Yeni dönemde heyecan nerede?
Seçimlerin son haftasına girdik. Pazar günü bir fazla oyu alan Cumhurbaşkanlığını kazanacak ve seçimler tamamlanacak.
İlk turda Millet Meclisi seçimi sonuçlandı ve çoğunluğu Cumhur İttifakı kazandı. Meclisin kazanılması iktidarın yasama ile yürütme bütünlüğünün korunması bakımından ikinci turda Erdoğan’ı şanslı kılıyor.
➔Matematik olarak elbette Millet İttifakı adayı Kılıçdaroğlu’nun seçilme olasılığı var. Ancak düşük bir olasılık.
➔Seçilse bile parlamento desteğinden yoksun olacak. Bir dezavantajı burada oluştu.
➔İkincisi, rakibi 4.5 puan önde ve kazanması için yarım puana ihtiyacı var. Kendisinin ise 5 puanın biraz üzerine çıkması lazım. Ciddi bir zorluk.
2024 YEREL SEÇİMİ BİR TEST
➔Parlamentoda çoğunluğu kaybetmiş olarak muhalefetin adayı Kemal Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanlığını kazanırsa toplumda ve ekonomide değişim ihtiyacına cevap verebilir mi? ➔Hemen değil, belki gecikmeli olabilir. Çünkü önünde 2024 yerel seçim testi olacak.
➔İktidarda kalabilmesi 10 ay sonra yapılacak yerel seçimin sonucuna bağlı. Seçimlerde yenilgi alması erken seçim tartışmalarını gündeme getirir ve icraat dönemini kısaltabilir.
➔Bu nedenden dolayı seçim öncesi verdiği büyük kısmı popülist vaatlerin bir kısmını gerçekleştirmesi gerekecek.
➔Ancak bunun için ekonomik kaynaklar yeterli değil. Kaynak bulunsa bile popülist uygulamalara devam edilirse ekonominin taşıyacak gücü yok. Ekonomide ihtiyaç olan artık büyümenin gazına değil, frenine basmak.
➔Bütün bunları dikkate alınca yeni Cumhurbaşkanı’nın önünde 5 yıllık bir icraat döneminin olmadığı görülür. En azından 2024 seçimlerinin geçmesi lazım. O seçim testini de geçmesi halinde geriye 4 yıl kalır ki, asıl icraat dönemi 2024-2028 arası olur.
➔Seçimin ilk turunda alınan sonucu gören finansal piyasalar da seçim öncesi fiyatladığı değişim isteğinde geri adım attı ve ileri gidenler geri basmaya başladı.
ERDOĞAN SEÇİLİRSE NEYAPABİLİR?
➔Parlamentoda çoğunluğu sağlamasından, ilk turda kendisinin yüzde 49.5 ile kazanmanın eşiğinde bir oy oranı almasından ve psikolojik üstünlüğü ele geçirmesinden dolayı Erdoğan ikinci tura avantajlı giriyor. Hatta sandığa gitme oranına bağlı olarak aradaki farkın açılması da mümkündür.
➔Seçildikten sonra 2024’teki yerel seçim gerçeği onun da önünde duracak. Planını, icraatlarını ilk seçimde kazanmaya, en azından bir iki büyük şehri geri almaya yönelik yapacaktır.
➔Dolayısıyla seçim ekonomisine aynen devam etmese de, popülist politikalardan tam da vazgeçemeyecek. Mevcudu sonraki seçime kadar korumaya çalışacak.
➔Bu çerçevede enflasyonla gerçek bir mücadeleye başlayamayacak. Geniş kitlelerin ekonomik durumunda dramatik kayıplar verdirecek icraattan sakınacak.
➔Çünkü acı reçete uygulaması pekala zaten geçim zorluğu yaşayan geniş seçmen kitlesinde kızgınlık yaratabilir ve 2024 yerel seçimini iktidarın referandumuna dönüştürebilir.
➔Dış güvenlik, gerginlik ve terör korkusunun yerel seçimler üzerindeki etkisi de az.
ERDOĞAN’IN YENİ DÖNEM AÇILIMI OLUR MU?
➔İlk tur sonrası geçen haftaki finansal piyasa fiyatlamalarından bunun işaretleri alındı bile. Yeni bir rüzgarın esmemesi, yeni bir heyecanın başlamamasını biz böyle yorumluyoruz.
➔Yine de Erdoğan’ın yeni dönemin bazı belirsizlikleri söz konusu.
Cumhuriyetin ikinci yüzyılının başlangıcını oluşturacak beş yılı nasıl geçirecek?
➔Yeni dönemi kutuplaştırmaya, siyasi kavgaya ve gelir dağılımını bozmaya devam ederek mi, yoksa daha geniş toplum kesimlerini kapsayıcı bir açılım yaparak mı geçirecek? Bunun ilk işaretlerini gelecek haftadan itibaren alabiliriz.
➔Erdoğan değiştiği veya değişebildiği oranda toplumda, ekonomide ve piyasalarda karşılığını bulacak ve heyecan da yaratacak.
Yoksa gidilen yolun heyecanı zaten yoktu ama o da tıkandı.