Dış ticarette sürpriz aktör!
2016 yılı eylül ayı ihracat rakamlarında, ihracat düşüşü devam ederken aylardır ihracatı sürükleyen ülkelerin yerini yeni aktörlerin aldığı gözden kaçmıyor.
Türkiye'nin son dönem ihracat beşlisi Almanya, İngiltere, ABD, Irak ve Fransa'dan 4'ünde ihracatta eylül ayında büyük gerileme gözlenirken sürpriz bir ülke potaya girdi ve Türkiye'nin en büyük 5 ihracat pazarından biri oldu.
İtalya'ya yapılan ihracat hem eylül ayında hem de ocak-eylül döneminde artış göstererek, en çok ihracat yaptığımız üçüncü ülke haline geldi.
Almanya, az da olsa ihracatın artarak devam ettiği ülke konumunu sürdürürken, İngiltere'ye yapılan ihracat eylül ayında geçen yılın eylül ayına göre yüzde 18 geriledi. Ağustos ayında bir önceki ağustos ayına göre yüzde 12 artış vardı bu pazarda.
Böylece İngiltere pazarına yapılan ihracatta kümülatif artış ağustos ayında yüzde 17 iken, eylül ayında yüzde 13'lere düştü.
Benzer seyir ABD ve Fransa'da da var.
Fakat kuşkusuz en büyük ihracat şokunu, son dönemde DEAŞ'a yönelik operasyonların odak noktalarından biri olan Irak'la yaşadık. Ağustos ayında yüzde 1.5 düşen Irak'a ihracat, eylül ayında yüzde 5 daha düşüş gösterdi.
Dış ticaret rakamları arasında negatif yönde en fazla dikkat çeken pazarlardan biri ise Birleşik Arap Emirlikleri. Birleşik Arap Emirlikleri ile dış ticaret dengemiz giderek bozuluyor. İhracatımızın hızla düştüğü bu pazardan ithalatımız ise hızlı artışına devam ediyor.
İspanya, Hollanda, Suudi Arabistan, Bulgaristan, İsrail, Polonya ve Yunanistan ise eylül ayında ihracatta daha büyük düşüşlerin önüne geçilmesini sağlayan pazarlar olarak görülüyor.
Romanya Belçika, Çin, Mısır ise ihracat düşüşünü en derin hissettiğimiz pazarlar.
Burada Rusya'ya özel bir ara başlık açmak şart. Yaşadığımız uçak krizinden sonra dış ticarette büyük beklentiler yaşadığımız Rusya'ya ihracat beklediğimiz toparlanmayı sağlamaktan çok uzak.
Rusya'ya Ağustos ayında yüzde 55'i bulan ihracat düşüşü Eylül ayında yüzde 48.8'e indi. Buna karşılık kümülatif bazda (ocak-eylül 2016) bakıldığında Rusya pazarındaki kaybımız halen yüzde 58.
Rusya'dan yaptığımız ithalatta düşüş de normalleşen ilişkilere rağmen hızlanarak devam ediyor.
Önümüzdeki süreçte Rusya, dış ticaret verilerinin seyri konusunda en önemli belirleyicilerden biri olacak gibi görünüyor.
Bu yılı pozitif bir dış ticaret dengesiyle kapatmamız pek mümkün değil. Fakat en azından yılın son üç ayının ardından gelecek rakamlarla 2017'de Rusya'yı yeniden en azından ihracatta ilk 5 ülke arasında görebilmemiz, 2017'deki dış ticaret dengemiz açısından da kritik öneme sahip.
