Edirne'de buğday, Adana'da domates... Hastalık nedeniyle verim düştü
Edirne'de zamansız gelen yağışlar, baharla birlikte de etkili olan kuraklık buğdayı vurdu. Buğday kök hastalığınına yakalandı. Adana'da ise domates üreticileri hastalıktan muzdarip...
Türkiye'nin buğday ihtiyacının yüzde 20'sini karşılayan Trakya'da, önce aşırı yağışlar, ardından beklenen mevsimde yağışların düşmemesi sonucu meydana gelen kuraklık nedeniyle buğdayda 'kök hastalığı' meydana geldi. Bölgede 1 milyon 750 bin dekar alanın büyük bölümünde görülen hastalığın üründe yüzde 50'lere varan ürün kaybına neden olması bekleniyor. Edirne Ziraat Odası Başkanı Cengiz Yorulmaz, hastalık ve kuraklık nedeniyle buğdayda çok büyük verim kaybı beklediklerini belirterek, şöyle dedi:
"Edirne, eylül ayından mart ayına kadar metrekareye 800 kilogram yağış aldı. Bu yağışlardan dolayı gübre ve ilacı zamanında atamadık ve bundan dolayı Edirne ve civarında buğdayda çok büyük hastalık oldu. Bu hastalığı 'kök hastalığı' diyoruz. Mart ayından sonra istediğimiz yağışlar yağmayınca buğdayda bu kök hastalığı dediğimiz hastalık tetiklendi. Hem hastalık, hem kuraklık nedeniyle buğdayda çok büyük kaybımız olacak Edirne'de. Geçen yıla göre bu yıl Edirne ve civarında verim, yüzde 50 düşük olacak. Hem bu hem de verilen yüzde 11'lik zam bizleri tatmin etmemektedir. Trakyalı çiftçinin bu yıl morali bozuk olacak. Edirne'de 1.2 milyona yakın ekili buğday arazisinde benim beklentime göre, yüzde 50 verim kaybı olacak. Bu çok ciddi bir rakam bu da tabii ki maddi açıdan çiftçiyi zorlayacaktır."
"BİTKİ STRESE GİRDİ"
Kırklareli Ziraat Odası Başkanı Ekrem Şaylan, yağış almayan bitkinin strese girdiğini ifade ederek, "Buğdayın en suya ihtiyaç duyduğu dönemde yağmur yağmadığı için verim kaybı bekliyoruz. Kentte 200 bin dekar ekili alanda verim kaybı bekliyoruz. Bu da çiftçiyi maddi anlamda dönüşü olacak. Bitki strese girdiği için yeşil kaldı. Verim kaybı bekliyoruz" dedi. Tekirdağ Ziraat Odası Başkanı İmdat Saygı, mahsulü zamanında ilaçlayamadıkları için az da olsa hastalık olduğunu belirterek, "Yağışlar biraz geç kaldı. Bu nedenle verim kaybı bekliyoruz. Geçen yıl aldığımız verimi beklemiyoruz. Kuraklıktan dolayı bu sene ilk yağışlar çok oldu. Nisan ayın içinde ve sonunda yağış olsaydı çok iyi olurdu" dedi.
TARLALARDA ÇATLAKLAR OLUŞTU
Bölgede yavaş yavaş buğday hasadına başlayan üreticiler ise üzüntü yaşıyor ve borçlarının bir yıl ertelenmesi talebinde bulunuyor. Edirne'nin Musabeyli köyünde üreticilik yapan Erhan Mercan, dengesiz yağışlardan dolayı bu yıl buğdayda yarı yarıya verim kaybı yaşadıklarını belirterek, "Geçen yıl biçtiğimiz buğdayın bu sene yarısını biçmekteyiz. Yarıdan bile aşağı biçtiğimiz yerler var. Geçen sene dekarı 600 kilo biçerken bu yıl, 250-300 kilo arasında biçiyoruz. Maliyet hesabı yapıldığında kurtarmıyor. Bu yıl kötü bir yıl yaşıyoruz. Yağışların zamansız yağmasıyla, gübrelemeyi zamanında yapamadık. Dengesiz yağışlar buğdayda verimi düşürdü" dedi.
Üreticilerden Süleyman İsencik, zamanında yağış almayan toprakta büyük çatlaklar oluştuğunu belirterek, "Zamanında yağışın düşmemesinden dolayı bu sene verimler çok düşük. Fiyatlarda çok düşük. Masraflarımızı çıkaramayacağız. Normalde 1 metre olması gerekirken 50 santimde kaldı. Bu yıl devletten daha güzel fiyat bekliyoruz. Yoksa masrafları çıkaramayız. Bu yıl buğdaydan çok büyük zarar ettik. Kuraklığın en güzel göstergesi toprağın yarıklar şeklinde çatlaması. Yağış almayan toprak büyük yarıklar şeklinde çatlamaya başladı. Bu çatlaklara kolumuzu rahatlıkla sokabiliyoruz. Bu kuraklığın acı gerçeği" dedi.
"SAMAN İTHALATI ARTACAK"
Üreticilerden Osman Küçükarda, tarlasına ektiği buğdayın boyunun kısa kaldığını belirterek, "Geçtiğimiz yıl ektiğimiz buğdayda, dönümünden 13-15 saman balyası çıkıyordu. Bu yıl 4'ü geçmiyor. Bu sene hayvan besicisinin işi çok zor. Samanda çok kriz yaşanacak. Devlet buna önlem almalı. Geçtiğimiz yıl 6-8 liradan giden saman balyası bu yıl,13 liraya çıkmasını bekliyoruz. Kışın saman bulmak çok zor" diye konuştu.
DOMATES ÜRETİCİSİ YİNE GÜLMEDİ
Adana'da ise Seyhan Ziraat Odası Başkanı Cahit İncefikir, bölgede çeşitli hastalıklar nedeniyle domates ekim alanlarının yüzde 50 azaldığını, geçen yıl 25-35 kuruş arası olan fiyatların da bu nedenle bu yıl 3 kat arttığını söyledi. Çukurova bölgesinde yetişen domateste hastalıkların artışı nedeniyle son 5-6 yıldır çiftçilerin alternatif ürünlere yöneldiğini belirten İncefikir, geçen yıl 22 bin 756 dönüm olan domates ekim alanının bu yıl 10 bin dönüme kadar düştüğünü belirtti. İncefikir, fiyatı 2017'de 25-35 kuruş olan domates fiyatının, ekim alanlarının azalması nedeniyle bu yıl 3 kat arttığını kaydetti.
Mantar, domates güvesi ve kurt hastalıklarının domateste çok ciddi maliyetle birlikte rekolte düşüklüğüne neden olduğunu ve çiftçilerin artık bu maliyetle uğraşmak istemediğini belirten Cahit İncefikir, Ekim alanlarında yüzde 50'ye yakın azalma olması nedeniyle iyi domateste fiyatlar 1, 1.20 lira, orta domateste ise 90 kuruş gibi rakamlar telaffuz ediliyor diye konuştu. (DHA)