Polisin 'gaz'ı çocukları vurdu
Tarihi finalde holigan terörüne, polis AİHM'nin 'insanlık dışı' bulduğu gaz yöntemiyle cevap verdi. Olan çocuklara ve kadınlara oldu...
HT GAZETE
GALATASARAY’ı şampiyonluğa taşıyan derbi sonrasında çıkan olaylar, bir kez daha polisin “orantısız güç” kullanmasının tartışılmasına neden oldu. İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu’nun geçtiğimiz cuma günü “Polis, 3 binden fazla personelle görev başında olacak. Çok olağanüstü, çok ekstra bir tedbir aldığımızı düşünmeyin” açıklamasına rağmen Şükrü Saracoğlu Stadyumu ile çevresini cehenneme çeviren olaylara polisin, kadınlar ile çocukların da olduğu tribünlere gazla müdahalesinin neden olduğu öne sürüldü.
GAZ BOMBASI ATILDI
Taraftarların iddiasına göre; maçın bitimiyle birlikte statta patlak veren daha sonra ise stat dışına taşan olayların fitilini, kadınlar ile çocukların da yoğun olarak bulunduğu Türk Telekom Kale Arkası Tribünü’ne polisin attığı gaz bombası ateşledi.
‘SAHAYA ATLADILAR’
Bir Fenerbahçe taraftarı, “Maç bittiği anda Galatasaraylı futbolcular sevinç gösterileri yapmaya başladı. Çevik Kuvvet polisi de Galatasaraylı futbolcuların etrafında güvenlik halkası oluşturdu. Ancak bu sırada sahaya atlayan bazı Fenerbahçeliler oldu. Polis, Fenerbahçeli taraftarları dövmeye başladı. Türk Telekom Kale Arkası Tribünü’ne ise polis kadın ve çocuklar olmasına rağmen gazla müdahale etti. Ondan sonra olaylar çığrından çıktı. Gazdan etkilenen taraftarlar sahaya girmeye başladı. Polis olayları önleyeceğine saha içindeki taraftarları dövdü” dedi.
KAÇANA TAZYİKLİ SU
Sıkılan biber gazından kaçmak için stattan çıkmak isteyen taraftarların da güçlük yaşadığını ifade eden görgü tanıkları, “Polis dışarı çıkan taraftarlara gaz bombası, biber gazı, TOMA araçlarından basınçlı su sıkmaya başladı. Stadı terk etmek isteyen taraftarlar, tekrar stadın içine dönmek zorunda kaldı. Olaylar daha da büyüdü. Çevik Kuvvet polisi stadın içindeki taraftarlara gaz bombası attı, basınçlı ve biber gazlı su sıkmaya başladı. Çok sayıda taraftar baygınlık geçirdi” diye konuştu.
MAHSUR KALDILAR
Astımı olan taraftarlara sağlık görevlilerinin müdahale ettiğini belirten tanıklara göre, dışarı çıkmak isteyen taraftara da basınçlı su ve biber gazıyla müdahale edildi. Taraftarlar yaklaşık 2 saat statta mahsur kaldı.
DURAKTA DA GAZ
Fenerbahçeliler sert müdahalenin stat dışında da hatta metrobüs duraklarında da sürdüğünü söyledi. Bir görgü tanığı, “Stattan çıkmayı başarıp Söğütlüçeşme’den metrobüsle evlerine gitmeye çalışan taraftarlar, yine polisin sert müdahalesiyle karşılaştı. Polis toplu bekleyen taraftarlara basınçlı su ve gaz bombası ile müdahale etti. Gaz bombası metrobüsün içine kadar girdi. Metrobüsler Zincirlikuyu’ya kadar hiçbir durakta durmadı” diye konuştu.
‘Kırılan koltuklar olayları ateşledi’
BİR başka taraftar ise, olayların fitilini kale arkasındaki küçük bir grup fanatik taraftarın sahaya söktükleri koltukları atmasının ateşlediğini ifade etti. Taraftar, “50 kişilik Çevik Kuvvet grubu saha içinden bu gruba doğru yönelirken aynı anda Fenerium Tribünü önündeki 10 kişilik Çevik Kuvvet ekibi de grubun üzerine gitti. Polisin yaptığı bu iki hamle, kale arkasındaki tribündeki olayları çığrından çıkardı” dedi. Bunun üzerine tribünlerdeki yüzlerce kişinin söktükleri koltukları atıp, polisi saha ortasına doğru kovaladığını belirten taraftar, adeta bir savaş görüntüsü yaratan müdahale emrinin bu sırada geldiğini söyledi. Taraftar şöyle konuştu: “Tribüne, nefes almaya çalışan kadınların ve çocukların çığlığı, onları korumak isteyen eş ya da sevgilileri ile anne ve babaların feryatları hâkim oldu. Yüzlerce kişi gazdan kaçmak için kapılara yığıldı. Kapıda bekleyen Çevik Kuvvet ekibi, binlerce kişinin bulunduğu yere doğru biber gazı sıktı” dedi.
VIP KONUKLARA DA GAZ
MALEZYA Havayolları, Malezya Telekon ve Axiata gibi 40 milyar dolarlık dev şirketlerin bulunduğu uluslararası Khazanah’ın direktörü Azman Mokhtar da Kalamış’ta polisin sıktığı gaza maruz kaldı. Malezya Sultanı ve başbakanının başdanışmanı olan Mokhtar ekibiyle birlikte Kalamış’ta bir restoranda Fenerbahçe Galatasaray maçını seyretti. Maç sonrası Mokhtar sıkılan gazdan etkilenerek restoranı terk etti. Öte yandan G.Saray’ın davetlisi olarak maçı izleyen Barcelona Başkanı Sadro Rosell de gazdan etkilendi.
POLİS CAMİYE SIĞINDI
BİNLERCE Fenerbahçe taraftarı, maç sonrası Kızıltoprak Meydanı’nda bulunan bir benzin istasyonunda bekleyen polis ekiplerine saldırdı. Taraftarlar benzin istasyonu ile ekip araçlarına zarar verince, polisler canlarını kurtarmak için bitişikteki camiye sığındı. Bazıları ise havaya ateş ederek saldırgan taraftarları uzaklaştırmaya çalıştı.
FOTO MUHABİRLERİ YAŞADIKLARINI ANLATIYOR
‘Gaz taraftarları çıldırttı’
VAHAP HACIOĞLU: Maçın bitimiyle birlikte Galatasaraylılar saha ortasında sevinmeye başladığında polisin bir anda anlamsız bir şekilde saha ortasında Galatasaraylıları çembere alması Fenerbahçe taraftarlarını çılgına çevirdi. Daha sonra birkaç yerden sahaya atlamalar oldu. O anda polis onları kontrol edebilse olaylar bu boyutlara kesinlikle gelmezdi. Ancak polisin o birkaç kişiyi kontrol edemeyip saha içerisinde biber gazı sıkması taraftarları iyice çılgına çevirdi.
‘Polis çemberi kızdırdı’
UĞRAŞ ÖZYURT: Maç sonunda Galatasaraylılar sevinmeye başlarken polis etraflarında güvenlik çemberi oluşturdu. Çok üzgün olan fanatik Fenerbahçeli taraftarlar, bu durumu “Biz Galatasaraylı futbolcuları böyle gözünüzün önünde sevindiririz” mesajı olarak algıladı. Çıkan olaylar sahaya yansımaya başladığında polisler yetersiz sayılarından dolayı geri çekildi. 1-2 dakika sonra her yer biber gazıydı. O sırada yere düşen ve bayılan arkadaşları gördüm.
‘Polis depar atarak kaçtı’
HÜSEYİN YAVUZ: Gerginliği maç biter bitmez bütün polislerin bir anda Galatasaray takımına saldırırcasına kalkanlarla sahaya dalması tetikledi. Polisler sahaya girince taraftar gaza geldi, sahaya atladı. İlk defa polislerin depar atarak kaçtıklarına şahit oldum. Tabii ki maçtan önce de maç sırasında da gerginlik oldu, olaylar oldu ama maç bitene kadar olan olaylar maalesef Türkiye’de çok sık rastladığımız manzaralar. İlk defa sahada ölüm korkusu yaşadım.
‘Saha içinde korumasız kaldık’
VEDAT DANACI: 1983 yılından beri bu işi yapıyorum. Hayatımda bu derece sıkıntı yaşadığım 2. olay bu. Polislerin sıktığı biber gazının etkisiyle ne kendimizi ne de fotoğraf makinelerimizi koruyacak durumda değildik. Seyircinin sahaya girmesiyle birlikte direkt hedef olduk. Sahanın içerisindeki olaylarda polis tünele saklanınca biz saha içerisinde korumasız kaldık. Daha doğrusu tek hedef kaldık. Bu karambolde bir objektifim kayboldu.
Sibel HÜRTAŞ/ ANKARA
AİHM’nin gaz kararı Kadıköy’de delindi
ŞÜKRÜ Saracoğlu Stadı’nda polisin biber gazlı müdahalesinden kaçmaya çalışanlar izdiham sırasında yaralanırken, kaçamayanlar biber gazını solumak zorunda kaldı. Orantısız gaz kullanımı nedeniyle daha önce AİHM’de tazminata mahkûm olan Türkiye’nin, Uluslararası Mahkeme ve İşkenceyi Önleme Komitesi’nin gazla ilgili uyarılarını yerine getirmemesi hukukçuların tepkilerine neden oldu. Sahada orantısız bir güç kullanımı olduğunu belirten Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Günal Kurşun, “Böyle bir kalabalığa gaz sıkılması hatalı bir durum. Gaz kullanımının AİHM’nin işaret ettiği standartlara bağlanması ve kullanılacağı yerler, kullanan kişiler gibi en ince ayrıntısına kadar yazılı kurallara bağlanması gerekiyor” dedi. Hükümetin gaz kullanımı dahil olmak üzere polisin aşırı güç kullanmasını önleyecek tedbirleri acilen alması gerektiğini savunan AİHM Uzmanı Avukat Orhan Kemal Cengiz ise “Gazın hangi koşullarda kullanılacağının yazılı olarak düzenlenmemiş olması, ölçüsüz bir şekilde kullanılması, gaz kullanımından sonra maruz kalan kişilere tıbbi yardım verilmemesi açık bir şekilde Türkiye’nin uluslararası insan hakları enstrümanlarından doğan yükümlülüklerini ihlal ediyor” dedi.
DAHA ÖNCE MAHKÛM ETTİ
AİHM geçen günlerde Türkiye’yi orantısız gaz kullanımı nedeniyle tazminata mahkûm ederken, bir dizi önlemin alınmasını istemişti. AİHM kararında, “biber gazının kapalı alanlarda kesinlikle kullanılmaması” uyarısında bulunmuştu. AİHM açık alanda biber gazı kullanımı için polisin bir dizi önlem alması gerektiğine dikkat çekerek, biber gazına maruz kalan kişiler derhal doktor kontrolünden geçirilmeli ve gazın etkisini giderecek ilaçlar kendilerine temin edilmeli” kararını almıştı.
İnceleme sürüyor 47 kişi gözaltında
FENEBAHÇE-Galatasaray arasında oynanan şampiyonluk maçından sonra çıkan olaylarda, 36 kişi yaralandı, 9 polis aracı, 6 ambulans ve 1 itfaiye aracı zarar gördü. Olaylara karışan 12 çocuk polis tarafından ailesine teslim edilirken 47 taraftar suçüstü yakalanarak gözaltına alındı. Sağlık kontrolünden geçirilen taraftarlar bugün Kadıköy Adliyesi’ne sevk edilecek. Olayların İETT’ye faturası da ağır oldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre; 125 durağın camları kırıldı, 14 durak tamamen tahrip edildi, 68 metrobüs ve 17 İETT otobüsü büyük hasar gördü. Olaylarla ilgili Asayiş Şube Müdürlüğü ekipleri soruşturma başlattı. Polis kamerası ve yayıncı kuruluşa ait görüntülerle stadın güvenlik kamera görüntülerini incelemek üzere özel bir ekip oluşturuldu. Özel ekip ayrıca civardaki işyeri ve polis kamera görüntülerini de mercek altına aldı. Görüntülerde olaylara karıştığı tespit edilenler gözaltına alınacak