Sert dalgalarla ortaya çıktı

Antalya nın Alanya il&ccedil;esinde, denizden yaklaşık 250 metre kadar y&uuml;kselen yarımada &uuml;zerindeki, kentin simge tarihi eserlerinden Alanya Kalesi nde &ccedil;ok &ouml;nemli 2 tarihi keşif yapıldı. BU KAZI SEZONU SONA ERİYOR Alanya Kalesi Kazı Başkanı, Akdeniz &Uuml;niversitesi Edebiyat Fak&uuml;ltesi nden Prof. Dr. Osman Eravşar, 2022 yılı kazı sezonunun sona ermek &uuml;zere olduğunu belirterek, bu sene ağırlıklı arasta b&ouml;lgesi ve deniz kıyısı-liman tarafı ile kısa olarak da İ&ccedil;kale de &ccedil;alışmalarının olduğunu s&ouml;yledi. Bu &ccedil;alışmalarda arastalarda daha &ouml;nce Osmanlı d&ouml;nemine tarihledikleri ve bir y&uuml;zyıl sonrasında yaşanan depremle tahrip olan arastada &ouml;zg&uuml;n plan şemasına ait verileri elde ettiklerini belirten Prof. Dr. Eravşar, Restorasyon &ccedil;alışmalarına hazır hale geldi dedi. DENİZ KENARINDA İLGİN&Ccedil; KEŞİF Deniz kenarında &ccedil;ok ilgin&ccedil; bir keşif olduğunu a&ccedil;ıklayan Prof. Dr. Osman Eravşar, Alanya Limanı, Sel&ccedil;uklu d&ouml;nemi karakteriyle &ouml;n plana &ccedil;ıkıyor, bir de Sel&ccedil;uklu d&ouml;neminin g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze ulaşan iki tersanesinden biri burada yer alıyor. Alaeddin Keykubad d&ouml;neminde 1231 yılında inşa edilmiş bir tersane ve deniz tarafında limanı koruyan iki tane de kule mevcut. Bu kulelerden biri Kızılkule, diğeri de Tophane Burcu olarak biliniyor diye konuştu. Şehrin tarih&ccedil;esine baktıklarında ise Roma İmparatorluğu d&ouml;neminde &ouml;zellikle korsanlara karşı verilen m&uuml;cadele sonrası Roma nın ileri bir garnizonu olduğunu bildiklerini anlatan Prof. Dr. Eravşar, Yine tarihi d&ouml;nemlerde, Orta &Ccedil;ağ da Alanya yı &ouml;nemli kılan unsurda, &ouml;zellikle Alanya nın &ccedil;evresindeki dağlarda bulunan sedir ağacı. Sedir ağacı, gemi yapımı i&ccedil;in son derece &ouml;nemli ve gerekli. Bu sebeple olsa gerek ki Alaeddin Keykubad, buraya o b&uuml;y&uuml;k muhteşem tersaneyi inşa ettiriyor, gemi yapımı i&ccedil;in elverişli malzeme olduğundan dolayı dedi. YOSUN VE KUMULLARIN ALTINDAN &Ccedil;IKTI Elverişli malzeme sedir ağacı, tersaneyle ilgili durumun Roma d&ouml;neminde de olması gerektiğini, ancak bug&uuml;ne kadar yapılan araştırmalarda herhangi bir izle karşılaşılmadığını anlatan Prof. Dr. Eravşar, keşfi ş&ouml;yle a&ccedil;ıkladı: Bu sene şiddetli bir kış ge&ccedil;irdik ve dalgalar şanslı bir veriyi ortaya &ccedil;ıkardı. Kızılkule nin &ouml;n&uuml;nde son yıllara kadar tamamen yosunlar ve kumulların altında olan bir tersanenin, gemi &ccedil;ekek yerinin varlığı ortaya &ccedil;ıkartıldı. SULAR Y&Uuml;KSELİNCE DENİZDE KALMIŞ &Ccedil;alışmaların, kazı ekibindeki A&Uuml; Sualtı K&uuml;lt&uuml;r Varlıkları Koruma B&ouml;l&uuml;m&uuml; nden Do&ccedil;. Dr. Hakan &Ouml;niz başkanlığındaki ekip tarafından y&uuml;r&uuml;t&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;n&uuml; belirten Prof. Dr. Eravşar, Bug&uuml;n su altında bu tersane, k&uuml;&ccedil;&uuml;k bir gemi yapım yeri ama b&uuml;y&uuml;kl&uuml;k, &ouml;l&ccedil;ek bakımından Sel&ccedil;uklu d&ouml;nemine ait Alanya Tersanesi ile hemen aynı boyutlarda. Yani, Orta &Ccedil;ağ da Akdeniz in suları y&uuml;kselmiş ve bu suların y&uuml;kselmesine bağlı olarak da Roma d&ouml;nemine ait tersane, deniz suyunun altında kalmış. Binanın olduğu kesimde, &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki yıllarda bir &ccedil;alışma yapıp, boyutlarını, mimarisini tespit etmek istiyoruz. Bu a&ccedil;ıdan &ouml;nemli bir keşif olacağını d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz diye konuştu. 2-3 METRE DERİNLİKTE Su altındaki Roma d&ouml;nemine ait tersanenin, denizde derinlik olarak 2 metreden 3 metreye kadar değişen eğimli bir y&uuml;zeyde olduğunu ifade eden Prof. Dr. Eravşar, Roma d&ouml;nemindeki olayı ise ş&ouml;yle anlattı: Romalı general Gnaeus Pompeius, korsanlara karşı bir sefer d&uuml;zenliyor ve Alanya &ouml;nlerinde korsanları yenilgiye uğratıyor. Yine Roma tarihinden &ouml;ğrendiğimize g&ouml;re, korsanlar kaleye &ccedil;ekiliyor, sonra Romalılar kaleyi ele ge&ccedil;iriyor. Bu tarihten sonra yaklaşık 1 inci y&uuml;zyıl sonları 2 nci y&uuml;zyıldan itibaren Roma, Alanya ve &ccedil;evresini ileri bir garnizon gibi kullanıyor, bu b&ouml;lgedeki korsan hakimiyetini kırmak i&ccedil;in. Dolayısıyla o d&ouml;nemde bug&uuml;n su altında olan tersanemiz veya gemi &ccedil;ekek yerimiz yaklaşık 2-3 metre değişiyor derinlik ve eğimli bir y&uuml;zeyde. Yani kıyıdan, denizden 10 metre kadar daha ileride olması gerekiyor. Bu da şunu g&ouml;steriyor, demek ki Akdeniz de bir su y&uuml;kselmesi var. Bunu biz başka yerlerde de g&ouml;r&uuml;yoruz. &Ouml;rneğin Kaş, Demre ve diğer b&ouml;lgelerde de var. Dolayısıyla Orta &Ccedil;ağlara gelindiğinde su y&uuml;kselmesi sonucu, bu gemi &ccedil;ekek yeri denizin i&ccedil;erisinde kalmış ve liman daha i&ccedil;eride olduğundan savunma mimarisi yapıları da ona g&ouml;re şekillendirilmiş. KIZILKULE &Ouml;N&Uuml;NDE İKİNCİ S&Uuml;RPRİZ Bu yılki diğer &ouml;nemli bulgunun ise aslında bug&uuml;ne kadar ortada olan bir şeyin yeniden keşfedildiğini s&ouml;yleyen Prof. Dr. Eravşar, Alanya nın 1221 de Sel&ccedil;ukluların fethi sonrası Keykubad ın bir imar &ccedil;alışması başlattığını belirterek, Surları onartıyor ve yeni b&ouml;l&uuml;mler inşa ediyor. En &ouml;nemli &ccedil;alışma ise limanda ger&ccedil;ekleştiriliyor. Limanı koruma altına almak i&ccedil;in Kızılkule olarak literat&uuml;re ge&ccedil;en sekizgen yapı ve diğer tarafında da Tophane Burcu olarak bildiğimiz kale planlı b&uuml;y&uuml;k kuleler inşa ediliyor. Ancak bu kuleler olmadan &ouml;nce de burada bir liman var ve bu limanı koruyan, bir sistem olduğunu biliyoruz. Bunun ne olduğu yapılan inceleme sonucunda ortaya &ccedil;ıktı dedi. HA&Ccedil;LILARIN CAPONIER MİMARİ UNSURU Kızılkule nin &ouml;n tarafında denize doğru y&ouml;nelen tonozlu bir galeri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Eravşar, Bu galerinin denizin her iki tarafını g&ouml;ren mazgal a&ccedil;ıklıkları var. Bu mazgal a&ccedil;ıklıklardan, bunun aslında Orta &Ccedil;ağ askeri mimarisinde, &ouml;zellikle Ha&ccedil;lı kaleleri ve Avrupa daki kalelerde varlığını bildiğimiz, maalesef T&uuml;rk&ccedil;e terminolojisi yok, caponier olarak konumlanan bir mimari unsur olduğu ortaya &ccedil;ıktı. Bu yapı, mekanın Orta &Ccedil;ağ kalelerinde &ouml;zellikle iki katlı olduğunu g&ouml;r&uuml;yoruz ama erken &ouml;rnekleri de olmalıydı. İşte erken &ouml;rneği, Alanya Kalesi nde tek katlı olarak inşa edilmiş. Bu a&ccedil;ıdan da Alanya surlarının &uuml;nik y&ouml;nlerinden birini oluşturuyor diye konuştu. ANADOLU DAKİ TEK &Ouml;RNEĞİ Bu mimarinin bug&uuml;n Anadolu da bir başka kalede benzerini g&ouml;rmenin m&uuml;mk&uuml;n olmadığına işaret eden Prof. Dr. Erşavşar, Anadolu i&ccedil;in &uuml;nik, tek olan &ouml;rnek, bug&uuml;n Alanya Kalesi surları &uuml;zerinde yer alıyor. Alanya Kalesi, UNESCO D&uuml;nya Miras Listesi ne de aday bir yerleşme, tarihi yarımada. Bu &ccedil;er&ccedil;evede &uuml;niklik değerlere bakılıyor. Alanya nın bir&ccedil;ok &uuml;niklik y&ouml;n&uuml; var, bunlardan bir tanesi de bu savunma mimarisi a&ccedil;ısından olacak. &Ouml;zellikle bu mimarilerin ender &ouml;rneklerinden birisine sahip olması, onu UNESCO D&uuml;nya K&uuml;lt&uuml;r Mirası i&ccedil;erisinde hak ettiği yere getirecektir diye d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yorum ifadelerini kullandı.

Sert dalgalarla ortaya çıktı

Alanya Kalesi'nde, Kızılkule önündeki sahilde, yosunlar ve kumulların altında Roma dönemine ait bir tersanenin, gemi çekek yerinin varlığı ortaya çıkartıldı