Çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamayın

Ohio State Üniversitesi ve Amsterdam Üniversitesi'ndeki araştırmacıların, 7-11 yaşları arasındaki 565 çocuk ve anne-babalarıyla yaptıkları araştırmanın sonuçları oldukça ilgi çekici. Buna göre çocuklarına sürekli özel olduklarını, diğer çocuklardan daha üstün olduklarını söyleyen ebeveynler çocuklarda narsistik özellikler gelişmesine neden oluyor.

Peki narsistik kişilik özellikleri nelerdir?

Ebeveynler çocuk eğitiminde nelere dikkat etmeli?

Konu hakkında detaylı bilgiyi Aile ve Toplum Psikolojisi Derneği'nden Uzman Psikolog Nejla Yıldız'a sorduk.

Narsist kişiler kendini nasıl belli ediyor?

Narsistik özelliklere sahip kişiler, başarılarını ve yeteneklerini abartır, eleştiriye çok açık değildir, ve empati yani başkalarının ne hissettiğini anlama konusunda zorlanır.

Çocuklarda durum nedir peki?

Araştırmacılar sıcaklık ve takdir ile büyütülen çocukların, kendilerini değerli bireyler olarak gördüklerini ve özgüven geliştirdiklerini söylüyor. Sonuçlar bize, çocukların diğer çocuklardan daha üstün olduğu mesajı verilmesinin özgüven gelişmesine değil, aksine narsistik özelliklerin gelişmesine sebep olduğunu gösteriyor.

Türkiye'ye bakacak olursak çocuk yetiştirme konusunda en sık karşılaşılan hata nedir?

Durumu Türkiye'deki ebeveynler ve çocuklara çevirecek olursak, "sen en özelsin", "istersen her şeyi başarabilirsin" mesajı verilerek büyütülen çocuklara rastlayabiliyoruz. Çocuğa sınırsız özgürlük verildiği, otoritenin ve kuralları belirleyenin çocuk olduğu evlerde sağlıklı çocuk yetiştirmek çok mümkün değil.

VERİLEN MESAJLARA DİKKAT!

Ebeveynler çocukları üzülmesin diye genelde istediklerini yapma eğilimde oluyor ama...

Anne-babalar, çocuklarının her isteklerine evet derken, hayatlarını çocuklarının istedikleri gibi şekillendirirken, bir şikâyet geldiğinde her zaman çocuğunun tarafında yer alırken, aslında farkında olmadan çocuklara 'her zaman ben haklıyım', 'benim isteklerim önceliklidir ve hemen yapılmalıdır' mesajlarını iletiyor. Bu çocuklar büyüdüklerinde de istedikleri her şeyi elde edebileceklerine, her zaman kendilerinin haklı olduklarına ve diğer kişilerden üstün olduklarına inanıyor. Bu sebeple kurdukları ilişkilerde ve iş hayatlarında sıkıntılar yaşayabiliyor.

Oysa gerçekten özgüven sahibi bireyler, güçlü yönlerini bildikleri gibi zayıf yönlerinin de farkında olur; başkalarının haklarına saygı duyar; karşı tarafın da duygu ve düşüncelerini önemser; başarılı olsalar da olmasalar da sevildiklerini bilirler.

"DİĞER ÇOCUKLARLA KIYASLAMAYIN!"

O halde çocuğumuzun sağlam bir özgüvene sahip, başkalarının haklarına saygı duyan, sorumluluk sahibi bir birey olmasını istiyorsak,ne yapmalıyız?

Bunu madde madde sıralayalım;

- Özgürlüklerinin sınırlarını belirleyin. Her çocuk, kendi yaş ve gelişim düzeyine göre kurallara ve sınıra ihtiyaç duymaktadır.

- Çocuğunuz başarılı olsa da olmasa da sevildiğini, ona değer verdiğinizi gösterin. Başarılı olamasa da çabasını takdir edin.

- Başka çocuklarla kıyaslamayın.

- Sorumluluk verin. Tüm işleri onun adına yapmayın.

- Gelişimsel olarak kendisi için neyin doğru neyin yanlış olduğunu bilme yetisine sahip olmayan çocuklardan karar vermesini istemek, ona sınırsız seçenekler sunmak oldukça kaygı vericidir. Bu yüzden otoriteyi küçük çocuklara bırakmamak gerekir.