"Sağlıklı çocukları aşılamayın, lütfen"
Çağrı, ABD ve İngiltere’de aktif iki pediyatri uzmanından geldi; “Lütfen”i dahil. Dünyada onca yoksunluk varken paha biçilmez değerde Kovid aşılarını sağlıklı çocuklara uygulayarak lütfen heba etmeyin dediler.
Bristol Üniversitesi’nden çocuk bağışıklık ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Adam Finn ve aynı branşta Harvard Tıp Fakültesi’nden Prof. Richard Malley, Washington Post’ta bir makale yayınladı. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA), 12-15 yaş grubu çocuklara Pfizer-BioNTech aşısı uygulanması için onay vermesiyle ilgiliydi konu.
Pfizer’ın yanı sıra diğer mRNA aşısını üreten Moderna da ergenlik çağındaki çocuklarla altı aylık bebeklere kadar geniş bir yaş skalasında aşı uygulaması için çalışmalar yapıyor. BioNTech deneyleri başarıyla sonuçlandı ve izin çıktı. Önümüzdeki eylül ayında 2-11 yaş grubuna onay da ufukta görünüyor. ABD’nin baş enfeksiyon uzmanı Antonio Fauci’ye göre 2022 başından itibaren her yaştaki çocuğa aşı uygulanabilecek.
Fakat aşı araştırmaları da yapan Finn ve Malley şu itirazı getiriyor: “Lütfen, 2-11 yaş arası sağlıklı çocukları bağışıklamaya öncelik vermeyin. Muhalefetimiz aşılara güvensizlik şeklinde yanlış yorumlanmasın. Aşılar had safhada etkili ve dünyanın Kovid-19’dan en fazla etkilenen çok geniş bir bölümü çaresizce bu aşılara muhtaç…”
İki uzmanın argümanları özetle şöyle:
“Başarılı aşı programları yürüten ABD, İngiltere ve İsrail’in bütün yaş kategorilerini bağışıklama hedefi anlayışla karşılanabilir ama sadece ABD’de 11 yaş altı 50 milyon çocuk var, Hindistan’da ise krematoryumlar saat başı çalışıyor, Brezilya hastanelerinde oksijen tükeniyor, tek doz aşı alamamış yoksul ülkeler var. Kaynaklar bu kadar sınırlıyken, ağır hastalık riski düşük olan çocukları aşılamayı haklı göstermek zordur. Mevcut aşıları sadece zengin ülkelerde değil dünyanın her yerinde ölümleri azaltmak için kullanmak insani ve etik bir zorunluluktur.
Pandemiyle mücadelenin en iyi yolu meslek, ileri yaş ve belirli kronik hastalıklar nedeniyle en fazla risk altında olan grupları küresel bir seferberlikle aşılamaktır. Aşıların asemptomatik enfeksiyon ve bulaşı önlediğine dair veriler, küçük yaştaki çocukları bağışıklayarak daha hızlı bir sürü bağışıklığını sağlamak için gerekçe gösteriliyor. Bu yaklaşım grip veya zatürre için doğru olabilir, çünkü çocuklardan bulaşma riski daha yüksektir.
Fakat İzlanda ve İsrail’deki araştırmalar 10 yaş altı çocuklarda korona enfeksiyonu ve bulaş ihtimalinin çok düşük olduğunu gösteriyor. Sürü bağışıklığı konusunda İsrail örneği önemli ipuçları veriyor; yetişkin nüfusun yüzde 60’ından fazlası BioNTech’le aşılandı ve Kovid neredeyse silindi; 16 yaşından küçük çocuklar aşılanmadığı halde tüm yaş gruplarında vakalar yüzde 98 oranında azaldı.
ABD’de sürü bağışıklığı için yüzde 60-70 menzil alınıyor, ancak bunun yerine virüsü en fazla bulaştırma ihtimali olanlara, genç yetişkinlere odaklanmak gerek. Pediyatrik aşı deneyleri sürdürülmeli ki, ileride risk altındaki çocuklara uygulansın. Ancak bugün on milyonlarca doz aşı pandemiyle mücadelede daha yararlı kullanılabilir.”
20 MİLYON DOZCUK BAĞIŞ
Pediyatri uzmanları pandemiyle küresel mücadele için on milyonlarca doz aşının dünyaya dağıtılmasından bahsediyor ama Biden’ın gönlünden kopan sadece 20 milyon doz. Aşıları istifleyip global çaba göstermediği için eleştirilen ABD Yönetimi haziran sonuna kadar içeride onaylı aşıları dünyayla paylaşacağına söz veriyor.
ABD’de nüfusun yüzde 60’ı en az bir doz aşısını oldu, yönetimin hedefi 4 Temmuz Bağımsızlık Günü’ne kadar yüzde 70’e ulaşmak. Ancak, doz fazlası olduğu halde program yavaşlıyor, çünkü her dört Amerikalıdan biri aşıyı reddediyor. Özellikle 16-35 yaş grubunu aşıya teşvik için çeşitli eyaletlerde akçeli oltalar atılıyor. Aşı merkezinde bedava yemekten lotarya kuponu ve sınırsız metro biletine, üniversite bursundan 100’er dolarlık tasarruf bonosuna, av ruhsatından hediye çekine ne ararsanız var. Bunların tamamı Kovid fonlarından karşılanıyor.
Dünyada aşıya muhtaç onca insan varken, Hindistan’da can kaybı günde 4 binleri geçerken utanç verici bir şımarıklık… Afrika kıtasında aşılanan nüfus oranı sadece yüzde 1, Asya’da yüzde 5.
Durum böyleyken, bugüne kadar sadece Covax’a 4 milyar dolarlık katkıda bulunan Biden yönetimi baskılar karşısında 20 milyon doz BioNTech, Moderna ve Johnson & Johnson aşısını bağışlama kararı alıyor. Bağışlar sadece ABD’de onaylı aşılar için geçerli. Daha önce 60 milyon doz AstraZeneca bağışlanacağı açıklanmıştı, ancak bu aşı ABD’de henüz onay almış değil, FDA’in incelemesinde.
Biden hafta başında bağış kararını açıklarken, “Rusya ve Çin’in aşıları dünyada nüfuz amaçlı kullandığına dair bir görüş var. Biz değerlerimiz, inovasyon gücümüz ve Amerikan halkının iyilik anlayışıyla dünyaya öncülük etmek istiyoruz” dedi. ABD’nin koronavirüs koordinatörü Jeff Zients’in de Ulusal Güvenlik Konseyi ve Dışişleri’yle eşgüdüm içinde aşıların global dağıtımından sorumlu olacağını söyledi.
Çin ve Rusya’nın nüfuz iştahına karşın Bizden salt iyiliksever bir portre çizse de 20 milyon doz şaka gibi bir miktar. Washington merkezli tüketici hakları savunma grubu ve düşünce kuruluşu Public Citizen’in bir yetkilisi şöyle tanımlıyor: “Paylaşmak tabii paylaşmamaktan iyidir ama dünyada 10-15 milyar doz aşıya ihtiyaç varken 20 milyon dozun çok az etkisi olur. Mevcut pizza diliminden 20 milyon ısırık ikram etmek gibi bir şey…”
