HDP, MHP'ye ne kazandırır?

MİLLETVEKİLİ adaylığını uzun süredir düşünüyordu.

Üst düzey bürokrasi görevinden istifa etmekte de kararlıydı.

Bürokrasideki istifa tufanının içinde adını görmeyince dün arayıp sorduğumda aldığım yanıt ilginçti:

“HDP barajı geçerse benim sandıktan çıkmam imkânsız. Ayrıca barajı aşan HDP, MHP’ye bir fazla getirir. O nedenle istifa etmedim...”

Söylediklerinde haklıydı; çünkü 2011 ve bu yıl yapılan yerel ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerini baz alarak yaptığım simülasyonlar benzer sonucu veriyordu.

Paradoksal şekilde HDP’nin barajı aşması, bazı illerde MHP’ye yarıyordu.

Hatta bazılarında da CHP’den MHP’ye bir milletvekilinin kaymasına yol açıyordu.

D’HONT’UN GETİRDİĞİ

Bütün bunların nedeni de yıllardır milletvekili dağılımında kullanılan d’Hont sisteminden kaynaklanıyor.

Sisteme göre önce % 10 Türkiye barajını aşacak sayıya ulaşan partiler bir tarafa ayrılıyor.

Nitekim, 2011 seçiminde % 10 barajını aşmak için bir partinin 4 milyon 294 bin oy alması gerekiyordu.

Bu rakama ulaşan partilerin aldığı oylar ise sırasıyla 1’e, 2’ye, 3’e, 4’e... bölünüyor ve o ilden çıkacak milletvekili sayısına ulaşıncaya kadar da bölme işlemi devam ediyor.

Sistemi kullanarak az milletvekili çıkarıyor olması ve oy hesaplamasının kolaylığı açısından Kars’ın simülasyonunu yaparsak...

Kars bu seçimde de 3 milletvekili çıkaracak.

2011 seçimine bağımsız giren ve seçildikten sonra HDP’ye geçen Mülkiye Birtane 27 bin 620 oy alırken, AK Parti’nin oyu 60 bin 959 oldu; MHP ise 24 bin 719 oy aldı.

AK Parti 2 milletvekili alırken, üçüncü vekilliği Birtane kazandı.

Son yerel seçimde Kars merkezde MHP Belediye Başkanlığı’nı alırken, il genel meclisinde AK Parti Arpaçay, Sarıkamış ve Selim’den gelen oylarla önde bitirdi.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise Erdoğan 53 bin 350 oy alırken, Selahattin Demirtaş 41 bin 266 oya ulaştı. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun oyu ise 30 bin 856’da kaldı.

Her üç seçimin simülasyonu yapıldığında, HDP’nin barajı geçmesi durumunda, d’Hont sistemine göre 2 AK Parti, 1 bağımsız şeklinde gerçekleşen 3 milletvekili dağılımı, bu kez AK Parti, HDP ve MHP arasında birer milletvekili paylaşımı şekline dönüşüyor.

Kısaca, HDP’nin barajı geçmesi Kars’ta MHP’ye yarıyor.

MARJİNAL ETKİ

Bir başka ilginç durum Akdeniz bandında görülüyor.

Bu kez barajı geçen HDP, CHP’den bir milletvekilinin MHP’ye kaymasına neden oluyor.

Bunun için en iyi gösterge de Kahramanmaraş ve Mersin...

Mersin’de 2011 seçiminde 4 AK Parti, 4 CHP, 2 MHP, 1 HDP iken, barajı geçer oy alması halinde simülasyona göre bu kez 4 AK Parti, 3 CHP, 3 MHP, 1 HDP şekline dönüşüyor.

Bazı yerlerde de MHP’den HDP’ye akıyor.

Ancak özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da HDP’ye karşı kaybeden AK Parti oluyor.

Nitekim AK Parti’nin konuyla ilgili önemli ismi, hesaplarının benzer sonuç verdiğini söyledi.

Bir noktaya dikkat çekip ekledi:

“AK Parti’nin 330’unun 300’e inmesi marjinal etki açısından önemli olmaz. Ama MHP 70’ten 40’a, CHP 100’den 70’e inerse etkisi daha ağır olur...”

Sonuçları itibarıyla ilginç bir seçim olacağı kesin...