Ege'nin incisi: Uşak

Yeşim Atları koloni olarak Murat Dağları nda yaşarlar. Kar yağdığında ya da havalar soğuduğunda yükseklerde aç kalıp dağın yamaçlarına inen ve yiyecek arayan Yeşim Atları yaban hayatı sevenler ve foto safari için muhteşem görüntüler verir. Malzemeler 1 kase yeşil mercimek 1 çay bardağı pilavlık bulgur 1-2 adet kuru soğan 1 yemek kaşığı salça Yarım çay bardağı yağ 5 adet kuru biber Acı pul biber Tuz Alacatene Yapılışı: Doğranmış soğanlar yağda pembeleştirilir. Salça ilave edilip kavrulur. Önceden yıkanan mercimek ve bulgur tencereye eklenip salça ve soğanla birlikte bir süre kavrulur. Suyu ve tuzu ilave edilerek kısık ateşte pişirilir. Pişmesine yakın kuru biberler eklenir. Servis yaparken üzerine acı pul biber dökülür. Uşak taki tarihi evler genellikle iki katlı olup birinci katları taş iken ikinci katları ahşaptır. Osmanlı mimarisinin özelliklerini taşıyan evlerin tarihi dokusunun bozulmaması için koruma altına alınmıştır. Aybey, Karaağaç, Kurtuluş ve Işık Mahallelerinde görsel bir şölen sunan eski konakları ziyaret edebilirsiniz. Gezerken de eski Uşak hakkında fikir sahibi olursunuz. Malzemeler Hamuru için 1 kg un 5 tatlı kaşığı tuz 2 yemek kaşık sıvıyağ Yarım yemek kaşığı yoğurt İçi için: 1 kg ıspanak 250 gr peynir 3 fincan sıvıyağ Üzeri için: 50gr sıvıyağ 1 su bardağı yoğurt Bir çeşit hamur işi yiyecektir. Büyükçe bir sinide bir sıra hamur içine genellikle ıspanak veya kabak olmak üzere hazırlanan iç ve üzerine bir sıra daha hamur konularak pişirilir. İsmini hamurun altı piştikten sonra üzerine bir tane daha sini kapatılıp ters döndürülerek pişmesinden almıştır. Döndürme yapılışı: Un, tuz yoğurt sıvıyağ bir kaba alınır. Soğuk suyla hamur yapılıp iki parçaya bölünür. Hamur açılır içine 3 kaşık sıvıyağ sürülür yağın üzerine tuz eker gibi bir miktar un serpilir. Hamurun kenarları 5-6 yaprak şeklinde kesilir.Yapraklar ortada karşılıklı birleşecek şekilde katlanır. Bir müddet dinlendirildikten sonra tekrar tepsi büyüklüğünde açılır. Yağlanmış tepsiye yerleştirilir. Üzerine kıyılmış ıspanak, peynir ve yağ karışımı bolca serpilir. Diğer hamurda aynı şekilde hazırlanır. Tepsiye yerleştirilir. Odun ateşi üzerinde döndürülerek alti pişirilir. Alti pişince ateşten alınır. Bir senit yardımıyla tersyüz edilir. Tepsi tekrar yağlanır. Diğer tarafta pişince tekrar eski haline çevrilir. Ocaktan alınarak bıçakla düz yada baklava şeklinde kesilerek servis yapılır. (Fırında pişirilecekse üzerine yağ ve yoğurt karışımı sürülerek pişirilir.) Uşak Belediyesi tarafından orijinal malzemeleri korunarak restorasyonu tamamlanan Dokur Evi, 180 yıllık tarihi dokusuna uygun olarak Uşak Belediyesi Dokur Evi Geleneksel El Sanatları Halıcılık Merkezi adıyla 2010 yılından beri faaliyettedir. 40 halı tezgâhıyla kurslara ev sahipliği yapan Dokur Evi nde geçmişi Selçuklulara kadar uzanan, Avrupalı ressamların tablolarında sık sık tasvir ettiği Uşak halıları ile tarihin en eski el sanatlarından olan halı dokumacılığı sanatı yaşatılmakta, aynı zamanda kadın istihdamına da katkı sağlanmaktadır. Uşak Banaz İlçesi Bahadır Köyü Tepedelen mevkiinde bulunan Tepedelen Çamı nın rakımı 1870 metre; yaşı 500-1000 arası, kapladığı alan 380 m2 dir. Yedi kişinin kollarıyla ancak gövdesini sarabildiği Çam Ağacı Orman Bakanlığı tarafından Anıt Ağaç tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır. Gerçekten görülmeye değer nadide tabiat değerlerinden birisidir. Malzemeler 1 Kilo Kuzu Budu 1 adet orta boy soğan 3 adet kuru biber 50 gr tereyağı 2 diş sarımsak 1 çay kaşığı tuz 1 yemek kaşığı salça 1 tutam karabiber Çömlek Eti yapılışı: Etleri ceviz büyüklüğünde doğrayalım. Sonra yıkayıp süzgeçten geçirelim. Çömleği hafif ateşe koyalım ve tereyağını ısınan çömleğin içine atalım. Yağımız eridikten sonra etleri ilave edip tahta kaşıkla karıştırarak kavuralım. Etimiz suyunu çekince salçasını ilave edelim. Salça ve eti kavurduktan sonra 2 su bardağı sıcak su ilave edelim. Soğanı dörde bölüp içine atalım. Sarımsağı ekleyelim. Daha sonra biberleri ve toz karabiberi içine atalım. Kaynadıktan sonra kısık ateşe alalım. Biraz tuz ilave edelim. Un ve sudan yapılmış hamurla çömleğin kapağı kapatılır. Kor ateşte 3 saat pişirdikten sonra servise hazırlayalım. Frigya ve Lidya kültürlerinden etkilenip şekillenen Antik Kent, Büyük İskender in Anadolu seferinden sonra Makedonya dan gelenler tarafından derin vadilerle çevrili bir yarımada üzerine kurulmuştur. Roma Dönemi nde önemi artmış bir sınır kentidir. En önemli yapıları kale, tapınaklar, tiyatro, stadyum ve kaya mezarlarıdır. Kazı çalışmaları devam etmektedir. Malzemeler 500 gr keşkeklik buğday 2 adet kuru soğan zeytinyağı tereyağı 4 su bardağı et suyu Sos için gerekli malzemeler: 250 gr kuşbaşı kuzu eti 1 kaşık biber salçası 2 adet domates 2 adet kuru soğan 2 adet biber 1 tutam kekik Keşkeğin Yapılışı: Keşkeklerimizi akşamdan ıslarız, çömleğimize soğan, zeytinyağı ile birlikte ocağa koyup kavururuz. Soğanlar pembeleşince altını kısarak ocakta bırakırız ilk suyunu çektiğinde bir kaba alıp çırparız daha sonra tekrar boşaltıp et suyu ve tereyağı ilave ederiz. Suyunu çekinceye kadar ocakta kaynatırız suyunu çekince kapatıp sararak demlenmeye bırakırız. Sosun yapılışı: Soğan, biber, kuşbaşı et, domates, biber salçası küçük çömlekte pişirmeye başlarız. Etin suyunu bırakmasını bekler ve altını kısarak pişirmeye devam ederiz. Etler yumuşayınca altını kapayıp keşkekle birlikte servis yaparız. Uşak ın Banaz ilçesi, Ahat köyünün güneyindeki yüksek tepe üzerine kurulmuş antik bir kenttir. Uşak taki diğer çoğu tarihi yer gibi burası da Lidya Kral Yolu üzerindedir. Şehirde yoğun miktarda mozaikli alanlar bulunmuş olup Roma, Bizans seramik parçaları, gynnasium alanı, yapı temelleri, mimari taş-mermer parçaları, iki tane tapınak podyumu ve tiyatro çukuru vardır. Buradan çıkan eserler Uşak Arkeoloji Müzesi nde sergilenmektedir. Malzemeler 4 su bardağı un, 2 yumurta, 1 çay kaşığı tuz, 250 gr ceviz içi 1 su bardağı nişasta, 250 gr tereyağı, Aldığı kadar su, Şerbeti için gerekli malzemeler 3 su bardağı şeker, 2 su bardağı su, Yarım limon. Yapılışı: Un çukur bir kaba konur. Ortası açılır. Yumurtalar ve tuz ilave edilir. Su ile kulak memesi yumuşaklığında bir hamur elde edene kadar yoğurulur. Yoğurulan hamur 20 dakika dinlendirilir. Dinlendikten sonra ceviz büyüklüğünde beze tutulur. Daha sonra bezeler oklavayla ince ince açılır. Arasına ceviz serpilip oklavayla sarılır. Her iki taraftan büzülür. Küçük lokma şeklinde kesilir. Tepsiye döşenir. Üzerine kızdırılmış tereyağı dökülüp, fırına verilir. Fırından çıkınca üzerine sıcak şerbet dökülür. 3 kattan oluşan müzede 43.000 koleksiyon ve 2000 eser sergileniyor. 1. kat Uşak sınırları içerisinde bulunan arkeolojik eserlere, 2. kat paralara, 3. kat ise Lidya dönemine ve Karun Hazinelerine ayrılmıştır. Karun Haiznelerinin en değerli parçalarından biri olan Kanatlı Denizatı Broşu burada sergilenir. Karun Hazineleri; Lidya topraklarını MÖ 560 ile 546 arasında yöneten ve kaçırıldığı ABD den uzun bir yasal süreçten sonra ancak 1993 yılında geri alınan Kroisos veya Karun dönemine ait eserlerin toplu adıdır ve hepsi Uşak Arkeoloji Müzesi nde sergilenmektedir. Malzemeler 4 adet yumurta 4 yemek kaşığı nişasta Yarım paket kabartma tozu 2 bardak un 5 bardak su 1 fiske tuz Şurubuiçin gerekli malzemeler 3 bardak şeker, 3 bardak su, 10 damla limon suyu Yapılışı: Demir tatlısının ham maddesi yumurta, un, su, tuz ve kabartma tozudur. Hamurunu sıvı bir hamur olarak hazırlıyoruz. Hamurun içine tüm malzemeleri katıyoruz ve mikserle çırpıyoruz. Tatlı yapımına başlamadan önce derince olan tavaya yağ koyup içine kalıpları koyuyoruz. Kalıpların ve yağın sıcak olması gerekiyor. Bir tarafta da kaynamış koyu bir şerbetimiz var. Kalıbımız ısındığında kalıbı hamura batırıp kızgın yağın içine bırakıyoruz. Hamur sertleşmeden kalıbı oynatmıyoruz. İki tarafı da kızardıktan sonra alıyoruz. Bu şekilde hamur bitinceye kadar devam ediyoruz. Daha önce hazırlayıp soğuttuğumuz şerbete kızarttığımız hamurları batırıp servis yapıyoruz. Ulubey ilçesi sınırları içerisindedir. Kanyon üzerinde bulunan cam teras sayesinde eşsiz kanyon manzarasının ve doğal güzelliklerin tadını çıkarabilirsiniz. Kanyon boyunca antik dönemlerden kalma su kanalları, kaya mezarları ve mağaralar seyredebilirsiniz. Ayrıca Hristiyan Montanism tarikatının merkezi olan Pepouza Antik Kenti de kanyonun içerisindedir. Ülkemizin ve dünyanın dört bir yanından ziyaretçi akınına uğrayan kanyon, son zamanlarda doğa fotoğrafçıları ve düğün fotoğrafçıları için popüler bir mekan haline gelmiştir. 10 büyük kanyon 1 Eylül 1978 tarihinde açılan müze binası Osmanlı dönemi yapısı olup İstiklal Savaşından sonra Yunan Baş Komutanı Trikopis in esir alındığı yerdir. Başkomutan Trikopis esir olmasına rağmen Atatürk tarafından Türk misafirperverliği ile karşılanmıştır. İki katlı ahşap yapının giriş katında yöresel etnografik malzemeler, eski silahlar, giysiler, takılar ve diğer eserler sergilenmektedir. Üst katın tamamı Atatürk Müzesi olarak düzenlenmiştir. O dönemden kalma aynalar, sehpalar, koltuklar, Atatürk e ait yatak odası ve yine Atatürk e ait giysiler bulunmaktadır. Malzemeler 1 kg un, 650 gr sıvı yağ, 1,350 kg şeker, 2 litre su. Yapılışı: Çömleği ateşe koyalım, hafif ısınınca yağını ilave edelim, unu da koyup tahta kaşıkla pembeleşinceye kadar karıştıralım. Ayrıca başka bir kapta şerbetimizi kaynatalım iyice pembeleşince unumuza şerbeti ilave edelim, iyice karıştıralım. Şerbeti çekinceye kadar karıştıralım sonra soğumaya bırakalım. İster soğuk, ister sıcak servis edilir. Uşak İlinin Sivaslı İlçesinin 2 km. kadar güneybatısındadır. Sebaste şehri, Roma imparatoru Augustus tarafından M.Ö.20 yılında Sebaste adıyla kurulmuştur. Roma Dönemi nde 12 önemli şehirden biridir. M.S.9. yüzyılda yakın çevresindeki kentlerin piskoposluk merkezi haline gelmiştir. En görkemli çağlarını Bizans Dönem inde yaşayan kentte büyük ve küçük olmak üzere iki kilise bulunmaktadır. Malzemeler 2 adet yumurta (sarısının biri üzerine) 1 tatlı kaşığı tuz 1 çay bardağı sıvı yağ 1 tatlı kaşığı karbonat Yarım çay bardağı su Aldığı kadar un İçi için gerekli malzemeler 200 gr siyah haşhaş 200 gr tahin 1 su bardağı şeker 1 su bardağından az eksik sıvı yağ Üzeri İçin; 1 yumurtanın sarısı Yarım su bardağı yoğurt Yapılışı: Hamuru için tüm malzemeleri karıştıralım. Kulak memesi kıvamına gelince 12 eş parçaya ayıralım. Daha sonra içini hazırlamaya başlayalım. Haşhaş, tahin ve sıvı yağı karıştıralım. 12 eş parçaya böldüğümüz bezeleri tek tek açalım. Her bir katına iç harcını sürüp üzerine şeker serpelim. Sonunda 12 kat hamur olacak. En üst kısmına sürmeden baklava şeklinde keselim. Sonra üzerine yumurta sarısı ve yoğurdu karıştırıp sürelim. 180 derece fırında kızarana kadar pişirelim. Uşak ta yaşayan çoğu kişinin buluşma noktası burasıdır. Heykelde buluşalım sözünü sıklıkla Uşak ta duyarsınız. Heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem tarafından tasarlanan anıt, 30 metre uzunluğunda, 17 metre yüksekliğindedir. Kaide üzerinde, Türk milletinin tutsak edilemeyeceğini, sonsuza kadar özgür yaşayacağını simgeleyen Zafer sütunu yükselmektedir. Bu sütunun önünde, Atatürk ile üzerinde bilim ve sanat yazan kitapları taşıyan genç kız ve erkek figürleri bulunmaktadır. Malzemeler 1 tavuk göğsü 500 gr un 8 adet ekşi erik kuru biber yeterince tuz yarım çay bardağı sıvı yağ 20 gr acı biber salça Ekşili Arapaşı yapılışı: Önce erikler haşlanır. Sonra kaynamış tuzlu suya unun yarısı boşaltılır. İçinde hiç topak kalmayıncaya kadar özleştirilir. Bir tepsiye soğuması için dökülür. Salça yağ ile kavrulur. Üzerine 1 litre su konur. Bu su ılımadan 5 yemek kaşığı un konur. Haşlanan ekşi eriklerin suyu koyulur. Kuru biberler ilave ederek sürekli karıştırılır. Bu yemeğe haşlanan tavuk etleri koyulur. Servis zamanı hazırlanan iç hamurdan tabağa 3 -4 kaşık koyup üzerine çorbadan koyulur. Kuru biberle servis yapılır. Montanizmin ortaya çıktığı merkez, Frigya bölgesinde bulunan Pepouza kenti idi. Yazılı kaynaklara göre kent bir Bizans manastırına sahipti. Manastırda, üç katta altmıştan fazla oda, yemekhane, şapel, mutfak, haç şekilli Bizans grafiti, Bizans çanak çömlekleri bulunmuştur. Ayrıca, Ulubey Kanyonunun doğu kısmında bulunan kaynak suyu, Clandras su kemerinin yardımıyla 2,5 km mesafeden, Roma köprüsünün batısında, kanyonun genişlediği alanda bulunan ve büyük bir yerleşim yeri olduğu düşünülen Pepouza kentine getirilirdi. Malzemeler 1 çay bardağı ince bulgur 1 baş soğan 1 yumurta 5 su bardağı et suyu 50 gr. tereyağ 2 çorba kaşığı limon suyu 1 çay kaşığı karabiber Tuz Topalak Yapılışı: Bir kabın içinde ince bulgur, tuz, baharatları, unu, yumurta akını ilave edip yoğurun. Elinizi ıslatıp bilye büyüklüğünde köfteler hazırlayın. Köfteleri hafifçe un serpilmiş tepsiye alın.Tepsiyi sallayarak sağa-sola sallayarak köftelerin unlanmasını sağlayın. Tencereye sıvıyağ ve ince doğranmış soğanları ekleyip kavurun. Suyu ekledikten sonra tuzunu ilave edin. Su kaynayınca köfteleri ilave edin. Yemeğinizi ağır ateşte köfteler yumuşayıncaya kadar pişirip limon suyu ilave ederek servis yapın. Toplamda 1625 m2 alan üzerinde kurulu 992 m2 kapalı alana sahip olan Müze, ana bina, ana binada bulunan asma kat, avlu ve avluda bulunan 11 odadan meydana gelmektedir. Müzede Uşak ın kronolojik tarihi, coğrafyası, kurtuluş mücadelesi, turizm zenginlikleri, doğal güzellikleri, folklorik değerleri, Uşak tarhanas; belgeler, canlandırmalar, görsel sunumlar ve maketlerle anlatılmıştır. Malzemeler 5 su bardağı un 1 tatlı kaşığı tuz Yarım paket kuru hamur mayası Aldığı kadar ılık su İçine Gerekli Malzemeler: 1 su bardağı dövülmüş haşhaş 1 su bardağı sıvı yağı Üzeri İçin: 50 g margarin veya tereyağı Yapılışı: Haşhaşı inceltmek için derince bir kapta haşhaş ve sıvı yağı karıştıralım. Un, maya, tuz ve aldığı kadar su ile hamuru yoğuralım. Hamur çok katı olmayacak ve mayalanma için beklenilmeyecek. Ardından hamurdan küçük bezeler yapalım. Yapılan bezeleri açıp üzerine haşhaşlı içten sürelim. Haşhaşı sürerken parmakların yardımıyla telleyelim. Önce karşılıklı iki uç üst üste gelecek şekilde katlayıp haşhaşlı içten tekrar sürelim. Ardından diğer iki ucu katlayıp tekrar haşhaşlı karışımı sürelim. Oldukça haşhaşlı bir hamur olmalıdır. En son oluşan kare hamuru merdane yardımıyla tava büyüklüğünde açalım. Tava yerine sac da pişirmek için kullanılır. Tavada pişirirken tavaya çok az margarin sürülür. Hemen yakınında bulunan Pepouza Antik Kentine Banaz Çayından su taşımak için yaklaşık 2500 yıl önce yapılmıştır. Helenistik devir mimarisi gösteren Clandras Su Kemeri, dar ve tek kemerlidir. Ulubey Kanyonu içerisindeki nehir boyunca kayaların yontulmasıyla oluşturulan tek/çift kanallar ile 3 km kadar devam etmektedir. Doğal güzellikleri bozulmamış nadir yerlerden biri olan su kemeri, yanına kurulan mesire alanı, kamp alanı ve havuz sayesinde haftasonları vatandaşlar tarafından dinlenmek ve piknik yapmak için kullanılabiliyor. İlimiz Karahallı İlçesinde bulunan Clandras Su Kemerine gitmişken burada meşhur Karahallı ciğerinin tadına bakmanızı tavsiye ederiz. Malzemeler 5 kg un, 1 kg yoğurt, 1 kg kırmızı ve yeşil biber 1 kg kuru soğan, 1 kg domates 1 demet maydanoz 1 demet nane Tercihe göre yarım kg haşlanmış nohut veya fasulye Tarhana Hamurunun yapılışı: Bir gün öncesinden hamur için maya hazırlanır. Hazırlanan maya un ile yoğrulurken, yukarıda sayılan malzemeler de ilave edilmek suretiyle, karışım hazırlanır. Belli bir kıvama gelen karışım, geniş kap, (toprak çömlek veya leğen) içine konulur. 15-20 gün bu kapta bekletilir. Bu arada 2 günde bir, hafif ıslatılmış elle karıştırılarak mayalanması sağlanır. Daha sonra parçalanarak temiz bir bez üzerinde serilir, kuruduktan sonra elle ovularak elenir, bez torba veya toprak küpte saklanır. Pişirilirken salça, etsuyu ve tereyağı kullanılır. Sıcak servis edilir. Tarhana Çorbası İçin Gerekli Malzemeler 2 yemek kaşığı tereyağı 1 yemek kaşığı salça 2 yemek kaşığı domates suyu 3 yemek kaşığı toz tarhana Yapılışı: Yağ eritilir. Salça ve domates suyu eklenir. 4 su bardağı soğuk su eklenir. Tarhana ilave edilerek kaynayıncaya kadar karıştırılır. Üzerine istenirse nane serpilir. Uşak-İzmir Karayolu üzerinde şehir merkezine yaklaşık 45 km uzaklıkta olan Taşyaran Vadisi; su, rüzgâr ve tektonik hareketler sonucu oluşmuştur. Vadiyi kaplayan ve zeminden başlayarak farklı renklere bürünen kayalar, bir ressamın renk paleti gibi görünür. Batı Anadolu nun iç kesimlerindeki dağların suyuyla beslenen Gediz Nehri, Taşyaran Vadisi nin dahil olduğu Gediz Havzasının bu kesiminde vadideki kayaları yararak, jeolojik açıdan çok ilginç ve özel bir kanyon oluşturur. Akarsuyun binlerce yılda aşındırarak şekillendirdiği girintili çıkıntılı, dantelimsi oluşumlar heykeltıraşlara ve ressamlara ilham verecek güzelliktedir. Deprem faylarıyla açılmış vadinin çatlak sistemlerine giren su, güçlü akıntılar ve taşıdığı çakıl taşlarıyla adeta bir değirmen gibi öğütmüş ve binlerce yılda böyle olağanüstü şekiller yaratmıştır. Taşyaran Vadisi Tabiat Parkı nda piknik alanları, seyir terası, gözlem kulesi, tuvaletler, kamelyalar, büfe ve çay kahve içebileceğiniz yer bulunmaktadır. Girişten sonra Taşyaran Vadisi ne inmek için doğal yapıya uygun taş merdivenlerden aşağı inebilirsiniz. Vadi, yaklaşık 2 bin 500 metre uzunluğunda bir yürüyüş güzergahına sahiptir. Uşak ın çilek başkenti olarak bilinen Sivaslı ilçesinde düzenlenen Çilek Festivali nde çiftçiler en iyi çilek yetiştiricisi ünvanını almak için yarışıyor. Ulubey Kanyonu na yaklaşık 3 km uzaklıkta bulunan Lavanta Bahçesi, bölgenin eşsiz güzelliklerinden biri. Bu güzelliği görmek ve eşsiz kokusunu içinize çekmek için lavantanın kalbi sayılan Ulubey e uğramanız yeterli. Bölgedeki dinlenme yerleri ve fotoğraf çekim alanları lavanta bahçelerini daha çekici hale getiriyor. Yukarıdaki bilgiler Uşak Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, GoTurkey web sitelerinden derlenmiştir.

Ege'nin incisi: Uşak

Uşak nasıl bir yer, hangi antik kentlere sahip, Taşyaran Vadisi nasıl oluşmuş, Ulubey Kanyonları neden önemli, eşsizliği tescil edilmiş Uşak tarhanası nasıl yapılıyor? Tüm bu soruların peşine düştük.

Yeşim Atları