısı Muhammad Albakri, bu programı şöyle değerlendirdi; “Öncü havayollarından oluşan küresel bir konsorsiyumun gücüyle, önümüzdeki birkaç yılda müşteri deneyiminde hızlandırılmış ve kapsamlı bir dönüşüm göreceğiz.”

Ayrıca bu program, “Tek Kimlik-One ID” uygulaması ile havayollarının farklı kanallar ve temas noktalarında sorunsuz bir deneyim sunmasına ve iş yaptıkları üçüncü taraf seyahat satıcıları hakkında daha fazla görünürlüğe sahip olmasına da olanak tanıyacak. Uçak biletleri ister havayolu web sitesinden ister bir seyahat acentesinden satın alınsın daha fazla seçenek sunulması için gayret gösteriyor.

One Order ile rahat seyahate geçiş

Bu yeni modern pazarlama çalışmasıyla yolcular seyahat aksamaları yaşamasın isteniyor. Güzergâh değişiklikleri, farklı referans numaraları ve belgeler (PNR’lar, e-biletler ve elektronik belgeler) arasında gidip gelmek zorunluluğu ortadan kaldırılacak. Bu geçişi desteklemek için de “ONE Order” projesi geliştirilmiş. Bir sonraki adım ise havayollarının şu anda havayolu teknolojisinin dayandığı eski altyapıyı elden geçirmesine izin verecek yeni sistemin devreye girmesi…

THY uçak koltuklarını tek başına üretecek!

Türk Hava Yolları (THY) uçak koltuğu dizayn ve üretimi, yedek parça üretimi, modifikasyonu, pazarlaması ve satışı konularında faaliyet göstermek amacıyla koltuk şirketini yaklaşık 12 yıl önce Kibar Holding ile birlikte kurmuştu. İşte bu ortaklık geçen hafta 8 Aralık’ta resmen bitmiş oldu.

Habertürk Tv’de Airport programı stüdyosunda kullandığım yerli ve milli uçak koltukları da THY-Kibar Holding üretimi. Ahmet Bolat’ın THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi olmasından sonra bazı iştirakleri; TSI, TCI ve Cornea’yı TCI çatısı altında birleştirme kararı alındı. Böylece THY, uçak koltuklarını kendi, tasarlayıp üretecek.

THY’nin Uçak Koltuk Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. (TSI), Kibar Holding’in koltuk üretimi konusunda uzman şirketi Assan Hanil ile yapılan yüzde 50 oranındaki ortaklıkla önemli mesafe kat etti. Şu an 5 ayrı model ekonomi sınıfı, bir tane de Royalux isimli business class koltuk üretiliyor. Ekonomi sınıf koltuklar uzun süredir kullanılıyor. Dar gövdeli uçaklar için tasarlanan Royalux business class koltuklar ise henüz hizmete girmedi. Bu koltuklar aynı zamanda geniş gövdeli uçak tiplerinde de premium ekonomi olarak kullanılabilecek. Ama geliştirilmesinde önemli katkı sunan Kibar Holding artık arkasında olmayacak.

Gelişmeleri Kibar Holding CEO’su Haluk Kayabaşı’na sordum. Kayabaşı şu mesajı iletti; “Kibar Holding olarak, Türk Hava Yolları ve THY Teknik A.Ş. ortalığıyla 2012 yılında kurulan TSI Seats (Uçak Koltuk Üretimi San. ve Tic. A.Ş.) şirketindeki yüzde 50 oranındaki hissemizin Türk Hava Yolları’na devrini gerçekleştirdik. Bir süredir devam eden süreç, tüm ilgili resmî kurumlardan alınması gereken izin ve koşulların sağlanmasının ardından; hisse devir işlemlerine dair kapanış işlemleri ile 08.12.2022 tarihinde tamamlandı.

Otomotiv tedarik sektöründe faaliyet gösteren grubumuz bünyesinde geliştirilen koltuk tasarımları ile başlayan 10 yıllık yolculuğumuz, TSI Seats ‘in bir dünya markası olması hedefi ile devam etti. TSI Seats ’in sahip olduğu başarı grafiğinin, ülkemizi küresel arenada temsil eden en değerli markamız Türk Hava Yolları çatısı altında da artarak devam edeceğine dair güçlü bir inanç taşıyoruz. Karar, Kibar Holding’in stratejik portföy yönetiminin doğal bir sonucudur.”

THY’nin ve iştiraklerin web sitesinde son gelişmeler henüz paylaşılmadı. Ancak THY’nin 3 iştiraki; Uçak Koltuk Üretimi San. ve Tic. A.Ş (TSI), TCI Kabin İçi Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (TCI) ve Cornea Havacılık Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’yi (Cornea) artık tek şirket olacak. Yönetim yapıları da buna göre değişecek. Bakalım TCI çatısı altında bu 3 şirket nasıl örgütlenecek? Başarıya koşabilmek için nasıl bir yol haritası ortaya koyacak?

Esenboğa'da TAV, Cengiz, IC ve Limak yarışacak...

Esenboğa Havalimanı ihalesine günler kaldı. 20 Aralık’ta ilginç bir yarış olacak. İstanbul Havalimanı ortaklarından Kalyon İnşaat son bilgilere göre ihalede yer almayacak, ama TAV, IC, Cengiz ve Limak’ın Esenboğa için yarışacağını öğrendim. En az Antalya Havalimanı kadar da ilginç bir ihale süreci yaşayacağız. Çünkü Antalya ihalesine finansman sorunları sebebiyle katılamayan Limak gibi şirketler Esenboğa Havalimanı’nda her halükârda varlık göstermek istiyor. Bu ihalenin en önemli ayrıntısı inşaatın ağırlıkta olmaması. İhaleye katılacak olanlar işi yaparken inşaattan kazanma şansı olmadığını dikkate alarak havalimanının işletmeciliğine odaklanmak zorunda.

Diğer taraftan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) bu ihale için şartları öncekilerine göre biraz esnetmiş durumda. Son güne kadar dosya ve yer görme belgesi alanlar da ihaleye katılabilecek. Dolayısıyla şu ana kadar dosya alan TAV, IC, Cengiz, Limak gibi şirketlere yenileri de eklenebilir. Ama bu kadar kısa sürede nasıl hazırlanıp, teklif verirler, bilemiyorum. Fakat ihale şartnamesinin öncekilerden farklı olarak bu şekilde esnetilmesi bazı belirsizlikleri de beraberinde getiriyor. Ayrıca halihazırda benzer büyüklükte bir havalimanını işleten şirketlerin ihaleye katılabileceğine dair kritere de bazı şirketlerin itiraz ettiği söyleniyor. Detaylara tam vakfı değilim. Ancak inşaat işlerinin ağırlıkta olmadığı ihale olması sebebiyle bence de işletme kriteri önemli!

20 Aralık’ta yapılacak ihaleyle kapasite artırımına yönelik ilave yatırımlar, iç ve dış hatlar, CIP salonu, genel havacılık terminalleri ve mütemmimlerinin yapım ve işletme hakları kiralanacak. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) kısa süre önce ihale ilanını Resmî Gazete’de yayımlamıştı.

DHMİ Genel Müdürlüğünde kapalı teklif, açık artırma usulüyle yapılacak Esenboğa Havalimanı ihalesini şu an TAV Havalimanları Holding’i işletiyor. TAV, 2004 yılında 200 milyon dolar teklifle Esenboğa Havalimanı’nı 15 yıl 8 ay süreyle işletim hakkını kazanmıştı. Dolayısıyla ihale bu yıl yapılıyor, ama TAV’ın işletme süresi 2025’te doluyor. Yani henüz 2 yıl daha işletmeciliğini TAV yapacak, fakat ihaleyi kazanana da inşaat ve işletme için ciddi bir hazırlık imkânı sağlanacak. DHMİ çok yerinde bir kararla bu tarz ihaleleri önceden yaparak hem ülke ekonomisine hem de şirketlere önemli bir avantaj sağlıyor.

Benzer ihale yöntemi Antalya Havalimanı’nda da uygulanmış, bilen bilmeyen eleştirmişti. Ancak bu tarz ihalelerin kesinlikle belli bir süre önceden yapılması lazım. Son dakikaya bırakıldığında hem ülke hem de şirketler için ciddi ekonomik kayıplar söz konusu oluyor.

'Tek Kimlik' ile dünyayı gezebilir miyiz?

THY uçak koltuklarını tek başına üretecek!

Esenboğa'da TAV, Cengiz, IC ve Limak yarışacak...

Diğer Yazılar