Nikâhsız eşe dul aylığı olmaz
Resmi nikâh ile hukukta üç şeyi değiştiririz: Birincisi "ben ölürsem mirasçımdır", ikincisi "emekli aylığımı, dul aylığı olarak alabilir", üçüncüsü de "boşanırsak mallarımız ikiye bölünür"...
Ali Bey, bir tanıdığın eşi öğretmen, vefat etmiş. Ama aralarında nikâhları yokmuş, 3 çocukları var nüfus kayıtlarında. Baba hepsini kaydına aldığı için çocuklarına maaş bağlandı, ancak eşi nikâhlı olmadığından maaş alamadı. Buna benzer bir haber okumuştum, nikâhsız eş de dul maaşı alabilir mi? ■ İsmi saklı
Sayın okurum, resmi nikâhın hukukta üç sonucu vardır. Birincisi "ben ölürsem mirasçımdır", ikincisi "emekli aylığımı dul aylığı olarak alabilir", üçüncüsü de "boşanırsak mallarımız ikiye bölünür". Bu sebeple aralarında resmi nikâh olmayan kadın ile erkekten hangisi vefat ederse etsin, sağ kalan eşe SGK dul aylığı vermez.
ESKİDEN VARDI
Sayın okurum, biliyorsunuz Türk Medeni Kanunu'ndan (17.02.1926) önce erkekler birden fazla kadınla evlenebiliyordu, ama sonra tek eşlilik kabul edildi. Bu sebeple 17.02.1926 öncesi birden çok resmi veya imam nikâhlı olan kadınlara, ölen memur kocalarından dul aylığı veriliyordu. 5434 sayılı kanunun 70. maddesine göre, "Birden fazla karısı olan kocanın ölümünde 68'inci maddede yazılı nispette hesaplanacak dul aylığı, bunlar arasında paylaştırılmak suretiyle bağlanır. Bunlardan birinin ölümünde veya aylığının kesilmesini gerektiren bir duruma girmesinde aylığı en çok bir yıl içinde yazı ile sandığa müracaat olunması şartıyla kalan dul bir kişi ise onun aylığına ve birden fazla ise eşitlikle bunların aylıklarına eklenir. 77'nci maddenin (a) fıkrası hükümleri bunların birbirleri hakkında da uygulanır".
ŞİMDİ YOK
5510 ve 5434 sayılı kanunlar gereğince, "eş" tabiriyle mutlaka resmi nikâhlı olan ifade edilmektedir. Bu sebeple, aralarında resmi nikâh olmayanların, vefat eden kocalarından dul aylığı alma hakkı yoktur.
Yurtdışı borçlanması için vatandaş olmak gerekir
3201 sayılı kanuna göre 15.11.2013 tarihinde SGK Rize İl Müdürlüğü'ne, 12.01.1971-28.12.2008 arasını kapsayan Gürcistan uyruklu hizmet belgemle müracaatta bulundum. Türk vatandaşı oldum. Rize bölgesinde evlendim. 2013 Ekim ayında 30 gün sigortalı çalıştım. Hizmet belgemle beraber yurtdışı borçlanma servisine müracaat ettim. "Türk vatandaşı olmadığınız tespit edildiğinden borçlanma işlemleriniz iptal olunmuştur" dendi. Borçlanmamın kabul edilmesi için hangi işlemleri yaptırmam gerekiyor? ■ İsmi saklı
Sayın okurum, 3201 sayılı kanuna göre yurtdışında geçen ikamet veya çalışma sürelerini borçlanmak için 2 kere vatandaşlık şartı vardır. Birincisi, yurtdışında çalıştığınız veya ikamet ettiğiniz tarihlerde Türk vatandaşı olmanız gerekir, ikincisi de borçlanmak için dilekçe verdiğiniz tarihte Türk vatandaşı olmanız lazım. Sizin Gürcistan'da geçen süreleriniz Türk vatandaşı olarak geçmediği için borçlanma hakkınız yok. Sadece Türkiye'ye zorunlu göç sebebiyle gelmiş olanlar, zorunlu göçle geldikleri ülkede Türk vatandaşı olmayan (mesela 1989 Bulgaristan göçmenleri gibi) süreleri borçlanabiliyorlar.
