Tazminat Alma Şartları Nelerdir? İş Yerinden Tazminat Almak İçin Kaç Yıl Çalışmak Gerekli?

İş hayatında çalışanların güvence altında olmasını sağlayan en önemli haklardan biri tazminattır. İş sözleşmesinin sona ermesi durumunda belirli şartları sağlayan işçiler, işverenden tazminat talep etme hakkına sahip olur. Ancak bu hak, işten ayrılma şekline ve çalışma süresine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Özellikle kıdem tazminatı, uzun süreli çalışanlar için ekonomik bir teminat niteliğindedir. İş kanununa göre tazminat alabilmek için gerekli süre, haklı nedenler ve başvuru yolları dikkatle takip edilmelidir. Bu yazımızda Tazminat Alma Şartları Nelerdir? İş Yerinden Tazminat Almak İçin Kaç Yıl Çalışmak Gerekli? Sorularına cevap bulacağız.

Giriş: 01.07.2025 - 12:07 Güncelleme: 01.07.2025 - 12:07

Tazminat, iş sözleşmesinin sona ermesinden doğan zararı veya işçinin emeğinin karşılığını telafi etmek üzere işverence ödenen maddi bir ödemedir. Türkiye’de en yaygın olan tazminat türleri şunlardır:

Kıdem tazminatı

İhbar tazminatı

Haksız fesih tazminatı

Mobbing nedeniyle manevi tazminat

Fazla mesai, yıllık izin, prim vb. ödemelere dair tazminatlar

En Az 1 Yıl Aynı İşyerinde Çalışmış Olmak İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl kesintisiz çalışmış olması gerekir.

İş Sözleşmesinin Belirli Şekillerde Sona Ermesi Kıdem tazminatı sadece aşağıdaki fesih durumlarında ödenir:

İşveren tarafından haksız yere veya ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı olmayan nedenlerle işten çıkarılma

İşçi tarafından, haklı nedenlerle işten ayrılma

Emeklilik nedeniyle işten ayrılma

Askerlik nedeniyle ayrılma (erkek işçiler için)

Kadın işçinin evlendikten sonra 1 yıl içinde işten ayrılması

İşçinin vefatı

Sigortalı Olarak Çalışmak Kıdem tazminatı, yalnızca 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında sigortalı olarak çalışan işçilere ödenir.

İşverenin İş Kanunu’na Uygun Şekilde İş Sözleşmesini Feshetmesi Eğer işveren işçiyi "ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış" gerekçesiyle işten çıkarırsa, işçi kıdem tazminatı alamaz.

Kıdem tazminatı almak için iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olmak gereklidir. Bu süre kesintisiz ve aynı işveren nezdinde geçmiş olmalıdır. 1 yıldan fazla her tam yıl için işçiye, son brüt maaşı üzerinden 1 aylık brüt ücret kadar kıdem tazminatı ödenir.

İhbar tazminatı, iş sözleşmesi sonlandırılırken karşı tarafa belirli bir süre önceden bildirim yapılmaması durumunda ödenir. İhbar süresi şu şekildedir:

6 aydan az çalışan için 2 hafta

6 ay – 1.5 yıl arası çalışan için 4 hafta

1.5 – 3 yıl arası çalışan için 6 hafta

3 yıldan fazla çalışan için 8 hafta

Bu süreye uymadan işten çıkaran taraf, karşı tarafa ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.

Manevi Tazminat: İşçinin mobbing, ayrımcılık, onur kırıcı davranışlar gibi nedenlerle psikolojik zarar gördüğünü ispat etmesi halinde talep edilir.

Fazla Mesai ve İzin Tazminatları: Kullanılmayan yıllık izinler, ödenmeyen fazla mesailer için iş sözleşmesi sonlandırıldığında işçiye ödeme yapılır.

İş sözleşmesi sona erdikten sonra işçi, işverenden yasal sürede tazminat talep edebilir.

Tazminat ödenmezse, arabuluculuk başvurusu yapılır. Arabulucuda çözüm sağlanamazsa, iş mahkemesine dava açılır.

Tazminat davası açma süresi genellikle 5 yıl ile sınırlıdır.

Tazminat hakkı, işçinin emeğinin karşılığını güvence altına alan yasal bir haktır. Özellikle kıdem tazminatı alabilmek için en az 1 yıl çalışmış olmak ve işten ayrılma gerekçesinin yasal çerçevede uygun olması gerekir. İş sözleşmesinin nasıl ve neden sona erdiği, hangi tazminatın alınabileceğini belirleyen temel unsurdur. İşçilerin bu haklarını koruyabilmeleri için yasal süreçleri ve iş kanununu iyi bilmeleri büyük önem taşır.

Haberi Hazırlayan: Rıza Gereniz