Donald Trump'ın Grönland ısrarı ve ABD'nin Kuzey Kutbu Stratejisi
47. ABD Başkanı olarak seçilen Donald Trump yaklaşık 1 aydır Kanada ve Grönland üzerinde hak iddiasında bulunarak ikisinin de ABD'ye bağlanması gerektiğini belirtiyor. Donald Trump, Kanada ile olan ilişkilerinin farklı olduğunu ancak Grönland için askeri güç kullanılabileceğini ifade ederken Grönland'ın "ulusal güvenlik meselesi" olduğunu dile getirdi. Grönland'ın ABD'nin ulusal güvenlik meselesi olduğu göz önüne alındığında bu bölgenin neden önemli olduğu merak konusu oldu. Konuyla ilgili ABD Başkanı Joe Biden tarafından 2022 yılında imzalanan "Kuzey Kutbu için Ulusal Strateji Planı" başlıklı rapor ön plana çıktı.
47. ABD Başkanı Donald Trump uzun bir süredir Grönland ve Kanada'nın birer ABD eyaleti olmaları gerektiğini ifade ederken 7 Ocak günü yaptığı açıklamalar ile niyetinin ne denli ciddi olduğunu gösterdi. Trump, Kanada için ekonomik güce başvuracaklarını dile getirirken Grönland'ın "ulusal güvenlik meselesi" olduğunu ve Grönland için askeri güç kullanabileceklerini işaret etti.
Donald Trump Grönland'ın ulusal güvenlik meselesi olduğunu vurgulayarak konunun savunma yönüne değindi. Grönland'ı bu derece önemli kılan konulardan biri ise Kuzey Kutbu stratejisi.
2022 yılında ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanan "Kuzey Kutbu için Ulusal Strateji Planı (National Strategy for the Arctic Region)" isimli raporda Kuzey Kutbu'nun gelecekte önemli bir bölge olacağının altı çizilirken bölgenin ekonomik ve askeri mücadeleye neden olabileceği belirtildi.
Raporda ABD'nin Kuzey Kutbu'nun güvenliği için Kuzey Amerika Havacılık ve Uzay Savunma Komutanlığına (NORAD) son dönemde önemli yatırımlar yaptığı ve Kanada ile iş birliği içinde olunduğuna dair bilgilere yer verildi. Raporda ayrıca ABD'nin ulusal güvenliği adına Kuzey Kutbu'ndaki askeri varlığını sürdüreceğine ve var olan askeri varlıkların da geliştirileceğine değinildi.
Yaklaşık 50 sayfalık raporda Grönland'a da yer verildi. Raporda yer alan plana göre ABD'nin Grönland'daki ekonomik varlığı artırılacak ve önemli madenlerin işletilmesi için Gröndland hükûmeti ile iş birliği yapılacak. Ayrıca raporda Grönland ile ulusal güvenlik için tehdit oluşturabilecek unsurlara karşı da yakın temas içinde olunacağının altı çizildi.
Raporda İsveç ve Finlandiya da ön plana çıkarken her iki ülke de 2023 yılından sonra NATO'ya dâhil oldu. İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya dâhil olmasıyla birlikte Baltık Denizi'nin ve Kuzey Kutbu'nun güvenliği de ABD ve NATO ülkeleri açısından pekiştirilmiş oldu.
DÜŞÜNCE KURULUŞLARININ GRÖNLAND VURGUSU
ABD merkezli Strateji ve Uluslararası İlişkiler Merkezi (CSIS) araştırmacılarından A. Conley ve Rahbek-Clemmensen, buzulların erimesiyle Grönland'ın önem kazandığını ve Çin açısından
yatırım merkezi hâline gelebileceğine dair yorumlarda bulundu.
Bir diğer önemli düşünce kuruluşu olan RAND Corporation ise 2022 yılında yayımladığı raporda Grönland'ın Avrupa Kıtası'na değil Kuzey Amerika'ya ait olduğunu iddia ederek ABD'nin Grönland'ı Kuzey Amerika Havacılık ve Uzay Savunma Komutanlığına (NORAD) dâhil etmesi gerektiğini belirtti. Yayımlanan raporda Rusya'nın Kuzey Kutbu bölgesindeki "saldırganlığına" karşın Grönland'daki ABD askeri varlığının artmasının artık bir zorunluluk hâline geliği ifade edildi.
Raporda ayrıca Rusya ve Çin'in Grönland'ın yer altı ve yer üstü kaynaklarıyla ilgilendiği ve Grönland'da siyasi güç elde etmeye çalıştıklarına değinildi.
