Genetik sürprizler: Babanızın size aktardığı özellikleri öğrenince şaşıracaksınız
Bilimsel çalışmalar, babadan geçen genlerin çocuğun fiziksel görünümünden kişilik özelliklerine kadar sanılandan çok daha fazla etkiye sahip olduğunu ortaya koyuyor. İşte detaylar...
Kimi zaman bakışlarınız, kimi zaman karakteriniz… Babadan gelen genetik miras, sizi siz yapan unsurların önemli bir bölümünü oluşturuyor.
BABADAN GEÇEN GENETİK ÖZELLİKLER
İnsanlar, çocuklarının hangi fiziksel ya da karakteristik özellikleri kendilerine benzeyeceğini merak eder. Genetik kalıtım sanılandan çok daha karmaşık bir süreçtir; çünkü birçok özellik hem anne hem de babadan gelen farklı genlerin birleşimiyle ortaya çıkar. Baskın–çekinik gen ilişkileri kadar çevresel etkenler de bu süreçte önemli rol oynar.
POLİGENİK ÖZELLİKLERİN KALITIMI
İnsan özelliklerinin çoğu poligeniktir; yani birden fazla genin ortak etkisiyle belirlenir. Örneğin boy uzunluğunu etkileyebilecek yüzlerce gen bulunduğu bilinir. Benzer şekilde saç yapısı ya da göz rengi de çok sayıda genin karmaşık etkileşimleriyle oluşur.
ÇOCUĞUN CİNSİYETİNİN BELİRLENMESİ
Çocuğun cinsiyetini belirleyen taraf babadır.
Baba X kromozomunu, anne de X kromozomunu verdiğinde çocuk kız (XX) olur.
Baba Y kromozomunu, anne ise X kromozomunu verdiğinde çocuk erkek (XY) olur.
Bazı araştırmalar, erkeğin sahip olduğu kardeşlerin cinsiyet dağılımının, kendi çocuklarının cinsiyet olasılığını etkileyebileceğini öne sürer. Daha çok erkek kardeşi olan bir erkeğin erkek çocuk sahibi olma ihtimalinin, daha çok kız kardeşi olan bir erkeğin ise kız çocuk sahibi olma ihtimalinin daha yüksek olduğu iddia edilir. Bu durumun kadınlarda gözlenmediği düşünülür.
BOY VE VÜCUT YAPISINA BABANIN ETKİSİ
Boy, hem anne hem de babadan etkilenir; ancak bazı durumlarda babanın genetik katkısının daha baskın olduğu görülür. Kemik yapısı, omuz genişliği ve genel vücut formu da çoğu zaman baba tarafındaki genlerle daha fazla ilişkilendirilir.
SAÇ, SAKAL VE YÜZ HATLARI
Saç tipi, dökülme eğilimi ve özellikle erkek tipi saç dökülmesi çoğunlukla babadan geçen genlerle bağlantılıdır. Sakal yoğunluğu ve vücut kıllanması da babanın genetik etkisinin belirgin olduğu özelliklerdendir. Yüz hatlarında —örneğin belirgin çene yapısı veya çene gamzesi— baba genleri baskın olabilir.
KAN GRUBU VE RH FAKTÖRÜ
Kan grubu anne ve babadan alınan genlerle belirlenir. Örneğin babanın A, annenin B kan grubuna sahip olması, çocukta A, B, AB veya 0 kan gruplarından birinin oluşmasına yol açabilir. Rh faktörü (+ veya -) da babadan geçebilir.
YAĞ HÜCRELERİNİN KÖKENİ
Vücudun farklı amaçlarla kullandığı iki tip yağ hücresi vardır:
Kahverengi yağ, vücut ısısını korur ve kalori yakımını artırır.
Beyaz yağ, fazla enerjiyi depolar.
Bazı araştırmalar, kahverengi yağın anneden, beyaz yağın ise babadan miras kaldığını gösterir. Bu nedenle babanın genleri, vücutta fazla yağ birikimi konusunda daha etkili olabilir. Ancak çevresel faktörlerin de en az genetik kadar etkili olduğu unutulmamalıdır.
GENETİK HASTALIKLARIN BABADAN GEÇİŞİ
Babadan geçen genler, bazı hastalıkların veya hastalığa yatkınlıkların çocuklara aktarılmasına neden olabilir. Özellikle Y kromozomu üzerinden taşınan hastalıklar yalnızca erkek çocuklara geçer.
BABANIN KARAKTER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Bazı kişilik özelliklerinin şekillenmesinde baba genlerinin ve baba kaynaklı çevresel etkilerin payı olabilir. Risk alma eğilimi, cesaret, rekabetçilik gibi özellikler kısmen babadan gelen genetik faktörlerle ilişkilendirilebilir.
Babanın genetik katkısı, çocuğun fiziksel, biyolojik ve hatta psikolojik gelişiminde önemli bir rol oynar. Ancak unutulmamalıdır ki birçok özellik anne ve babanın genetik kombinasyonuyla ortaya çıkar ve çevresel faktörler bu potansiyelin nasıl şekilleneceğini büyük ölçüde belirler.
Görsel Kaynak: shutterstock
