Açık renk giyinip, bol su içip, güneşten korunun
Sıcak çarpması, aşırı sıcak etkisiyle yaşam fonksiyonlarının bozulması demektir. Yaşam fonksiyonlarındaki bu bozulma vücudumuzun termoregülasyon mekanizmasının zarar görmesi demektir. Beden ısımızı düzenleyen bir mekanizma olan termoregülasyon, beynimiz tarafından kontrol edilir. Bu sayede vücut ısımız sıcak ortamlarda düşer, soğuk ortamlarda ise yükselerek 36,8 +- 0,4 oC arasında dengede tutulur. Vücut ısımız 41 dereceyi aşınca beyin hücrelerinde ciddi tahribatlar oluşur ve termoregülasyon mekanizması devre dışı kalır.
BİLİNÇ KAYBI OLUŞUR
Sıcak çarpmalarında ateş çok yüksektir, 41 derece üzerine çıkar. Aşırı terleme su kaybına yol açar.
Tuz ve sıvı kaybına bağlı olarak solunum sayısı artar, nefes darlığı, nabız hızlanması, tansiyon düşmesi, baş ağrısı, bulantı, kusma ve baş dönmesi ortaya çıkar.
Gerekli önlemler alınmaz ve tedavi edilmezse bilinç kaybı ve koma gelişir.
Nasıl korunuruz?
Açık renkli, bol giysiler giyin
Serin mekanlarda oturun
Alkollü içecekleri azaltın
Yağsız ve hafif yemekler tüketin
Her gün en az 2.5 litre su için
Nelere dikkat etmeliyiz?
Şapkasız sokağa çıkmamaya özen gösterin
Saat 10.00 ile 15.00 arası sokağa çıkmayın
Ağır sporlar yapmayın
Bulguları nelerdir?
Aşırı derecede baş ağrısı
Baş dönmesi
Yüksek ateş
Bulantı
Bulanık bilinç
Hızlı düşmesi doğru değil
Hasta serin ve gölge bir yere alınmalıdır. Giysileri çıkartılmalıdır . Ateşi ölçülmelidir.
Ateş 40 derece üzerine çıkmışsa tüm vücut ılık suya batırılmış sünger ya da çarşaf ile silinmelidir. Ateş 39 dereceye indirilince soğutma işlemi yavaşlatılmalıdır.
Ateşin hızlı bir şekilde düşürülmesi doğru değildir. Bu nedenle buz ya da aşırı soğuk kompresler uygulanmamalıdır. Tüm gayretlere rağmen ateş düşmez ve bilinç bulanıklığı devam ederse hasta mutlaka hastaneye sevk edilmelidir.
Ateş yüksek ise, ılık suya batırılmış sünger ile vücudunu ıslatın, ateş 39 derecenin altına düşünce soğutma işlemine ara verin. Tansiyon düşük ise, sırt üstü yatırın, bacaklarını yukarı kaldırın. Bilinci açık ise tuzlu ayran ya da soda içirin, bilinci bulanık ise 112’yi arayın, hastaneye sevkini sağlayın.
Kimler etkilenir ve riskli ilaçlar
Kalp damar hastaları. Yaşlılar ile sürekli ilaç kullananlar riskli gruplardır. Sıcak çarpmasında risk oluşturan ilaçlar ise beta blokerler, tranklizanlar, diüretiklerdir.
