MbS'nin Türkiye Ziyareti
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman (MbS), 2018’deki Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından Türkiye’yi ilk kez ziyaret ediyor. Ziyaret, Kral Selman'ın daveti üzerine geçen nisan ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suudi Arabistan'ı ziyaretinin ardından gerçekleşiyor.
Katar'ın ablukaya alınması ve Cemal Kaşıkçı cinayeti başta olmak üzere Ankara'nın Suudi Arabistan’a karşı takındığı sert tutumun ardından iki ülke arasında son dönemde yaşanan yakınlaşma için Türkiye’yi U dönüşü yapmakla suçlayanlar illa ki olacaktır. Ancak gerçekçi olmak gerekiyor.
Suudi yönetimi ve Türkiye’nin birbirlerine ihtiyacı var. Suudi Arabistan bölge dosyalarında rolü gerileyen ve AB aracılığıyla İran’la nükleer müzakereleri yeniden başlatan Amerika’nın güvenlik taahhütlerine karşı güçlü ülkelerle yakınlaşarak seçeneklerini çeşitlendirmeye çalışıyor. CHP’li Sezgin Tanrukulu’nun eleştirilerinin aksine Türk savunma sanayii ürünleri, İHA’lar ve SiHA’lar bölgesel denklemde söz sahibi birer aktör haline geldi. Suudi yönetimi tüm bunlara talip. Türkiye de omuzlarına ağır gelen ekonomik baskıları hafifletmeyi ve Suudi Arabistan'ın Türk mallarına uyguladığı gayrı resmî boykotu sona erdirmek istiyor.
Asıl önemlisi ise bölgesel dengelerde yaşanan değişimler. İki ülke arasındaki yakınlaşma bölge güçlerinin siyasi coğrafyayı oluşturmadaki rekabet siyasetinden vazgeçme gereğini anlamalarından sonra geliyor. Bu rekabet siyaseti Arap Baharı devrimi ve karşı devrim şartlarında oluşmuştu. Bu durumdan en çok İran kârlı çıkmıştı.
Dünya iklim değişikliği, gıda temini ve dağıtımı, enerji kaynaklarının güvenli kanallar üzerinden dünya pazarlarına ulaştırılması ve finans sektörlerinde çok ciddi krizlere gebe. Bölgesel denklemler hızla değişiyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından yaşanan gelişmeler ve akaryakıt fiyatlarındaki yükseliş üzerine ABD Başkanı Joe Biden da temmuzda Suudi Arabistan’a gidiyor. Cemal Kaşıkçı cinayeti ile ilgi sert açıklamalarda bulunan ve başkan seçildiği zaman “Suudi Arabistan'a hukuksuz devlet muamelesi yapacağını” söyleyen Biden’in ziyareti şimdi Beyaz Saray tarafından, “ekonomi ve güvenlik alanlarındaki bölgesel işbirliğini genişletmek, enerji ve gıda güvenliğini temin etmek” ifadeleri ile izah ediliyor.