Ortak listede de uzlaşıldı…
HEM Cumhur hem de Millet İttifakı’nda kollar bu kez ortak listeler için sıvandı.
Her iki ittifakta da partilerin neredeyse tamamı kendi kimliği ile seçime katılmakta kararlı.
Bazı bölgelerde de ortak liste çıkarılacak…
Hatta aynı ittifak içindeki partilerin bazı bölgelerde birlikte olduğu bazı partilerle ortak liste yapıp, ittifak halinde olduğu partilere rakip olması durumuyla da karşılaşılabilir; faydası ise rakibin oyunu bölmek...
Yani ABCDE partilerinin X ittifakında yer alan, B-D partileri ortak liste yaparken, diğer paydaşları ADC ile o bölgede rakip olabilir.
Hemen belirteyim bu mevcut her üç ittifakta da geçerli bir durum...
Bu kapsamda önemli bir krizi geride bırakan Millet İttifakı’ndan başlarsam, önemli bir eşik daha geçilmek üzere…
Bir süredir oluşturulan komisyon aracılığıyla 6 partinin milletvekili genel seçiminde nasıl tutum takınacağına ilişkin arayışlarda karara varıldı.
Kılıçdaroğlu'nunKılıçdaroğlu'nun adaylığı üzerinde de uzlaşının sağlandığı son toplantıda varılan karara göre, 10 Mart günü kararı açıklanacak 14 Mayıs seçimine 6 parti Millet İttifakı olarak birlikte girecek.
BİR AYLARI VAR
Muhtemel YSK takvimine göre 20 Mart günü, yani bir hafta içinde partilerin liderlerinin imzasıyla ittifak protokolünü Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) sunmalarına ilişkin takvimin başlangıcı.
YSK’nın geçmiş uygulamalarından yola çıkılırsa, muhtemelen Cumhurbaşkanı aday isimlerinin de teslim edileceği 26 Mart son günü olacak…
Bu tarihe kadar ittifak yapacak partilerin nerede, hangi yöntem ve sayıda ortak liste ile seçime gireceklerine karar vermeleri gerekiyor…
Bu kapsamda milletvekili listelerinin sunulması için de çok bir zamanları bulunmuyor, 10 Nisan’a kadar milletvekili kesin aday listelerini YSK’ya teslim etmeleri gerekiyor.
Buradan bakıldığında aslında önlerinde sadece bir ay gibi kısa bir dönem var…
Millet İttifakı partilerinin en önemli nedenlerinden biri de olası bir %7 Türkiye barajına takılmamak; ittifak halinde girmeleri durumunda en fazla oyu alan partinin barajı aşması yetiyor…
İYİ PARTİ AZ OLSUN DİYOR
Görünen o ki DP, CHP listesinden seçime girecek; bu konuda her iki partide de bir beklenti hakim olmuş; diğer 5 partinin ise arasında uzlaşması gerekiyor.
İlk 4 toplantıda CHP ve diğer 4 parti mümkün olduğu kadar geniş bir ortak liste görüşünü dile getirirken, İYİ Parti tam tersine en daraltılmış modeli savunmuş.
Ancak son gelişmeler ışığında durumun yeniden ele alınması, Akşener’in de önceki gün Habertürk’teHabertürk’te dile getirdiği gibi en çok milletvekili sayısına ulaşılacak modele İYİ Parti’nin de desteği bekleniyor.
Ancak ittifak içi ittifak veya çatı ittifakı modellerine CHP ve İYİ Parti’de de sıcak bakılmıyor.
Üzerinde durulan model ise ağırlıklı olarak her ilin durumuna göre ittifak modelini geliştirmek.
Yani hangi ilde hangi parti güçlü ise onun listesinden diğerlerinin seçime girmesini sağlamak.
DEVA Parti’nin etkin bir ismi, “Örneğin Ege’de CHP, Orta Anadolu’da İYİ Parti, Doğu’da Saadet ve Güneydoğu’da da DEVA ve Gelecek Partisi listesinden girilmesi halinde daha çok vekil getirilebilir” dedi.
Buna ilişkin her partinin simülasyon çalışmasını tamamlamak üzere olduğunu da kayda geçirdi.
MEGA KENTLERDE ORTAK LİSTE YOK
Her iki ittifakın bileşenlerinin etkin isimleri ile tek tek konuştum…
Şunu belirteyim ki her iki ittifakta da İstanbul, Ankara gibi mega kentlerde ortak liste düşünülmüyor.
Buna neden de milletvekili seçilme oranlarının çok düşmesi.
Bu oran İstanbul’un üç bölgesinde seçime katılan oranına göre %2,4 ile %3 arasında düşmesi muhtemel; en yüksek oran da ikinci bölgede.
Ankara’da bu oran üç bölgede %6,5 ile %8 arasında değişiyor ki, birinci bölge olan Çankaya bu açıdan en düşük orana sahip.
İzmir’de %6 ile %7 arasında bir oran söz konusuyken, Bursa’da %7 ile %9 arasında bir rakama ulaşıyor.
Dolayısıyla %2,4 gibi çok düşük bir oyla milletvekili çıkarma şansına sahip partilerin kendi kimliği ile İstanbul’da seçime katılmaları ve hem milletvekili çıkarma şansını tek başına kazanırken, Hazine yardımı için gereken %3 oya erişebilmek için de oy toplamaları amaçlanıyor.
DEPREMZEDE ETKİSİ
Bu kapsamda milletvekili sayısı bu seçimde bire düşen Tunceli ve Bayburt’ta da hiçbir ittifak ortak liste çıkarmama konusunda kararlı.
Milletvekili çıkarma konusunda CHP, Tunceli’de farklı bir tutum içine de girebilir…
Bu kapsamda partiler deprem bölgesinden illere yayılan seçmenleri de göz önünde tutuyor.
Örneğin toplam su sarfiyatının değişkenliğinden yola çıkıldığında İstanbul’a 250 bin depremzedenin göç ettiği varsayılıyor.
Ankara için de bu sayının 300 bini aştığı öngörülüyor.
Dolayısıyla bu seçmenlerin milletvekili seçimine olan etkileri de dikkate alınıyor.
Buna en iyi örnek teşkil eden illerden biri de Kırıkkale; üç milletvekili çıkaran bu ilin toplam seçmen sayısı 200 bin civarında.
Son dönemlerde genelde 2 AK Parti, bir de diğer partiler kazandı.
Ancak Kırıkkale’ye gelen 10 bini aşkın depremzedenin oylara etkisini de kimse inkar etmiyor; bu Mersin’de zirve yapmış bulunuyor.
O nedenle bütün partiler illerdeki seçmen sayılarını da göz önünde tutarak kampanyasını dizayn ediyor.
43 YERDE KENDİ KİMLİĞİYLE
Her iki ittifakta da partilerin kendi kimliğiyle seçime girmeleri kesinlik kazandığı için ortak liste çıkarılacak yerlerin sayısı da ister istemez daha ilk adımda yarıya iniyor…
Çünkü kanun gereği, kendi kimliği ile seçime katılacak partilerin 41 yerde aday gösterme zorunluluğu var.
Ancak geçmiş yıllarda Batman, Gümüşhane, Eskişehir Odunpazarı’ndaOdunpazarı’nda rastlandığı gibi liste tesliminde bir sorunun ortaya çıkması ihtimali de göz önünde tutularak, bu sayı 43 olarak hesaplanıyor.
Bu da geriye ortak liste çıkaracak 38 bölge bırakıyor.
Hedeflenen ise mega kentler ve iki tane bir milletvekili, 11 tane 2 milletvekili çıkaran yerler de dikkate alındığında daha da aza düşürüyor.
Çünkü uygulanan D’HondtD’Hondt sistemi bu gibi yerlerde diğer partiye çok şans bırakmıyor.
Örnek vermem gerekirse, Bilecik’te yıllardır devam eden bir gelenek var ve ne kadar zorlanılırsa zorlanılsın, bir sağdan bir soldan seçiliyor.
İki milletvekilinin çıkarılması için de bir partinin rakibinin üç katı kadar oya ulaşması gerekiyor.
Yani bir parti 2 oy almışsa, diğer partinin iki milletvekili çıkarabilmesi için 6 oy alması gerekir ki ikinci adımda D’HondtD’Hondt gereği oyları ikiye bölündüğünde 3’te kalsın; rakibinin 2 oyunun üstünde bulunarak diğer vekilliği de alabilsin.
Ancak bu Bilecik için geçerli olmasa da Çankırı’da durum farklı…
Çankırı’da ittifak halinde girilmesi durumunda AK Parti’nin yıllardır elinde tuttuğu 2-0 rakipsizliğini oyların toplulaşması nedeniyle öteki tarafa sunuyor.
Çünkü AK Parti’nin rakiplerinin üç katına ulaşmasının önünü kesiyor.
Millet İttifakı’nda bütün bunlardan dolayı ortak liste çıkarılması üzerinde çalışılan il sayısı 15-20 arasında bulunuyor.
CUMHUR İTTİFAKI’NDA DURUM
Millet İttifakı açısından durum böyle iken, Cumhur İttifakı da bir süredir listeler üzerinde çalışıyor.
Seçime ittifak halinde ancak partilerin kendi kimliğiyle girme kararı aldığı Cumhur İttifakı’nda üzerinde durulan ise rakibe göre hareket etmek.
Yani Millet İttifakı ortak liste yaparsa Cumhur İttifakı’nı hangi bölgelerde zora sokacak bir hale gelirse orada ortak liste yapma kararlılığında.
Cumhur İttifakı’nın konuya ilişkin isimlerinin aktardığına göre de bu sayı tahminlerine göre 7 ile 9 bölge arasında değişkenlik gösteriyor.
Her iki ittifakta da tam anlamıyla hesap makinaları çalışıyor.
Sadece oylar veya kamuoyu yoklamalarından alınarak hesaplanan muhtemel ortalamaların dışında sinüs, kosinüs odaklı vektör hesaplarına kadar rakamlar havada uçuşuyor…
Demografik duruma bir de deprem hesabı katılmış bulunuyor.
