YAŞ'IN FARKLI ANLAMI
Cumhuriyetin kuruluşundan bugüne kadar Türk kamuoyu general amiral terfi ve tayini ile yakından ilgilenmiştir. Neden böyledir? Cumhuriyetin kuran ve devleti inşa eden kadroların subay kökenli oluşu nedeniyle yakın ilgi sürmüştür. 1960 ihtilali sonrası da, DP iktidarına müdahale edilişi nedeniyle ilgi ve ilişki sürmüştür. Ardından 12 Mart’ın Cumhurbaşkanlığı sürecinin sancılı oluşu ve sonunda Deniz Kuvvetleri'nden bir Oramiral'in bu makama seçilmesi ve 12 Eylül gelince de bir Orgeneral'in Çankaya’daki varlığı, kamuoyunun TSK’yla ilgisinin kopmasını engellemiştir. 28 Şubat da sivil Cumhurbaşkanı'na karşın yaşanınca, YAŞ toplantıları popülerliğini sürdürmüştür.
Bugünkü YAŞ’a gelince; yine ilgimiz sürmeye devam edeceğe benziyor. Çünkü, 12 Nisan konuşmasının ve 27 Nisan bildirisinin gündemde olduğu ve kaldırılmıyacağını açıklamış olması, gözlerimizi yeniden terfi edecek ve Kuvvet Komutanlıkları'na gelecek komuta heyetine çevrildi.
Bu YAŞ toplantısında iki konu üzerinde tartışma ve pazarlık yapılacak. Birisi 28 Şubat sürecinde Sincan’da tankları yürütme emri verilen General Erdal Ceylanoğlu’nun terfi durumu. İkincisi de disiplinsizlikleri nedeniyle TSK’dan ilişikleri kesilecek olan personelin durumu.
Gözler Ceylanoğlu’na çevrilmiş durumda; çelenk koymadan önce muhtemelen Başbakan ile Genelkurmay başkanı bu konuyu konuşup, bu terfinin problem teşkil edip etmediğini, TSK ile Hükümet arasında krize dönüşüp dönüşmeyeceğini konuşacaklardır. TSK açısından Ceylanoğlu’nun emekli edilişi ciddi problem yaratır. Bu durumda, Büyükanıt’ın emre itaat edip, tankları kışladan çıkaran bir ast komutana sahip çıkmadığı kanaati ordu kademelerine egemen olacaktır. Hemen Mustafa Muğlalı olayı anımsanacak ve bundan sonra, ordu kademelerinin yukarıdan verilecek ve siyasi içerik taşıdığı şeklinde yoruma muhtaç olan, emirlerde tereddüt yaşanacaktır. Bu, ordunun emir-komuta ilişkisine, emre itaatin ruhuna aykırıdır. Eğer astlar üstlerin kendilerine sahip çıkmayacakları, emirlerinin arkasında durmayacakları kanaat ve duygusuna kapılırsa, Yeniçeri Ordusu dediğimiz durum ortaya çıkar. TSK’nın ne geleneği ne de kuruluş felsefesi buna izin verir. O halde ne olacak?
Korgeneral Erdal Ceylanoğlu kesinlikle emekli edilmez. Bekleme süresi bir yıl uzatılır, bunun olasılığı yüzde 49’dır. Ceylanoğu ordu alt kademelerinin, Genelkurmay’a saygı ve itaat geleneğinde zedelenme ortaya çıkmasını engelleme, kuşku yaratılmasını önleme amacıyla Orgeneral yapılacaktır. Belki, olaylar böyle akmasaydı, Ceylanoğlu emekli edilecekti. Çünkü, subay olarak esnek tabir edilen, liyakat mı sadakat mi diye ölçülendirildiğinde, sadakat tarafında yer edinmiş bir subay olarak tanınmaktadır. Oysa Orgeneral rütbesi verilen bir subay ordu komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı'na gelecek demektir. Burada daha ağırlıklı olarak liyakat aranır. Bu siyasi tartışmalar Ceylanoğlu’nun şansı olmuştur.
Öte yandan, Başbakan da hiç bir zaman tartışma konusu olan bakanlarını ya da müsteşarını görevden almamaktadır. Neden? Çünkü, Osmanlı’dan bu yana yöneticilere yerleşmiş kanaata göre, toplum kelle istediği zaman, verilmemelidir! O halde, Genelkurmay neden versin?
Öteki terfi ve tayinler ise, görevin gereği normal süreçlerdir. Orgeneral Sarıışık emekli edilecektir. Yalnız şunu söyleyebilirim; Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na gelecek olan Metin Ataç Amiral gerek yabancı dile hakimiyeti gerekse teknik açıdan liyakatiyle bahriyenin en saygı duyulan komutanlarının başında gelmektedir. Ayrıca imanlı bir Kemalist’tir.
YAŞ’ın ikinci konusu da irticai faaliyetler nedeniyle ordudan ilişiği kesilecek personelin durumudur. Başbakan bu konuda ayak diretecektir. Genelkurmay da istihbarat raporlarıyla video görüntülerini karşısına koyacaktır. Erdoğan da karara çekince koyacaktır, ama personelin ordudan ilişiğinin kesilmesini önleyemeyecektir.
Sonuç olarak, TSK toplantıya hangi gündemle gelinmişse, o gündemle çıkılacaktır. Ancak bir çekincem var. Ceylanoğlu’nun emekli edilmesi karşılığı olarak Genelkurmay da çok güçlü bir istekte bulunabilir. Örneğin, Cumhurbaşkanlığı'na getirilecek kişi gibi..
erolmutercimler@haberturk.com
