"Mukbang" videolarının ardındaki psikolojik temel: Neden yemek yiyen insanların videoları bu kadar izleniyor?
Güney Kore'den başlayıp tüm dünyayı saran bir çılgınlık olan "Mukbang", yani yemek yeme videoları, dışarıdan bakıldığında garip görünse de milyonlarca insanı ekran başına kilitliyor. Peki, hiç tanımadığınız birinin dakikalarca yemek yemesini izlemek neden bu kadar tatmin edici?
İnternet çağının en ilginç trendlerinden biri olan Mukbang videoları, izlenme rekorları kırmaya devam ederken psikologlar da bu durumu mercek altına alıyor. İnsanların başkalarının yemek yiyişini izlemekten aldığı hazzın, beynimizdeki ayna nöronlardan modern çağın getirdiği sosyal izolasyona kadar bilimsel bir açıklaması var. Bu videoların neden bir terapi gibi görüldüğünü ve izleyici üzerindeki etkilerini sizin için derledik...
MUKBANG PSİKOLOJİSİ: BEYNİMİZ NEDEN BAŞKALARININ YEMEK YEMESİNİ İZLEMEK İSTİYOR?
Güney Kore'de bir internet trendi olarak başlayan ve kısa sürede global bir fenomene dönüşen "Mukbang", bugün YouTube ve sosyal medya platformlarında milyarlarca izlenmeye ulaşıyor. Kamera karşısına geçip devasa porsiyonları tüketen insanları izlemek, kimileri için anlamsız gelse de psikologlar bu durumun modern insanın duygusal ve biyolojik ihtiyaçlarıyla doğrudan örtüştüğünü belirtiyor.
DİJİTAL ÇAĞIN YENİ SOSYALLEŞME BİÇİMİ: SANAL SOFRA
İnsanlık tarihi boyunca yemek yemek, sadece biyolojik bir eylem değil, aynı zamanda sosyal bir ritüel olmuştur. Ancak modern yaşamın getirdiği yalnızlaşma ve tek başına yaşama oranlarının artması, "sofra arkadaşlığı" kavramını dijitale taşıdı. Uzmanlara göre Mukbang videoları, izleyicilerde bir nevi "birlikte yemek yeme" hissi uyandırıyor.
Özellikle yalnız yaşayan bireyler, ekran karşısındaki yayıncıyla bağ kurarak sosyal izolasyon hissini hafifletiyor. Bu videolar, boş bir evde yemek yerken hissedilen yalnızlığı, sanal bir arkadaşlık simülasyonu ile dolduruyor.
BEYNİN ÖDÜL MERKEZİ VE ASMR ETKİSİ
Mukbang videolarının izlenmesindeki bir diğer güçlü faktör ise "Otonom Duyusal Meridyen Tepkisi" yani bilinen adıyla ASMR'dir. Yemeğin çiğnenmesi, höpürdetilmesi veya paketlerin açılması gibi sesler, izleyicilerin beyninde karıncalanma hissi yaratarak derin bir rahatlama sağlıyor.
Bilimsel araştırmalar, bu tür işitsel ve görsel uyarıcıların beyindeki ödül merkezlerini tetiklediğini gösteriyor. İzleyici, yemeği fiziksel olarak yemese bile, o görüntülere ve seslere maruz kalmak beyinde benzer bir haz mekanizmasını harekete geçiriyor.
VEKALETEN YEMEK VE KISITLAMALARIN AŞILMASI
Diyet yapanlar veya sağlık sorunları nedeniyle belirli gıdalardan uzak durmak zorunda kalanlar için Mukbang, "vekaleten tatmin" (vicarious satisfaction) aracı olarak kullanılıyor. İzleyiciler, kendilerinin yiyemediği yağlı, şekerli veya yüksek kalorili yiyeceklerin başkası tarafından iştahla yenmesini izleyerek psikolojik bir doygunluk yaşıyor.
Bu durum, kişinin yasaklı yiyeceklere olan arzusunu, o eylemi gerçekleştiren birini izleyerek bastırmasına veya simüle etmesine olanak tanıyor. Kısacası Mukbang, hem duygusal boşlukları hem de fiziksel açlığı sanal yolla doyurmanın en popüler yolu haline gelmiş durumda.
