Yapay zekayla borsa darbesi

Hafta sonunda suikast girişiminden kıl payı ve yaralı kurtulan Donald Trump’ın ABD Başkanlığına bir sel gibi aktığını yazdım. Trump suikastı çok başarılı şekilde lehine çevirerek 3.5 ay sonra yapılacak seçimleri daha yapılmadan kazandı gibi.

4 yıllık aradan sonra ikinci kez ABD başkanlığa geldiğinde dünya jeopolitiğine, ekonomilere ve küresel piyasalara etkisini irdelemeyi bugüne bırakmıştım.

➔ Bu etki finansal piyasalarla zaten kısmen başlamıştı. Ancak hafta sonundan itibaren baskınlık kazandı.

➔ Aynı zamanda finansal piyasaları Fed’in eylül toplantısında faiz indirimine gideceğinin netlik kazanması da belirgin şekilde etkiliyor. Yani küresel piyasalar çifte etkiyle karşı karşıya.

TRUMPLASYON KORKUSU

➔ Faiz indiriminin başlayacağının netleşmesi üzerine geçen haftadan itibaren dolarda ve ABD faizlerinde düşüş, altın ve Bitcoin’de yükseliş başladı.

➔ Trump etkisi ile dolar düşmeye devam etti. Dolar Endeksi 4 Temmuz’da 105.040 düzeyinden 103.342’ye kadar geriledi. İki haftadaki düşüş yüzde 1.6’ya vardı.

➔ Fakat aynı düşüş faizlerde sürmedi. Çünkü Trump’ın ekonomide politikalarının genişlemeci ve enflasyonist olacağı öngörülüyor. Buradan hareketle “Trumpflasyon korkusu” diye bir tanımlama da ortaya atıldı.

➔ Bu nedenle 10 yıllık hazine faizi yüzde 4.493 düzeyinden geçen hafta sonunda yüzde 4.187’ye kadar indi ve Trump etkisiyle yatay seyre geçti, dün yüzde 4.146 oldu.

ALTINA FAİZ, BİTCOİN’E TRUMP DOPİNGİ

➔ Kripto para yatırımcısı ve dostu Trump’ın başkanlıkta net bir üstünlük sağlaması en çok bu varlık sınıfına yaradı. Bitcoin cuma günü dipten dünkü zirvesine yüzde 16.7 yükseldi.

➔ Altında katı İsrail yanlısı bir başkan döneminde Ortadoğu savaşının uzayacağını ve asıl da Fed’in faiz indirimi olasılığıyla rekor düzeye yükseldi. Dün gün içinde 2.483.74 doları gören altının ons fiyatı üç günde yüzde 3, üç haftada yüzde 8.3 arttı.

➔ Borsalara Trump etkisi ise genelde negatif yönlü. Başta ABD borsaları haftanın ilk iki günü gerilerken dün Trump’ın açıklamasından çok etkilendi.

➔ Devamında Başkan Biden’ın Çin’e yönelik çip satışlarını kısıtlayıcı son kararı da buna eklenince teknoloji hisseleri 29024’ün en büyük düşüşünü yaşadı.

YAPAY ZEKANIN GELECEĞİNDE BELİRSİZLİK Mİ?

➔ Bloomberg Businessweek’in seçimleri kazanması halinde ABD’nin Tayvan’ı koruyup korumayacağı sorusunu yanıtlayan Donald Trump “Onları korumamız için Tayvan’ın ABD’ye ödeme yapması gerekiyor” dedi.

➔ Çin’in Tayvan’a yönelik eylemlerine dikkat çeken Trump “Onların yerinde olsam kendimi güvende hissetmezdim” ifadesini kullandı.

➔ Trump, Tayvan’ın ABD’deki yarı iletken endüstrisinin “neredeyse tamamını” ele geçirdiğini belirterek “Tüm çip işimizi aldılar, çok zenginler. Sigorta poliçesinden farkımız olduğunu düşünmüyorum” dedi.

➔ Bu açıklamadan ABD-Çin ilişkisi ve Tayvan’ın geleceğine ilişkin çeşitli çıkarımlar yapmak mümkün. Ama biz bugün piyasalarla ilgili kısmıyla yetinelim.

➔ Başkanlığa gelmesi halinde Trump’ın çip sektörünün ağırlıklı şekilde konuşlandığı Tayvan’dan ABD’ye taşınmasını isteyeceği, hatta sektörü buna zorlayacağı anlaşılıyor.

➔ En iyi ihtimalle bu taşınma olsa bile uzunca bir zaman ve büyük kaynak gerektireceği açık. Aynen nükleer santral inşa etmek gibi bir şey.

➔ Açıklama sektörün geleceği konusunda belirsizlik yarattı ve başta Nvidia ve TSMC olmak üzere yapay zeka ve teknoloji hisselerine güçlü satışların gelmesine yol açtı.

YA KIRILMA YA YENİ HİKAYE

➔ Sonuçta Nasdaq yüzde 2.8 geriledi. Teselli ise reel ekonomiyi temsil eden geleneksel şirketler ile küçük ve ortaboy şirketlerin son dönemde değerleniyor olmasında.

➔ Küçük ve ortaboy ABD’li şirketlerin yer aldığı Russell 2000 Endeksi 9 Temmuz sonrasında yüzde 13 prim yaptı.

➔ Büyük klasik şirketlerin endeksi Dow da ilk kez 41 bin puanı aşarak 41.198’e yükseldi. Dow Jones’un son bir aylık primi yüzde 6.2’ye vardı.

➔ Trump’ın başkanlık koltuğuna oturduğunda dediğini yapıp yapmayacağı ayrı bir konu. Ama şimdiden teknoloji dünyasını endişelendirdiği, borsaların ana sürükleyicisi durumundaki yapay zeka şirketi Nvidia’da günlük yüzde 6 düşüşe yol açtığı bir gerçek.

➔ Nvidia adeta piyasaların öncüsü ve koşan atıydı. Trump’ın tavrı çip üreticisi şirketlerin büyümesi önünde belirsizlik yaratmış durumda.

➔ Nvidia’sız ve yapay zekasız piyasalar ya kırılacak ya da yola devam edebilmeleri için yeni bir hikaye, sarılacak yeni bir dal bulmaları gerekecek.

BÜYÜK TÜRBÜLANSLAR DÖNEMİ

➔ Trump’ın açıklamalarındaki bir amacını da, seçim öncesinde rekorlar kıran borsaları karıştırmak olarak yorumlayanlar var.

➔ Öyle ki Fed’in eylül ayındaki faiz indirimine başlayacağı iyice netleşmesiyle Trump bu konuda da açıklama yaptı.

➔ Trump, Fed Başkanı Powell’ı seçim öncesinde faiz oranlarını düşürmemesi konusunda uyararak seçilmesi halinde ancak “doğru şeyi yapıyorsa” görev süresinin tamamlamasına izin vereceğini açıkladı.

➔ Yani Trump istiyor ki seçim öncesi piyasalar karışsın, faiz de indirilmesin, kendisi geldiğinde her şeyi yapsın ve “ben düzelttim” desin.

➔ Pazarlama yeteneği müthiş gelişmiş siyasetçi Trump’tan tam da beklenen davranışlar bunlar.

➔ Anlaşılan bütün taşlar yerinden oynayacak, piyasalar sarsılacak ki, “Ben geldim, her şeyi yerli yerine oturttum, faizleri düşürdüm” desin.

➔ Yılın ikinci yarısı yüksek türbülanslı başladı ve öyle devam edecek gibi görünüyor.