Dokunma sürprizi
TBMM Genel Kurulu, muhtemelen bugün geç saatlerden itibaren gerilimli anlara tanıklık edecek.
Anayasa’nın asli maddesinin, geçici madde ile askıya alınmasını hedefleyen dokunulmazlık düzenlemesi, Anayasa komisyonundan daha sert tartışmaya neden olacak.
Orada da kalmayacak; Meclis’te fezlekesi bulunmayan milletvekillerinin dokunulmazlığının kalktığı sürpriziyle karşılaşmaları ihtimalini de beraberinde getirecek.
Bu görüşü öne sürenler de tek başına hukukçular değil, düzenlemeye destek veren iktidar ve muhalefetten isimler.
Endişeleri, maddenin yürürlüğe girdiği tarihte “hazırlık tarihi almış” dosyaların da kapsama gireceği yönünde.
Onlara göre yargı, dosyalarının Adalet Bakanlığı veya Meclis’e neden ulaşmadığıyla ilgilenmez; bunlara tali mesele olarak bakar.
Nitekim geçmişte de bir fezleke, hacca giden Başbakanlık Özel Kalem Müdürü’nün çekmecesinde unutulmuş; geçen hafta da eski CHP Milletvekili Atilla Kart’ın dokunulmazlık dosyasının kaybolduğu anlaşılmıştı.
İddialarına göre dokunulmazlıkla ilgili düzenleme yürürlüğe girdiği tarihte “hazırlık” kaydı alınmış bir dosyada adı bulunan milletvekillerinin de dokunulmazlığı kalkar.
Dayandırdıkları gerekçe de Anayasa değişiklik maddesinde yer alıyor.
Madde, “Yürürlüğe girdiği tarihte, soruşturma veya kovuşturma izni vermeye yetkili merciler, başsavcılıklar veya mahkemelerden, Adalet Bakanlığı, Başbakanlık ve Meclis’e intikal etmiş dosyalar” diyor.
Bu noktaya dikkat çekip “Peki, dokunulmazlığın kaldırılması için hazırlık tarihi almış ancak ‘intikal etmemiş’ dosyalar ne olacak?” sorusunu yöneltiyor.
Bunun için yargının dosyaların hazırlık tarihini esas alacağına vurgu yapıyor.
AİHS 13’E DE AYKIRI
Bunlar işin bir noktası.
Daha önce de belirttiğim gibi Anayasa değişiklik metni de sorunlu.
Öncelikle Anayasa’nın asli maddesi, bırakın geçici maddeyi, onun “gerekçesiyle” askıya alınıyor.
Dokunulmazlığı kaldırılan milletvekillinin 85. madde kapsamında Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yolunun, Anayasa değişikliğiyle ortadan kalkacağını ileri sürülüyor.
Bugünden söylemeliyim ki Anayasa Mahkemesi’nin dokunulmazlıkla ilgili geçmiş kararları ve İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Etkili Başvuru Hakkı”nı düzenleyen 13. maddesi kapsamında dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili, AİHM’de bu hakkını sonuna kadar kullanır.
KÜRSÜ HAKKI
Ayrıca başka sorunlar da var.
Örneğin, maddenin yürürlüğe girdiği tarihte varsayalım ki bir suç örgütünün sempatizanlarına ilişkin dosya Meclis’e ulaştı, lider kadrosu ise sonra belirlendi.
Bu durumda sempatizanları yargılanan örgütün lider kadrosu dokunulmazlık kapsamında kalacak.
Daha önemlisi, dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili 1 yıldan fazla ceza alır veya milletvekili seçilmeye engel suçlardan 1 gün dahi ceza alırsa milletvekilliği düşer.
Düzenlemenin, “mutlak dokunulmazlık” veya “teşrii mesuliyetsizlik” diye de tanımlanan ve “kürsü dokunulmazlığını” yok sayması da cabası.
Ayrıca düzenlemenin halk oyuna gidilmeden geçmesini sağlayacak 367 oya ulaşma ihtimali de görülmüyor.
Referandumun getireceği riskleri de kimse kestiremiyor.
