Uygulamalarda aile denetimi

İnternetin yaygın kullanımıyla çocuklar sosyal medyada yanlış bilgi, komplo ya da propaganda gibi güven dışı olgularla baş başa kalabiliyor. Şimdiye dek bilgiye hızlı erişim büyük bir kolaylık olarak algılanırken, giderek tartışılan yeni bir konu; bilginin yayılma kolaylığının yarattığı tehlikeler. Çocuklar ve gençler meşru kaynaklar ve güvenilmez bilgi arasındaki farkları algılamayabiliyorlar.

SOSYAL MEDYA

Sosyal medya üyesi çocukların yaşları giderek düşüyor. 10 yaşındaki çocuklar bile, aile üyelerinden eposta adresleri alarak TikTok benzeri platformlara üye olabiliyorlar. Bazılarının 3-4 hesabı var. Özellikle hangi kaynaktan geldiği belirsiz mesajlaşmalar, çocukları yanıltıcı sitelere ya da zararlı programlara yönlendirebiliyor. Ebeveynler kontrolsüz dans ya da müzik aksiyonları içeren videolara erişebilen 8-12 yaş arası çocuklar açısından endişeli.

TikTok

TikTok, dakikalık videolar paylaşmayı sağlayan, 150’den fazla ülkede ve 1 milyardan fazla üyeye sahip bir sosyal medya. ‘Musical.ly’ uygulamasını satın alan ByteDance Technology tarafından 2016 yılında üretildi. Sosyal medya uygulamalarındaki güvenlik sorunları TikTok için de geçerli. Uygulama, ABD tarafından casus etkinlikle suçlanmış, ancak kısıtlanmamıştı. Sosyal medyanın popüler kültürü biçimlendirici özellikleri olduğu düşünüldüğünde, burada yaratılan cinsel çağrışımlı öğeler ve küfür gibi kullanımlar aileler tarafından benimsenmiyor. TikTok bu nedenle 2020’de aile eşlemesi özelliğini devreye soktu ve ebeveynlerin, çocuk hesaplarını geniş ölçüde kontrol etmesini sağladı. Uygulamayı kendileri de kullanan aileler, hesapları eşleme yaparak ebeveyn moduyla düzenleyebiliyorlar. Ebeveynler, içeriğe dikkat ederek çocukların “genel kitleye uygun olmayabilir” ibareli görüntülerle karşılaşmaması için filtreleme yapabiliyor.

MESAJLAŞMAMA

Bedensel ve zihinsel sağlık açısından düşünüldüğünde çocukların 12 yaşından önce cep telefonu kullanmamaları gerekir. 12-16 yaş arasında da ortak kontrollü bir telefon kullanarak tedbirli olunabilir. Özellikle kitlesel ya da özel mesajlaşma, çocukları zararlı kişilere, oyunlara ya da alışkanlıklara sevk edebilir. TikTok aile eşleşmesi çeşitli kaynaklardan ya da öteki kullanıcılardan gelen mesajlaşmaları engelleyebilmekte ve kapatabilmekte. Ayrıca uygunsuz mesaj ve görüntüleri kullanıcılara atmayı sürdüren hesaplar uygulama tarafından engellenmekte. Yeni bir özellik olarak 16 yaşından küçük kullanıcıların mesaj trafiği de sınırlandırılmış durumda.

TELEFON KULLANIMI

Çocukların genel olarak sırf telefon değil, dijital cihazlar kullanırken de denetimini sağlamak önemli. Bu nedenle virüs programlarının sunduğu aile denetim modu, yazılımların %100’e varan ölçüde kötü amaçlı kullanımlar açısından korunmasını sağlayabiliyor. Zaman denetimi; çocukların okulda mesajlaşmalarını denetleyebiliyor ya da uyku saati geçince internette dolaşmasını engelleyebiliyor. Video denetimi; uygunsuz içerikleri tarayarak günlüğe kaydedebiliyor. Arama denetimi; hangi içeriğe erişebileceğini belirliyor ve belirli anahtar kelimeler aradığında bildirimlerde bulunuyor. Konum denetimi; 1 ay süresince kullanıcının nerelerde olduğunu gösteriyor. Sosyal medya denetimi; çocuğun Facebook vb. medya hesaplarına bakmasını sağlayabiliyor.

EBEVEYN SORUMLULUĞU

Çocukların özel hayatı var mı sorusu tartışılan bir konudur. Ancak gerekli zihinsel ve bedensel erişkinliğe ulaşmadan kendi yaşamlarını yönlendirmeleri mümkün olmayan bireylerin korunması ve desteklenmesi de bir sorumluluk. Dijital bir kitle olan Z nesli, ebeveynlerin tahmin edemeyeceği risklerle karşı karşıya kalabiliyor. Çocukla birlikte büyümek ve bazı konuları onlarla birlikte öğrenmek iki tarafı destekleyeceği gibi riskleri de azaltabilir.